دسته بندی موضوعی احکام شرعی - زکات

نرم افزارهای رایگان تلفن همراهخدمات به مشترکین اپراتوربازی و سرگرمیمحتوای «متون»قرآنمفاتیحنهج البلاغهصحیفه سجادیهاوقات شرعیمسائل شرعیتالار قاصدکگنجینه معنویآشپزیمناسبت هاالحان قرآنصحیفه نور امام خمینی ره

1-اخذ زكات
        جواز مطالبه زکات هنگام خرمن و کشمش و تمرشدن
        1867 - کسی که از طرف حاکم شرع مأمور جمع آوری زکات است موقع خرمن که گندم و جو را از کاه جدا می کنند و بعد از خشک شدن خرما و انگور می تواند زکات رامطالبه کند و اگر مالک ندهد و چیزی که زکات آن واجب شده از بین برود بایدعوض آن را بدهد.

2-استفاده از زكات
        عدم جواز گرفتن بیشتر از مخارج سال از بابت زکات برای فقیر و مسکین
        1926 - احتیاط واجب آن است که فقیر و مسکین بیشتر از مخارج سال خود وعیالاتش را از زکات نگیرد، و اگر مقداری پول یا جنس دارد فقط به اندازه کسری مخارج یک سالش زکات بگیرد.

        حکم اخذ زکات برای کسی که شک در تامین مخارج سالش دارد
        1927 - کسی که مخارج سالش را داشته اگر مقداری از آن را مصرف کند و بعد شک کند که آنچه باقی مانده به اندازه مخارج سال او هست یا نه نمی تواند زکات بگیرد

        جواز اخذ زکات برای کاسبی که درآمدش از مخارجش کمتر است
        1928 - صنعتگر یا مالک یا تاجری که درآمد او از مخارج سالش کمتراست می تواند برای کسری مخارجش زکات بگیرد و لازم نیست ابزار کار یا ملک یا سرمایه خود را به مصرف مخارج برساند.

        جواز اخذ زکات برای فقیر تا سرحد آبرو و امرار معاش
        1929 - فقیری که خرج سال خود و عیالاتش را ندارد اگر خانه ای دارد که ملک اوست و در آن نشسته یا مال سواری دارد چنانچه بدون اینها نتواند زندگی کند اگرچه برای حفظ آبرویش باشد می تواند زکات بگیرد و همچنین است اثاث خانه و ظرف و لباس تابستانی و زمستانی و چیزهایی که به آنها احتیاج دارد و فقیری که اینها را ندارداگر به اینها احتیاج داشته باشد می تواند از زکات خریداری نماید.

        وجوب یادگرفتن صنعت و کار برای فقیر
        1930 - فقیری که یاد گرفتن صنعت برای او مشکل نیست بنابر احتیاط واجب باید یاد بگیرد، و با گرفتن زکات زندگی نکند ولی تا وقتی مشغول یادگرفتن است ، می تواند زکات بگیرد.

        حکم کسی که می خواهد بدهی خود را از زکات بپردازد
        1937 - کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج سال خود راداشته باشد می تواند برای دادن قرض خود زکات بگیرد ولی باید مالی را که قرض کرده در معصیت خرج نکرده باشد یا اگر در معصیت خرج کرده از آن معصیت توبه کرده باشد که در این صورت از سهم فقرا می شود به او داد.

        حکم مسافری که زکات گرفته و هنگام رسیدن بوطن از زکات زیاد آمده است
        1941 - مسافری که در سفر مانده شده و زکات گرفته ، بعد از آنکه به وطنش رسید،اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد در صورتی که بدون مشقت نتواند بقیه را به صاحب مال یا نایب او برساند، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکات است .

3-استنكاف از زكات
        لزوم پرداخت عوض در صورت استنکاف مالک از پرداخت زکات و از بین رفت...
        1867 - کسی که از طرف حاکم شرع مأمور جمع آوری زکات است موقع خرمن که گندم و جو را از کاه جدا می کنند و بعد از خشک شدن خرما و انگور می تواند زکات رامطالبه کند و اگر مالک ندهد و چیزی که زکات آن واجب شده از بین برود بایدعوض آن را بدهد.

4-اعتبار زكات
        وجوب زکات گاو و شتر و گوسفند همه ساله
        1924 - کسی که باید زکات گاو و گوسفند و شتر را بدهد اگر زکات آنها را از مال دیگرش بدهد تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده ، همه ساله باید زکات را بدهدو اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اول کمتر شوند، زکات بر او واجب نیست مثلا کسی که چهل گوسفند دارد اگر از مال دیگرش زکات آنها را بدهد تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده همه ساله باید یک گوسفند بدهد و اگر از خود آنهابدهد تا وقتی به چهل نرسیده زکات بر او واجب نیست .

5-انتقال زكات
        حکم زکات در شهری که مستحق نیست و انتقال آن به شهر دیگر
        1975 - اگر در شهر کسی که می خواهد زکات بدهد مستحقی نباشد، و نتواند زکات رابه مصرف دیگری هم که برای آن معین شده برساند، چنانچه امید نداشته باشد که بعدامستحق پیدا کند باید زکات را به شهر دیگر ببرد و به مصرف زکات برساند، ولی مخارج بردن به آن شهر به عهده خود اوست و اگر زکات تلف شود ضامن نیست .

        حکم انتقال زکات به شهر دیگر با وجود مستحق در شهر خودش
        1976 - اگر در شهر خودش مستحق پیدا شود می تواند زکات را به شهر دیگر ببرد.ولی مخارج بردن به آن شهر را باید از خودش بدهد و اگر زکات تلف شود ضامن است مگر آنکه با اجازه حاکم شرع برده باشد.

