دسته بندی موضوعی احکام شرعی - حواله

نرم افزارهای رایگان تلفن همراهخدمات به مشترکین اپراتوربازی و سرگرمیمحتوای «متون»قرآنمفاتیحنهج البلاغهصحیفه سجادیهاوقات شرعیمسائل شرعیتالار قاصدکگنجینه معنویآشپزیمناسبت هاالحان قرآن

1-پيشدستى حواله دهنده
        حکم مطالبه حواله دهنده ای که خودش طلب طلبکار را بدهد
        2229 - مزارعه چند شرط دارد: اول : آنکه صاحب زمین به زارع بگوید زمین را به تو واگذار کردم و زارع هم بگوید قبول کردم ، یا بدون اینکه حرفی بزنند،مالک زمین را واگذار کند برای مزارعه و زارع تحویل بگیرد. دوم : صاحب زمین وزارع هر دو مکلف و عاقل باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه راانجام دهند وحاکم شرع آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد بلکه اگر در حال بالغ شدن سفیه باشند اگر چه حاکم شرع جلوگیری نکرده باشد نمی توانند مزارعه را انجام دهند و این حکم در همه معاملات جاری است . سوم : همه حاصل زمین به یکی اختصاص داده نشود.

2-حواله بدهى
        عدم جواز مطالبه از بدهکار اول در صورت رضایت به حواله
        2289 - اگر انسان طلبکار خود را حواله بدهد که طلب خود را از دیگری بگیرد وطلبکار قبول نماید بعد از آن که حواله درست شد کسی که به او حواله شده بدهکار می شود، و دیگر طلبکار نمی تواند طلبی را که دارد از بدهکار اولی مطالبه نماید.

3-حواله به غير بدهكار
        عدم جواز مطالبه حواله از حواله دهنده پیش از پرداخت حواله در صورتی که بدهکار نباشد
        2296 - اگر سر کسی حواله بدهد که بدهکار نیست چنانچه او حواله را قبول کند پیش از پرداختن حواله نمی تواند مقدار حواله را از حواله دهنده بگیرد و اگرطلبکار طلب خود را به مقدار کمتر صلح کند کسی که حواله را قبول کرده همان مقدار را می تواند از حواله دهنده مطالبه نماید.

4-حواله محجور
        ممنوعیت حواله دادن کسی که محجور است
        2290 - بدهکار و طلبکار و کسی که سر او حواله شده باید مکلف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد و نیز باید سفیه نباشند یعنی مال خود را درکارهای بیهوده مصرف نکنند ولی اگر بعد از بالغ شدن سفیه شده باشند تا حاکم شرع آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده معامله ایشان اشکال ندارد و نیزاگر حاکم شرع کسی را بواسطه ورشکستگی از تصرف در اموالش جلوگیری کرده باشدنمی شود او را حواله بدهند که طلبش را از دیگری بگیرد و خودش هم نمی تواند به کسی حواله بدهد ولی اگر سر کسی حواله بدهد که به او بدهکار نیست اشکال ندارد

5-حواله هاى بانكى
        حکم حواله های بانکی یا تجاری
        2859 - حواله های بانکی یا تجاری که به آنها صرف برات گفته می شود، مانع ندارد. پس اگر بانک یا تاجر پولی از کسی در محلی بگیرد و حواله بدهد که ازبانک یا طرفش در محل دیگری این شخص آن پول را بگیرد و در مقابل این حواله ازدهنده چیزی بگیرد، مانع ندارد و حلال است . مثلا اگر هزار تومان در تهران به بانک بدهد و بانک حواله بدهد که شعبه اصفهان هزار تومان را به این شخص بپردازد و درمقابل این حواله ، بانک تهران ده تومان بگیرد، اشکال ندارد. و اگر هزار تومان بگیرد و حواله بدهد نهصد و پنجاه تومان از محل دیگر بگیرد، اشکال ندارد، چه آن پول را که بانک می گیرد به عنوان قرض بگیرد یا عنوان دیگر. و در فرض مذکور اگرزیادی را به عنوان حق العمل بگیرد، اشکال ندارد.

