دسته بندی موضوعی احکام شرعی - مصرف

1-مصرف تركه
        لزوم صرف مال میت در کفن و دفن و بدهی او هر چند چیزی از آن باقی نماند
        2280 - اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمی رسد.

2-مصرف خمس
        جواز پرداخت خمس به سید یتیم و سیدی که در سفر مانده است با اجازه مجتهد جامع الشرائط
        1834 - خمس را باید دو قسمت کنند : یک قسمت آن سهم سادات است ، که امرآن با حاکم است و باید آن را به مجتهد جامع الشرایط تسلیم کنند و یا با اذن اوبه سید فقیر یا سید یتیم یا به سیدی که در سفر درمانده شده بدهند و نصف دیگر آن سهم امام علیه السلام است که در این زمان باید به مجتهد جامع الشرایط بدهند یا به مصرفی که او اجازه می دهد برسانند، ولی اگر انسان بخواهد سهم امام را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد در صورتی به او اذن داده می شود که بداند آن مجتهد ومجتهدی که از او تقلید می کند، سهم امام را به یک طور مصرف می کنند.

        لزوم پرداخت سهم امام به مجتهد جامع الشرائط
        1834 - خمس را باید دو قسمت کنند : یک قسمت آن سهم سادات است ، که امرآن با حاکم است و باید آن را به مجتهد جامع الشرایط تسلیم کنند و یا با اذن اوبه سید فقیر یا سید یتیم یا به سیدی که در سفر درمانده شده بدهند و نصف دیگر آن سهم امام علیه السلام است که در این زمان باید به مجتهد جامع الشرایط بدهند یا به مصرفی که او اجازه می دهد برسانند، ولی اگر انسان بخواهد سهم امام را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد در صورتی به او اذن داده می شود که بداند آن مجتهد ومجتهدی که از او تقلید می کند، سهم امام را به یک طور مصرف می کنند.

        لزوم تسلیم سهم سادات به مجتهد جامع الشرائط
        1834 - خمس را باید دو قسمت کنند : یک قسمت آن سهم سادات است ، که امرآن با حاکم است و باید آن را به مجتهد جامع الشرایط تسلیم کنند و یا با اذن اوبه سید فقیر یا سید یتیم یا به سیدی که در سفر درمانده شده بدهند و نصف دیگر آن سهم امام علیه السلام است که در این زمان باید به مجتهد جامع الشرایط بدهند یا به مصرفی که او اجازه می دهد برسانند، ولی اگر انسان بخواهد سهم امام را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد در صورتی به او اذن داده می شود که بداند آن مجتهد ومجتهدی که از او تقلید می کند، سهم امام را به یک طور مصرف می کنند.

        لزوم تقسیم خمس به سهم سادات و به سهم امام
        1834 - خمس را باید دو قسمت کنند : یک قسمت آن سهم سادات است ، که امرآن با حاکم است و باید آن را به مجتهد جامع الشرایط تسلیم کنند و یا با اذن اوبه سید فقیر یا سید یتیم یا به سیدی که در سفر درمانده شده بدهند و نصف دیگر آن سهم امام علیه السلام است که در این زمان باید به مجتهد جامع الشرایط بدهند یا به مصرفی که او اجازه می دهد برسانند، ولی اگر انسان بخواهد سهم امام را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد در صورتی به او اذن داده می شود که بداند آن مجتهد ومجتهدی که از او تقلید می کند، سهم امام را به یک طور مصرف می کنند.

        روا بودن خمس برای سید یتیم به شرط آن که فقیر باشد
        1835 - سید یتیمی که به او خمس می دهند، باید فقیر باشد ولی به سیدی که در سفردرمانده شده اگر در وطنش فقیر هم نباشد می شود خمس داد.

        روا بودن خمس برای سیدی که در سفر درمانده است اگرچه در شهر خود فقیر نباشد
        1835 - سید یتیمی که به او خمس می دهند، باید فقیر باشد ولی به سیدی که در سفردرمانده شده اگر در وطنش فقیر هم نباشد می شود خمس داد.

        روا نبودن خمس به سیدی که در سفر درمانده است اگر سفر او سفر معصیت باشد
        1836 - به سیدی که در سفر درمانده شده ، اگر سفر او سفر معصیت باشد نبایدخمس بدهند.

        جواز پرداختن خمس به سیدی که عادل نیست
        1837 - به سیدی که عادل نیست می شود خمس داد، ولی به سیدی که دوازده امامی نیست ، نباید خمس بدهند.

        عدم جواز پرداختن خمس به سیدی که دوازده امامی نیست
        1837 - به سیدی که عادل نیست می شود خمس داد، ولی به سیدی که دوازده امامی نیست ، نباید خمس بدهند.

        لزوم نپرداختن خمس به سیدی که آشکارا معصیت می کند
        1838 - به سیدی که معصیت کار است ، اگر خمس دادن کمک به معصیت او باشد نمی شود خمس داد و به سیدی هم که آشکارا معصیت می کند، اگر چه دادن خمس کمک به معصیت او نباشد، بنابر احتیاط واجب نباید خمس بدهند.

        ممنوعیت خمس به سیدی که آن را صرف معصیت می کند
        1838 - به سیدی که معصیت کار است ، اگر خمس دادن کمک به معصیت او باشد نمی شود خمس داد و به سیدی هم که آشکارا معصیت می کند، اگر چه دادن خمس کمک به معصیت او نباشد، بنابر احتیاط واجب نباید خمس بدهند.

        جواز پرداخت خمس به کسی که در شهر خودش مشهور به سید است
        1840 - به کسی که در شهر خودش مشهور باشد سید است ، اگر چه انسان به سیدبودن او یقین نداشته باشد، می شود خمس داد.