6-بخشيدن زكات
        حکم بخشیدن زکات به مالک توسط فقیر
        1981 - فقیر نمی تواند زکات را به کمتر از مقدار آن صلح کند یا چیزی راگرانتر از قیمت آن بابت زکات قبول نماید، یا زکات را از مالک بگیرد و به اوببخشد. ولی کسی که زکات زیادی بدهکار است و فقیر شده و نمی تواند زکات رابدهد و امید هم ندارد که دارا شود، چنانچه بخواهد توبه کند فقیر، می تواندزکات را از او بگیرد و به او ببخشد.

7-پرداخت زكات
        وجوب پرداخت زکات در صورت مالک شدن پیش از وجوب زکات
        1868 - اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آنها واجب شود، باید زکات آن را بدهد.

        حکم اعطا زکات محصولی از محصول دیگر
        1892 - اگر زکات خرمای خشک یا کشمش بر او واجب باشد نمی تواند زکات آن راخرمای تازه یا انگور بدهد و نیز اگر زکات خرمای تازه یا انگور بر او واجب باشد نمی تواند زکات آن را خرمای خشک یا کشمش بدهد اما اگر یکی از اینها یا چیزدیگری را به قصد قیمت زکات بدهد مانعی ندارد.

        لزوم پرداخت زکات جنس خوب از جنس خوب در محصول مخلوط از خوب و بد
        1895 - اگر گندم و جو و خرما و کشمشی که زکات آنها واجب شده خوب و بد دارد باید زکات هر کدام از خوب و بد را از خود آنها بدهد و یا زکات همه رااز خوب و بد بدهد و به احتیاط واجب زکات همه را از بد نمی تواند بدهد.

        جواز پرداخت زکات گوسفند از پول و جنس دیگر
        1913 - گوسفند پنج نصاب دارد: اول : چهل ، و زکات آن یک گوسفند است ، و تاگوسفند به چهل نرسد زکات ندارد. دوم : صد و بیست و یک ، و زکات آن دو گوسفنداست . سوم : دویست و یک ، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : سی صد و یک ، و زکات آن بنابر احتیاط واجب چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالاتر از آن است که باید آنها را صد تا صد تا حساب کند و برای هر صد تای آنها یک گوسفند بدهد، ولازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد یامطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافی است ، ولی اگر بخواهد جنس دیگر بدهد،در صورتی بی اشکال است که برای فقرا بهتر باشد، اگر چه لازم نیست .

        شرائط دادن شتر یا گاو و یا گوسفند پیر یا معیوب و مریض بابت زکات
        1922 - اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد، همه مریض یا معیوب یا پیر باشند،می تواند زکات را از خود آنها بدهد. ولی اگر همه سالم و بی عیب و جوان باشند،نمی تواند زکات آنها را مریض یا معیوب یا پیر بدهد، بلکه اگر بعضی از آنها سالم و بعضی مریض ، و دسته ای معیوب و دسته دیگری بی عیب ، و مقداری پیر و مقداری جوان باشند، احتیاط واجب آن است که برای زکات آنها سالم و بی عیب و جوان بدهد.

        جواز تصریح نکردن بزکات بودن چیزی که به فقیر می دهند
        1935 - چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکات است . بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحب است به طوری که دروغ نشود به اسم پیشکش بدهد ولی باید قصد زکات نماید.

        حکم چیزی که به کسی به خیال فقر بابت زکات داده می شود
        1936 - اگر به خیال این که کسی فقیر است به او زکات بدهد، بعد بفهمد فقیرنبوده یا از روی ندانستن مسأله به کسی که می داند فقیر نیست زکات بدهد، چنانچه چیزی را که به او داده باقی باشد باید از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر ازبین رفته باشد پس اگر کسی که آن چیز را گرفته می دانسته یا احتمال می داده که زکات است انسان باید عوض آن را از او بگیرد و به مستحق بدهد ولی اگر به غیرعنوان زکات داده نمی تواند چیزی از او بگیرد و باید از مال خودش زکات را به متسحق بدهد و در همه صور می تواند از مال خودش زکات را بدهد و از کسی که گرفته مطالبه نکند

        پرداخت زکات در صورت حضور مستحق هنگام جدا کردن زکات
        1968 - اگر موقعی که زکات را کنار می گذارد مستحقی حاضر باشد بهتر است زکات را به او بدهد مگر کسی را در نطر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.

        استحباب آشکارا دادن زکات و پنهان داشتن صدقات
        1974 - بهتر است زکات را آشکار، و صدقه مستحبی را، مخفی بدهند.

        جواز دادن کمتر از 2 مثقال و 15 نخود نقره یا قیمت آن به یک فقیر
        1978 - کسی که 2 مثقال و 15 نخود نقره یا بیشتر، از بابت زکات بدهکاراست می تواند کمتر از 2 مثقال و 15 نخود نقره هم به یک فقیر بدهد و نیز اگر غیرنقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به 2 مثقال و 15 نخود نقره هم برسد می تواند به یک فقیر کمتر از آن بدهد.

        حکم گرفتن زکات توسط فقیر برای حج و زیارت
        1984 - فقیر می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی تواند زکات بگیرد.

        وجوب پرداخت خمس و زکات و مظالم و وصیت به آن هنگام بروز نشانه های مرگ
        2701 - کسی که نشانه های مرگ را در خود می بیند، اگر خمس و زکات و مظالم بدهکاراست ، باید فورا بدهد و اگر نمی تواند، چنانچه از خودش مال دارد، یااحتمال می دهد کسی آنها را ادا نماید، باید وصیت کند، و همچنین است اگر حج بر او واجب باشد.