6-رد حواله
        جواز قبول نکردن حواله برای طلبکار
        2295 - طلبکار می تواند حواله را قبول نکند اگرچه کسی که به او حواله شده فقیرنباشد و در پرداختن حواله هم کوتاهی ننماید

7-شرائط حواله
        اعتبار عقل، بلوغ، اختیار و عدم سفاهت در حواله
        2290 - بدهکار و طلبکار و کسی که سر او حواله شده باید مکلف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد و نیز باید سفیه نباشند یعنی مال خود را درکارهای بیهوده مصرف نکنند ولی اگر بعد از بالغ شدن سفیه شده باشند تا حاکم شرع آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده معامله ایشان اشکال ندارد و نیزاگر حاکم شرع کسی را بواسطه ورشکستگی از تصرف در اموالش جلوگیری کرده باشدنمی شود او را حواله بدهند که طلبش را از دیگری بگیرد و خودش هم نمی تواند به کسی حواله بدهد ولی اگر سر کسی حواله بدهد که به او بدهکار نیست اشکال ندارد

        ممنوعیت حواله دادن کسی که محجور است
        2290 - بدهکار و طلبکار و کسی که سر او حواله شده باید مکلف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد و نیز باید سفیه نباشند یعنی مال خود را درکارهای بیهوده مصرف نکنند ولی اگر بعد از بالغ شدن سفیه شده باشند تا حاکم شرع آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده معامله ایشان اشکال ندارد و نیزاگر حاکم شرع کسی را بواسطه ورشکستگی از تصرف در اموالش جلوگیری کرده باشدنمی شود او را حواله بدهند که طلبش را از دیگری بگیرد و خودش هم نمی تواند به کسی حواله بدهد ولی اگر سر کسی حواله بدهد که به او بدهکار نیست اشکال ندارد

        صحت حواله در صورت رضایت کسی که به او حواله می شود
        2291 - اگر سر کسی حواله بدهند که بدهکار است احتیاط واجب آن است که قبول کند ولی حواله دادن سر کسی که بدهکار نیست در صورتی صحیح است که او قبول کند و نیز اگر انسان بخواهد به کسی که جنسی بدهکار است جنس دیگر حواله دهد مثلا به کسی که جو بدهکار است گندم حواله دهد تا او قبول نکند حواله صحیح نیست .

        لزوم بدهکار بودن شخص حواله دهنده
        2292 - موقعی که انسان حواله می دهد باید بدهکار باشد پس اگر بخواهداز کسی قرض کند تا وقتی از او قرض نکرده نمی تواند او را به کسی حواله دهد که آنچه رابعدا قرض می دهد از آن کس بگیرد.

        لزوم علم به مقدار و جنس حواله برای حواله دهنده و طلبکار
        2293 - مال مورد حواله باید برای حواله دهنده و طلبکار معین باشد یعنی مرددنباشد پس اگر مثلا ده من گندم و ده تومان پول به یک نفر بدهکار باشد و به اوبگوید: یکی از دو طلب خود را از فلانی بگیر و آن را معین نکند، حواله درست نیست .

        صحت حواله در صورت معین بودن مقدار و جنس حواله در دفتر
        2294 - اگر بدهی واقعا معین باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن مقدارآن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است ، مثلا اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر راببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید حواله صحیح می باشد.

8-فسخ حواله
        حکم بهم زدن حواله برای حواله دهنده و کسی که به او حواله شود
        2297 - بعد از آن که حواله درست شد، حواله دهنده و کسی که به او حواله شده نمی توانند حواله را به هم بزنند و هرگاه کسی که به او حواله شده در موقع حواله فقیر نباشد یعنی غیر از چیزهایی که در دین مستثنی است مالی داشته باشد که بتواند حواله را بپردازد اگرچه بعدا فقیر شود طلبکار هم نمی تواند حواله را به هم بزند و همچنین است اگر موقع حواله فقیر باشد و طلبکار بداند فقیر است ولی اگر نداند فقیر است و بعد بفهمد اگرچه در آن وقت مالدار شده باشد طلبکارمی تواند حواله را به هم بزند و طلب خود را از حواله دهنده بگیرد.

        جواز بهم زدن حواله برای هر کس که شرط کنند
        2298 - اگر بدهکار و طلبکار و کسی که به او حواله شده یا یکی از آنان برای خود حق به هم زدن حواله را قرار دهند مطابق قراری که گذاشته اند می توانند حواله را به هم بزنند.

9-مصالحه بر حواله
        جواز مصالحه مقدار حواله به کمتر با طلبکار
        2296 - اگر سر کسی حواله بدهد که بدهکار نیست چنانچه او حواله را قبول کند پیش از پرداختن حواله نمی تواند مقدار حواله را از حواله دهنده بگیرد و اگرطلبکار طلب خود را به مقدار کمتر صلح کند کسی که حواله را قبول کرده همان مقدار را می تواند از حواله دهنده مطالبه نماید.

10-مطالبه پس از حواله
        عدم جواز مطالبه از بدهکار اول در صورت رضایت به حواله
        2289 - اگر انسان طلبکار خود را حواله بدهد که طلب خود را از دیگری بگیرد وطلبکار قبول نماید بعد از آن که حواله درست شد کسی که به او حواله شده بدهکار می شود، و دیگر طلبکار نمی تواند طلبی را که دارد از بدهکار اولی مطالبه نماید.