نهج البلاغه - حکمت : 108 - قلب انسان، مرکز سعادت یا شقاوت

و فرمود: به رگهای دل این انسان، قطعه ای گوشت آویخته است که شگفت انگیزترین چیزیست که در وجود اوست. و این همان قلب است. شگفتی در اینست که برای این قلب موادی از حکمت و اضدادی از خلاف آنها است. پس اگر امیدی از از آن دل خطور کند طمع ذلیلش کند و اگر طمعش به هیجان درآید، حرص و آز به هلاکتش اندازد. و اگر نومیدی او را فراگیرد، تاسف او را بکشد و اگر غضب بر او عارض شود خشم و آشفتگی اختیار از دستش برباید و اگر سعادت خشنودی به سراغش آید، غفلت، دقت و اختیار را از دستش بگیرد و اگر ترس عارضش شود، بیم و هراس، مشغولش دارد و اگر گشایشی در کارش روی دهد غرور و خودخواهی او را از خویشتن برباید و اگر مالی به دست بیاورد، بی نیازی به طغیانش آورد و اگر مصیبتی سر راهش را بگیرد، داد و فریاد رسوایش سازد و اگر تنگدستی او را بگزد، دچار بلا شود و اگر گرسنگی به مشقتش بیندازد ناتوانی از پایش درآورد و اگر در مسیری افراط ورزد، پرخوری او را به درد و بیماری درآورد. پس هر تقصیری برای او ضرر بار است و هر افراطی افسادگر .