8-پول زكات نداده
        بطلان نماز در ملکی که با پول خمس و زکات نداده خریده باشد
        873 - اگر با عین پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد تصرف او در آن ملک حرام و نمازش هم در آن باطل است . و همچنین است اگر به ذمه بخرد و در موقع خریدن قصدش این باشد که از مالی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.

        بطلان نماز در ملکی که به ذمه بخرد و در موقع خرید قصدش این باشد که از مالی که خمس و یا زکات آن را نداده بها آن را بدهد
        873 - اگر با عین پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد تصرف او در آن ملک حرام و نمازش هم در آن باطل است . و همچنین است اگر به ذمه بخرد و در موقع خریدن قصدش این باشد که از مالی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.

9-ترک زكات
        ترک خمس و زکات از موانع قبولی نماز
        727 - در چند مورد مستحب است نمازهایی را که انسان با تیمم خوانده ، دوباره بخواند: اول : آنکه از استعمال آب ترس داشته و عمدا خود را جنب کرده وبا تیمم نماز خوانده است . دوم : آنکه می دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی کندو عمدا خود را جنب کرده و با تیمم نماز خوانده است . سوم : آنکه تا آخر وقت عمدادر جستجوی آب نرود و با تیمم نماز بخواند و بعد بفهمد که اگر جستجو می کرد، آب پیدا می شد. چهارم : آنکه عمدا نماز را تاخیر انداخته و در آخر وقت با تیمم نمازخوانده است . پنجم : آنکه می دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی شود و آبی را که داشته ریخته است .

10-تصرف در زكات
        وظیفه خریداری که می داند فروشنده زکات جنس را نداده است
        1870 - اگر انسان گندم یا جو یا خرما یا انگور را بخرد و بداند که فروشنده زکات آن را داده یا شک کند که داده یا نه ، چیزی بر او واجب نیست و اگر بداندکه زکات آن را نداده چنانچه حاکم شرع معامله مقداری را که باید از بابت زکات داده شود اجازه ندهد معامله آن مقدار باطل است و حاکم شرع می تواندمقدار زکات را از خریدار بگیرد و اگر معامله مقدار زکات را اجازه دهد معامله صحیح است و خریدار باید قیمت آن مقدار را به حاکم شرع بدهد و در صورتی که قیمت آن مقدار را به فروشنده داده باشد می تواند از او پس بگیرد.

        حکم تجارت با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته است
        1969 - اگر با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته برای خودش تجارت کند صحیح نیست و اگر با اجازه حاکم شرع برای مصلحت زکات تجارت کند تجارت صحیح و نفعش مال زکات است .

11-تصرف در مال زكوى
        جواز تصرف در مال پس از جدا کردن زکات
        1965 - اگر زکات را از خود مال کنار بگذرد می تواند در بقیه آن تصرف کند واگر از مال دیگرش کنار بگذارد می تواند در تمام مال تصرف نماید.

        حکم تصرف در مال مشترکی که برخی زکات بدهند و برخی ندهند
        1987 - اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی ازآنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند چنانچه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد.

12-تعدد مال زكوى
        زکات کسی که در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند دارد
        1920 - اگر یک نفر در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند داشته باشد و روی هم به اندازه نصاب باشند، باید زکات آنها را بدهد.

13-تعويض مال زكوى
        عدم وجوب زکات در صورت تعویض مال زکوی پیش از تمام شدن ماه یازدهم
        1923 - اگر پیش از تمام شدن ماه یازدهم ، گاو و گوسفند و شتری را که دارد باچیز دیگر عوض کند یا نصابی را که دارد با مقدار نصاب از همان جنس عوض نماید، مثال چهل گوسنفد بدهد، و چهل گوسفند دیگر بگیرد زکات بر او واجب نیست .

14-تلف زكات
        ضمان زکاتی که بواسطه کوتاهی از بین برود
        1963 - کسی که می تواند زکات را به مستحق برساند اگر ندهد و به واسطه کوتاهی او از بین برود باید عوض آن را بدهد.

        حکم زکاتی که به غیر کوتاهی از بین برود
        1964 - کسی که می تواند زکات را به مستحق برساند اگر زکات را ندهد و بدون آن که در نگهداری آن کوتاهی کند از بین برود چنانچه دادن زکات را به قدری تأخیر انداخته که نمی گویند فورا داده است باید عوض آن را بدهد و اگر به این مقدار تأخیر نینداخته مثلا دو سه ساعت تأخیر انداخته و در همان دو سه ساعت تلف شده ، در صورتی که مستحق حاضر نبوده چیزی بر او واجب نیست و اگر مستحق حاضر بوده بنابر احتیاط واجب باید عوض آن را بدهد.

        حکم چیزی که فقیر بابت زکات می گیرد با علم به عدم وجوب زکات
        1971 - فقیری که می داند زکات بر انسان واجب نشده اگر چیزی بابت زکات بگیردو پیش او تلف شود ضامن است پس موقعی که زکات بر انسان واجب می شود اگر آن فقیر به فقر خود باقی باشد می تواند عوض چیزی را که به او داده بابت زکات حساب کند.

        حکم چیزی که فقیر بابت زکات می گیرد بدون علم به عدم وجوب زکات
        1972 - فقیری که نمی داند زکات بر انسان واجب نشده اگر چیزی بابت زکات بگیردو پیش او تلف شود ضامن نیست و انسان نمی تواند عوض آن را بابت زکات حساب کند.

15-توكيل در اداء زكات
        حکم قصد قربت هنگامی که در دادن زکات کسی را وکیل کند
        1959 - اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد چنانچه وکیل وقتی که زکات را به فقیر می دهد از طرف مالک نیت زکات کند کافی است .