        حکم پرداخت خمس به کسی که زنش سید است
        1841 - کسی که زنش سیده است بنابر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهدکه به مصرف مخارج خودش برساند، ولی اگر مخارج دیگری دارد که به آن محتاج است و بر شوهرش واجب نیست ، جایز است شوهر از بابت خمس به زن بدهد که به مصرف آن مخارج برسد.

        عدم جواز خمس به سیدی که مخارج او بر آدمی واجب است
        1842 - اگر مخارج سیدی که زوجه انسان نیست بر انسان واجب باشد بنابراحتیاط واجب نمی تواند از خمس ، خوراک و پوشاک او را بدهد ولی اگر مقداری خمس ملک او کند که به مصرف دیگری - غیر مخارج خودش که بر خمس دهنده واجب است - برساند، مانعی ندارد.

        جواز پرداخت خمس به سیدی که مخارجش بر دیگری واجب است و او نمی تواند بپردازد
        1843 - به سید فقیری که مخارجش بر دیگری واجب است و او نمی تواند مخارج آن سیدرا بدهد می شود خمس داد.

        لزوم نپرداختن بیشتر از مخارج یک سال فقیر سید به او
        1844 - احتیاط واجب آن است که بیشتر از مخارج یک سال به یک سید فقیر خمس ندهند.

3-مصرف زكات
        روا بودن زکات برای فقیر و مسکین و بدهکار و در راه مانده و ماموران جمع زکات
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        روا بودن زکات برای کارهای عام المنفعه
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        روا بودن زکات برای کفاری که از این طریق به اسلام گرایش پیدا می کنند
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        زوا بودن زکات برای کفار تا در جنگ به مسلمانان کمک کند
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        جواز خرید قرآن یا کتاب دینی از زکات و وقف آن
        1982 - انسان می تواند از زکات قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد ووقف نماید، اگر چه بر اولاد خود و بر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است . و نیز می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.

        عدم جواز وقف ملک برای اولاد واشخاص واجب الفقه از زکات
        1983 - انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خودبرسانند.

4-مصرف فطره
        استحباب پرداختن زکات فطره به فقرای شیعه
        2014 - اگر زکات فطره را به یکی از هشت مصرفی که سابقا برای زکات مال گفته شد برسانند کافی است ، ولی احتیاط مستحب آن است که فقط به فقرای شیعه بدهد.

        کفایت پرداختن زکات فطره به یکی از هشت مورد مصرف زکات
        2014 - اگر زکات فطره را به یکی از هشت مصرفی که سابقا برای زکات مال گفته شد برسانند کافی است ، ولی احتیاط مستحب آن است که فقط به فقرای شیعه بدهد.

        کیفیت پرداخت زکات فطره برای طفل شیعه فقیر
        2015 - اگر طفل شیعه ای فقیر باشد، انسان می تواند فطره را به مصرف اوبرساند یا به واسطه دادن به ولی طفل ملک طفل نماید.

        استحباب تقدیم خویشاوندان و همسایگان و اهل علم در زکات فطره
        2021 - مستحب است در دادن زکات فطره خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم دارد و بعد همسایگان فقیر را بعد اهل علم فقیر را، ولی اگر دیگران از جهتی برتری داشته باشند مستحب است آنها را مقدم بدارد.

        جایز نبودن پرداخت فطره به صرف ادعای فقر از سوی فقیر
        2023 - اگر کسی بگوید فقیرم نمی شود به او فطره داد، مگر آن که اطمینان پیداکند یا از ظاهر حالش گمان پیدا شود که فقیر است یا انسان بداند که قبلا فقیربوده است .

5-مصرف مال زكوى
        وجوب زکات در مقدار مصرف شده چنانچه پیش از دادن زکات خود و عیالاتش از آن بخورند و یا به فقیر بدهند
        1865 - اگر پیش از دادن زکات از انگور بعد از کشمش شدن و خرما بعد ازتمر شدن و جو و گندم بعد از صدق اسم - که زکات آنها واجب شده - خود و عیالاتش بخورند یا مثلا به فقیر بدهد، باید زکات مقداری را که مصرف کرده بدهد.

        عدم وجوب پرداخت زکات در غلات تری که مصرف شود و خشک آنها بالغ بر نصاب باشد
        1872 - اگر گندم و جو و خرما را پیش از خشک شدن مصرف کند اگر چه خشک آنها به اندازه نصاب باشد زکات آنها واجب نیست ولی اگر احتیاطازکات آنها را بدهد خیلی پسندیده است .

6-مصرف نذر
        مصرف چیزی که برای حرم یکی از امامان یا امامزادگان نذر شده باشد
        2662 - اگر برای حرم یکی از امامان یا امامزادگان چیزی نذر کند، باید آن را را به مصارف حرم برساند، از قبیل فرش و پرده و روشنایی و اگر برای امام علیه السلام یا امامزاده نذر کند می تواند به خدامی که مشغول خدمت هستندبدهد، چنانچه می تواند به مصارف حرم یا سایر کارهای خیر به قصد بازگشت ثواب آن به منذورله برساند.

        مصرف چیزی که برای امام یا امامزاده نذر شده باشد
        2663 - اگر برای خود امام علیه السلام چیزی نذر کند، چنانچه مصرف معینی راقصد کرده ، باید به همان مصرف برساند و اگر مصرف معینی را قصد نکرده ، بایدبه فقرا و زوار بدهد یا مسجد و مانند آن بسازد و ثواب آن را هدیه آن امام نماید،و همچنین است اگر چیزی را برای امامزاده ای نذر کند.