16-جايگزينى زكات
        عدم جواز برداشتن زکات برای خود و جایگزینی آن
        1966 - انسان نمی تواند زکاتی را که کنار گذاشته برای خود بردارد و چیز دیگری به جای آن بگذارد

17-جدا كردن زكات
        جواز تصرف در مال پس از جدا کردن زکات
        1965 - اگر زکات را از خود مال کنار بگذرد می تواند در بقیه آن تصرف کند واگر از مال دیگرش کنار بگذارد می تواند در تمام مال تصرف نماید.

        عدم جواز برداشتن زکات برای خود و جایگزینی آن
        1966 - انسان نمی تواند زکاتی را که کنار گذاشته برای خود بردارد و چیز دیگری به جای آن بگذارد

        ملکیت نما و منفعت زکات برای فقیر
        1967 - اگر از زکاتی که کنار گذاشته منفعتی ببرد مثلا گوسفندی که برای زکات گذاشته بره بیاورد، مال فقیر است .

18-جداكردن زكات
        لزوم پرداخت یا جدا کردن زکات گاو و شتر و گوسفند و طلا و نقره پس از اتمام ماه یازدهم
        1961 - موقعی که گندم و جو را از کاه جدا می کنند و موقع خشک شدن خرماو انگور انسان باید زکات را به فقیر بدهد یا از مال خود جدا کند و زکات طلاو نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ، ماه دوازدهم باید به فقیربدهد یا از مال خود جدا نماید. ولی بعد از جدا کردن اگر منتظر فقیر معینی باشد یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می تواند زکات را به انتظاراو و لو تا چند ماه نگهدارد.

        لزوم پرداخت یا جدا کردن زکات گندم و جو هنگام خرمن و خرما و انگور موقع خشک شدن
        1961 - موقعی که گندم و جو را از کاه جدا می کنند و موقع خشک شدن خرماو انگور انسان باید زکات را به فقیر بدهد یا از مال خود جدا کند و زکات طلاو نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ، ماه دوازدهم باید به فقیربدهد یا از مال خود جدا نماید. ولی بعد از جدا کردن اگر منتظر فقیر معینی باشد یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می تواند زکات را به انتظاراو و لو تا چند ماه نگهدارد.

19-جنس زكات
        حکم اعطا زکات محصولی از محصول دیگر
        1892 - اگر زکات خرمای خشک یا کشمش بر او واجب باشد نمی تواند زکات آن راخرمای تازه یا انگور بدهد و نیز اگر زکات خرمای تازه یا انگور بر او واجب باشد نمی تواند زکات آن را خرمای خشک یا کشمش بدهد اما اگر یکی از اینها یا چیزدیگری را به قصد قیمت زکات بدهد مانعی ندارد.

        لزوم پرداخت زکات جنس خوب از جنس خوب در محصول مخلوط از خوب و بد
        1895 - اگر گندم و جو و خرما و کشمشی که زکات آنها واجب شده خوب و بد دارد باید زکات هر کدام از خوب و بد را از خود آنها بدهد و یا زکات همه رااز خوب و بد بدهد و به احتیاط واجب زکات همه را از بد نمی تواند بدهد.

        جواز پرداخت زکات گوسفند از پول و جنس دیگر
        1913 - گوسفند پنج نصاب دارد: اول : چهل ، و زکات آن یک گوسفند است ، و تاگوسفند به چهل نرسد زکات ندارد. دوم : صد و بیست و یک ، و زکات آن دو گوسفنداست . سوم : دویست و یک ، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : سی صد و یک ، و زکات آن بنابر احتیاط واجب چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالاتر از آن است که باید آنها را صد تا صد تا حساب کند و برای هر صد تای آنها یک گوسفند بدهد، ولازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد یامطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافی است ، ولی اگر بخواهد جنس دیگر بدهد،در صورتی بی اشکال است که برای فقرا بهتر باشد، اگر چه لازم نیست .

20-خريد زكات
        اولویت زکات دهنده در خرید زکات از مستحق
        1979 - مکروه است انسان از مستحق درخواست کند که زکاتی را که از او گرفته به او بفروشد ولی اگر مستحق بخواهد چیزی را که گرفته بفروشد بعد از آنکه به قیمت رساند کسی که زکات را به او داده در خریدن آن بر دیگران مقدم است .

        کراهت درخواست فروش زکات از مستحق
        1979 - مکروه است انسان از مستحق درخواست کند که زکاتی را که از او گرفته به او بفروشد ولی اگر مستحق بخواهد چیزی را که گرفته بفروشد بعد از آنکه به قیمت رساند کسی که زکات را به او داده در خریدن آن بر دیگران مقدم است .

21-خمس در زكات
        عدم وجوب خمس در مالی که بابت خمس یا زکات گرفته است
        1759 - اگر مالی را که فقیر بابت خمس و زکات و صدقه مستحبی گرفته ، از مخارج سالش زیاد بیاید، واجب نیست خمس آن را بدهد. ولی اگر ازمالی که به او داده اند منفعتی ببرد، مثلا از درختی که بابت خمس به او داده اندمیوه ای به دست آورد، چنانچه درخت را برای منفعت بردن و کسب نگه داشته باشد، باید خمس مقداری که از مخارج سالش زیاد می آید بدهد.

        وجوب خمس در منافع مالی که بابت خمس و زکات گرفته می شود
        1759 - اگر مالی را که فقیر بابت خمس و زکات و صدقه مستحبی گرفته ، از مخارج سالش زیاد بیاید، واجب نیست خمس آن را بدهد. ولی اگر ازمالی که به او داده اند منفعتی ببرد، مثلا از درختی که بابت خمس به او داده اندمیوه ای به دست آورد، چنانچه درخت را برای منفعت بردن و کسب نگه داشته باشد، باید خمس مقداری که از مخارج سالش زیاد می آید بدهد.

22-زكات از معيوب
        شرائط دادن شتر یا گاو یا گوسفند پیر یا معیوب و مریض بابت زکات
        1922 - اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد، همه مریض یا معیوب یا پیر باشند،می تواند زکات را از خود آنها بدهد. ولی اگر همه سالم و بی عیب و جوان باشند،نمی تواند زکات آنها را مریض یا معیوب یا پیر بدهد، بلکه اگر بعضی از آنها سالم و بعضی مریض ، و دسته ای معیوب و دسته دیگری بی عیب ، و مقداری پیر و مقداری جوان باشند، احتیاط واجب آن است که برای زکات آنها سالم و بی عیب و جوان بدهد.

        جواز فسخ صلح در چیزیکه معیوب است و عدم جواز اخذ مابه التفاوت
        2171 - اگر چیزی را که به صلح گرفته معیوب باشد می تواند صلح را به هم بزند، ولی نمی تواند تفاوت قیمت صحیح و معیوب را بگیرد.

23-زكات انگور
        حکم خرما یا انگور یا زراعتی که در سال دو مرتبه ثمر می دهد
        1890 - اگر درخت خرما یا انگور در یک سال دو مرتبه میوه دهد چنانچه روی هم به مقدار نصاب باشد بنابر احتیاط زکات آن واجب است .

        جواز اعطا خرما و انگور تازه بعنوان زکات و کیفیت آن
        1891 - اگر مقداری خرما یا انگور تازه دارد که خشک آن به اندازه نصاب می شودچنانچه به قصد زکات از تازه آن بقدری به مستحق بدهد که اگر خشک شود به اندازه زکاتی باشد که بر او واجب است اشکال ندارد.

24-زكات براى ازدواج
        جواز پرداخت زکات به پسر یا پدر برای ازدواج
        1951 - پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد پسر هم می تواند برای آن که پدرش زن بگیرد، زکات خود را به او بدهد.

25-زكات براى بدهكار
        حکم کسی که می خواهد بدهی خود را از زکات بپردازد
        1937 - کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج سال خود راداشته باشد می تواند برای دادن قرض خود زکات بگیرد ولی باید مالی را که قرض کرده در معصیت خرج نکرده باشد یا اگر در معصیت خرج کرده از آن معصیت توبه کرده باشد که در این صورت از سهم فقرا می شود به او داد.

26-زكات براى زيارت
        حکم گرفتن زکات توسط فقیر برای حج و زیارت
        1984 - فقیر می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی تواند زکات بگیرد.

27-زكات بز
        یکسانی بز و میش و شیشک در زکات گوسفند
        1916 - در زکات ، گاو و گاومیش یک جنس حساب می شود، و شتر عربی و غیر عربی یک جنس است ، و همچنین بز و میش و شیشک در زکات با هم فرق ندارند.

28-زكات به بدهكار
        حکم پرداخت زکات به مقروضی که قرض را در معصیت صرف کرده است
        1938 - اگر به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد زکات بدهد بعدبفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده چنانچه آن بدهکار فقیر باشد می تواند آنچه رابه او داده بابت زکات حساب کند ولی اگر چیزی را که گرفته در شرابخواری یا به طور آشکارا در معصیت صرف کرده و از معصیت خود توبه نکرده بنابر احتیاطواجب باید چیزی را که به او داده بابت زکات حساب نکند.

        عدم جواز اعطا زکات به زنی که برای خرجی خودش قرض کرده باشد
        1947 - به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او برانسان واجب باشد می شود زکات داد، ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج اوبرانسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی اورااز زکات ندهد.

29-زكات به پدر
        جواز پرداخت زکات به پسر یا پدر برای ازدواج
        1951 - پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد پسر هم می تواند برای آن که پدرش زن بگیرد، زکات خود را به او بدهد.

30-زكات به دانشجو
        حکم گرفتن زکات برای مشتغل به تحصیل علم
        1990 - کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خودکسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحب باشد، می شود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.

31-زكات به زن
        عدم جواز پرداخت زکات به زنی که شوهرش مخارج او را می دهد
        1952 - به زنی که شوهرش مخارج او را نمی دهد یا خرجی نمی دهد ولی زن می تواند اورا به دادن خرجی مجبور کند نمی شود زکات داد.

        حکم پرداخت زکات به زن فقیری که صیغه شده است
        1953 - زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد شوهرش و دیگران می توانند به او زکات بدهند ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد یا زن بتواند او را مجبور کند، نمی شود به آن زن زکات داد.

32-زكات به سيد
        حکم گرفتن زکات برای سید از غیر سید
        1955 - سید نمی تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی اگر خمس وسایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و از گفتن زکات ناچار باشد می تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج روزانه اش ناچار است بگیرد.

        جواز پرداخت زکات به کسی که معلوم نیست سید است
        1956 - به کسی که معلوم نیست سید است یا نه می شود زکات داد.

33-زكات به شوهر
        جواز پرداخت زکات توسط زن به شوهر فقیرش
        1954 - زن می تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد اگر چه شوهر زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.

34-زكات به غير فقير
        حکم چیزی که به کسی به خیال فقر بابت زکات داده میشود
        1936 - اگر به خیال این که کسی فقیر است به او زکات بدهد، بعد بفهمد فقیرنبوده یا از روی ندانستن مسأله به کسی که می داند فقیر نیست زکات بدهد، چنانچه چیزی را که به او داده باقی باشد باید از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر ازبین رفته باشد پس اگر کسی که آن چیز را گرفته می دانسته یا احتمال می داده که زکات است انسان باید عوض آن را از او بگیرد و به مستحق بدهد ولی اگر به غیرعنوان زکات داده نمی تواند چیزی از او بگیرد و باید از مال خودش زکات را به متسحق بدهد و در همه صور می تواند از مال خودش زکات را بدهد و از کسی که گرفته مطالبه نکند

35-زكات به غيرشيعه
        لزوم تجدید زکات در صورت پرداخت آن به غیر شیعه
        1942 - کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت شود و به او زکات بدهد و زکات تلف شود بعد معلوم شودشیعه نموده لازم نیست دوباره زکات بدهد.

36-زكات به فرزند
        جواز پرداخت زکات به فرزند برای مخارج زن و خادم
        1949 - اکر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نماید،اشکال ندارد.

        جواز پرداخت زکات به فرزند برای تهیه کتب علمی دینی
        1950 - اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات بدهد.

        جواز پرداخت زکات به پسر یا پدر برای ازدواج
        1951 - پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد پسر هم می تواند برای آن که پدرش زن بگیرد، زکات خود را به او بدهد.

37-زكات به مسافر
        شرائط بز یا گوسفندی که بابت زکات داده می شود
        1917 - اگر گوسفند برای زکات بدهد، باید اقلا داخل سال دوم شده باشد. و اگربز بدهد، باید داخل سال سوم شده باشد.

        حکم کمک به مسافری که خرجی اش تمام شده است از زکات
        1940 - مسافری که خرجی او تمام شده یا مرکبش از کار افتاده چنانچه سفر او سفرمعصیت نباشد و نتواند با قرض کردن یا فروختن چیزی ، خود را به مقصد برسانداگرچه در وطن خود فقیر نباشد می تواند زکات بگیرد ولی اگر بتواند در جای دیگر باقرض کردن یا فروختن چیزی مخارج سفر خود را فراهم کند فقط به مقداری که به آنجابرسد می تواند زکات بگیرد.

        حکم مسافری که زکات گرفته و هنگام رسیدن به وطن از زکات زیاد آمده است
        1941 - مسافری که در سفر مانده شده و زکات گرفته ، بعد از آنکه به وطنش رسید،اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد در صورتی که بدون مشقت نتواند بقیه را به صاحب مال یا نایب او برساند، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکات است .

38-زكات به واجب النفقه
        جواز اعطا زکات به واجب النفقه ای که بدهکار است
        1947 - به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او برانسان واجب باشد می شود زکات داد، ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج اوبرانسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی اورااز زکات ندهد.

        عدم جواز اعطا زکات به زنی که برای خرجی خودش قرض کرده باشد
        1947 - به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او برانسان واجب باشد می شود زکات داد، ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج اوبرانسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی اورااز زکات ندهد.

        عدم جواز پرداخت مخارج اشخاص واجب النفقه از زکات
        1948 - انسان نمی تواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است اززکات بدهد ولی دیگران می توانند به آنان زکات بدهند.

        جواز پرداخت زکات به فرزند برای مخارج زن و خادم
        1949 - اکر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نماید،اشکال ندارد.

        جواز پرداخت زکات به فرزند برای تهیه کتب علمی دینی
        1950 - اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات بدهد.

        جواز پزداخت زکات به پسر یا پدر برای ازدواج
        1951 - پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد پسر هم می تواند برای آن که پدرش زن بگیرد، زکات خود را به او بدهد.

39-زكات پيش از وجوب
        حکم چیزی که به فقیر بابت زکات داده می شود پیش از تعلق وجوب زکات
        1970 - اگر پیش از آن که زکات بر او واجب شود چیزی بابت زکات به فقیر بدهدزکات حساب نمی شود و بعد از آن که زکات بر او واجب شد اگر چیزی را که به فقیرداده از بین نرفته باشد و آن فقیر هم به فقر خود باقی باشد می تواند چیزی را که به او داده بابت زکات حساب کند.

        حکم چیزی که فقیر بابت زکات می گیرد با علم به عدم وجوب زکات
        1971 - فقیری که می داند زکات بر انسان واجب نشده اگر چیزی بابت زکات بگیردو پیش او تلف شود ضامن است پس موقعی که زکات بر انسان واجب می شود اگر آن فقیر به فقر خود باقی باشد می تواند عوض چیزی را که به او داده بابت زکات حساب کند.

        حکم چیزی که فقیر بابت زکات می گیرد بدون علم به عدم وجوب زکات
        1972 - فقیری که نمی داند زکات بر انسان واجب نشده اگر چیزی بابت زکات بگیردو پیش او تلف شود ضامن نیست و انسان نمی تواند عوض آن را بابت زکات حساب کند.

40-زكات جو
        وقت دادن زکات در گندم و جو
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

41-زكات چند محصول
        حکم پرداخت زکات زراعتهای شخصی که در چند شهر مختلف وجود دارد
        1889 - اگر انسان در چند شهر که فصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت ومیوه آنها در یک وقت به دست نمی آید گندم یا جو یا خرما یا انگور داشته باشد و همه آنها محصول یک سال حساب شود چنانچه چیزی که اول می رسد به اندازه نصاب یعنی 288 من و 45 مثقال کم باشد باید زکات آن را موقعی که می رسد بدهد و زکات بقیه را هر وقت به دست می آید ادا نماید و اگر آنچه اول می رسد به اندازه نصاب نباشد، صبر می کند تا بقیه آن برسد پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود، زکات آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نشود زکات آن واجب نیست .

42-زكات خرما
        وجوب زکات خرما بعد از خشک شدن آن
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

        وجوب زکات خرما در وقتی که به آن تمر گویند
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

        وقت دادن زکات خرما و کشمش
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

        وجوب زکات در خرمای تازه ای که خشک آن بالغ بر نصاب شود
        1873 - خرمایی که تازه آن را می خورند و اگر بماند خیلی کم می شود چنانچه مقداری باشد که خشک آن به 288 من و 45 مثقال کم برسد، زکات آن واجب است .

        جواز اعطا خرما و انگور تازه بعنوان زکات و کیفیت آن
        1891 - اگر مقداری خرما یا انگور تازه دارد که خشک آن به اندازه نصاب می شودچنانچه به قصد زکات از تازه آن بقدری به مستحق بدهد که اگر خشک شود به اندازه زکاتی باشد که بر او واجب است اشکال ندارد.

43-زكات دادن فقير
        وجوب زکات بر فقیر در صورت جمع شدن شرائط زکات
        1986 - اگر فقیر شتر و گاو و گوسفند و طلا و نقره را بابت زکات بگیرد، چنانچه شرطهایی که برای واجب شدن زکات گفته شد در آنها جمع شود باید زکات آنها رابدهد.

44-زكات در ارث
        حکم زکات در میراث میتی که زکات بدهکار است
        1894 - کسی که بدهکار است و گندم یا جو یا خرما یا انگور هم دارد اگر بمیرد و پیش از آن که زکات اینها واجب شود ورثه قرض او را از مال دیگر بدهند،هر کدام که سهمشان به 288 من و 45 مثقال کم برسد باید زکات بدهد و اگر پیش از آن که زکات اینها واجب شود قرض او را ندهند چنانچه مال میت فقط به اندازه بدهی او باشد واجب نیست زکات اینها را بدهند و اگر مال میت بیشتراز بدهی او باشد در صورتی که بدهی او بقدری است که اگر بخواهند ادا نمایندباید مقداری از گندم و جو و خرما و انگور را هم به طلبکار بدهند، آنچه را به طلبکار می دهند زکات ندارد و بقیه مال ورثه است و هر کدام آنان که سهمش به اندازه نصاب شود باید زکات آن را بدهد.

45-زكات در قرض
        وجوب زکات اگر مال زکوی را قرض کند و یکسال نزد او بماند
        1863 - اگر طلا و نقره یا چیز دیگری را که زکات آن واجب است قرض کند و یک سال نزد او بماند، باید زکات آن را بدهد و بر کسی که قرض داده چیزی واجب نیست .

46-زكات ديوانه
        استحباب سمع الله لمن حمده پس از رکوع پنجم و دهم بدون تکبیر
        1511 - مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید "سمع الله لمن حمده " و نیزپیش از رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید، ولی بعد از رکوع پنجم و دهم ، گفتن تکبیر مستحب نیست .

        استحباب قنوت پیش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم
        1512 - مستحب است پیش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند،و اگر فقط یک قنوت پیش از رکوع دهم بخواند، کافی است .

        حکم زکات مالکی که دیوانه است
        1860 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال دیوانه باشد،زکات بر او واجب نیست . ولی اگر در مقداری از سال دیوانه باشد و در آخرسال عاقل گردد چنانچه دیوانگی او بقدری کم باشد که مردم بگویند در تمام سال عاقل بوده ، بنابر احتیاط زکات بر او واجب است .

47-زكات شتر
        اشتراط زکات گاو و شتر و گوسفند به بیکار بودن در تمام سال
        1908 - زکات شتر و گاو و گوسفند غیر از شرطهایی که گفته شد دو شرط دیگردارد: اول : آنکه حیوان در تمام سال بی کار باشد، و اگر در تمام سال یکی دو روزکار کرده باشد، زکات آن واجب است . دوم : آنکه در تمام سال از علف بیابان بچرد. پس اگر تمام سال یا مقداری از آن را از علف چیده شده یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک کس دیگر است بچرد، زکات ندارد، ولی اگر در تمام سال یک روز یا دو روز از علف مالک بخورد، بنابر احتیاط زکات آن واجب می باشد.

        اشتراط زکات گاو و گوسفند و شتر به چرای در علف بیابان
        1908 - زکات شتر و گاو و گوسفند غیر از شرطهایی که گفته شد دو شرط دیگردارد: اول : آنکه حیوان در تمام سال بی کار باشد، و اگر در تمام سال یکی دو روزکار کرده باشد، زکات آن واجب است . دوم : آنکه در تمام سال از علف بیابان بچرد. پس اگر تمام سال یا مقداری از آن را از علف چیده شده یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک کس دیگر است بچرد، زکات ندارد، ولی اگر در تمام سال یک روز یا دو روز از علف مالک بخورد، بنابر احتیاط زکات آن واجب می باشد.

        وجوب زکات در شتر و گاو و گوسفند چریده در چراگاههای طبیعی گرچه خریداری شود
        1909 - اگر انسان برای شتر و گاو و گوسفند خود چراگاهی را که کسی نکاشته بخردیا اجاره کند، یا برای چراندن در آن باج بدهد، باید زکات را بدهد.

        بیان دوازده نصاب شتر
        1910 - شتر دوازده نصاب دارد: اول : پنج شتر، و زکات آن یک گوسفند است ، و تاشماره شتر به این مقدار نرسد، زکات ندارد. دوم : ده شتر، و زکات آن دو گوسفنداست . سوم : پانزده شتر، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : بیست شتر، و زکات آن چهار گوسفند است . پنجم : بیست و پنج شتر، و زکات آن پنج گوسفند است . ششم :بیست و شش شتر، و زکات آن یک شتری است که داخل سال دوم شده باشد. هفتم :سی و شش شتر، و زکات آن یک شتری است که داخل سال سوم شده باشد. هشتم : چهل و شش شتر، و زکات آن یک شتری است که داخل سال چهارم شده باشد. نهم : شصت و یک شتر، و زکات آن یک شتری است که داخل سال پنجم شده باشد. دهم : هفتاد وشش شتر، و زکات آن دو شتری است که داخل سال سوم شده باشند. یازدهم : نود و یک شتر، و زکات آن دو شتری است که داخل سال چهارم شده باشند. دوازدهم : صد و بیست و یک شتر و بالاتر آن است که باید یا چهل تا چهل تا حساب کند و برای هر چهل تایک شتری بدهد که داخل سال سوم شده باشد، یا پنجاه تا پنجاه تا حساب کند و برای هر پنجاه تا یک شتری بدهد که داخل سال چهارم شده باشد، و یا با چهل و پنجاه حساب کند، ولی در هر صورت باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی می ماند، از نه تا بیشتر نباشد، مثلا اگر 140 شتر دارد، باید برای صد تا، دوشتری که داخل سال چهارم شده ، و برای چهل تا، یک شتری که داخل سال سوم شده بدهد.و شتری که در زکات داده می شود، باید ماده باشد.

        عدم تاثیر نر و ماده بودن گاو و گوسفند و شتر در وجوب زکات
        1915 - زکات شتر و گاو و گوسفندی که به مقدار نصاب برسد واجب است ، چه همه آنها نر باشند یا ماده ، یا بعضی نر باشند و بعضی ماده .

        یکسانی گاو با گاومیش و شتر عربی با غیر عربی در زکات
        1916 - در زکات ، گاو و گاومیش یک جنس حساب می شود، و شتر عربی و غیر عربی یک جنس است ، و همچنین بز و میش و شیشک در زکات با هم فرق ندارند.

        زکات شرکا در گوسفند یا گاو یا شتر
        1919 - اگر چند نفر با هم شریک باشند، هر کدام آنان که سهمش به نصاب اول رسیده ، باید زکات بدهد، و بر کسی که سهم او کمتر از نصاب اول است زکات واجب نیست .

        زکات کسی که در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند دارد
        1920 - اگر یک نفر در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند داشته باشد و روی هم به اندازه نصاب باشند، باید زکات آنها را بدهد.

        تاثیر نداشتن عیب و مرض گاو و گوسفند و شتر در وجوب زکات
        1921 - اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد مریض و معیوب هم باشند، باید زکات آنها را بدهد.

        وجوب زکات گاو و شتر و گوسفد همه ساله
        1924 - کسی که باید زکات گاو و گوسفند و شتر را بدهد اگر زکات آنها را از مال دیگرش بدهد تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده ، همه ساله باید زکات را بدهدو اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اول کمتر شوند، زکات بر او واجب نیست مثلا کسی که چهل گوسفند دارد اگر از مال دیگرش زکات آنها را بدهد تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده همه ساله باید یک گوسفند بدهد و اگر از خود آنهابدهد تا وقتی به چهل نرسیده زکات بر او واجب نیست .

48-زكات شركاء
        حکم تصرف در مال مشترکی که برخی زکات بدهند و برخی ندهند
        1987 - اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی ازآنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند چنانچه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد.

49-زكات طلا
        اعتبار مثقال صیرفی در نصاب اول طلا و هر مثقال دیگر در نصاب های بعد
        1896 - طلا دو نصاب دارد: نصاب اول آن بیست مثقال شرعی است که هر مثقال آن 18 نخود است ، پس وقتی طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال معمولی است برسداگر شرایط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد، انسان باید چهل یک آن را که نه نخود می شود از بابت زکات بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکات آن واجب نیست . ونصاب دوم آن چهار مثقال شرعی است که سه مثقال معمول می شود یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود، باید زکات تمام 18 مثقال را از قرار چهل یک بدهد واگر کمتر از سه مثقال اضافه شود، فقط باید زکات 15 مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد، و همچنین است هر چه بالا رود، یعنی اگر سه مثقال اضافه شود بایدزکات تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود، مقداری که اضافه شده زکات ندارد.

        لزوم پرداخت یک چهلم از طلای بالغ بر مثقال صیرفی یا ... یا ... یا ... مثقال یا
        1896 - طلا دو نصاب دارد: نصاب اول آن بیست مثقال شرعی است که هر مثقال آن 18 نخود است ، پس وقتی طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال معمولی است برسداگر شرایط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد، انسان باید چهل یک آن را که نه نخود می شود از بابت زکات بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکات آن واجب نیست . ونصاب دوم آن چهار مثقال شرعی است که سه مثقال معمول می شود یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود، باید زکات تمام 18 مثقال را از قرار چهل یک بدهد واگر کمتر از سه مثقال اضافه شود، فقط باید زکات 15 مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد، و همچنین است هر چه بالا رود، یعنی اگر سه مثقال اضافه شود بایدزکات تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود، مقداری که اضافه شده زکات ندارد.

        حکم زکات در طلا و نقره مسکوک زینتی زن
        1900 - طلا و نقره سکه داری که زنها برای زینت به کار می برند، زکات ندارداگرچه رواج باشد.

        عدم وجوب زکات در طلا و نقره غیر بالغ بر حد نصاب
        1901 - کسی که طلا و نقره دارد، اگر هیچ کدام آنها به اندازه نصاب اول نباشد،مثلا 104 مثقال نقره و 14 مثقال طلا داشته باشد، زکات بر او واجب نیست .

        اشتراط وجوب زکات طلا و نقره بر بلوغ بر حد نصاب در مدت یازده ماه
        1902 - چنان که سابقا گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد، و اگر در بین یازده ماه طلا و نقره اواز نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست .

        عدم وجوب زکات طلا و نقره در صورت تعویض یا تغییر
        1903 - اگر در بین یازده ماه طلا و نقره ای را که دارد با طلا یا نقره یا چیز دیگرعوض نماید، یا آنها را آب کند، زکات بر او واجب نیست ، ولی اگر برای فراراز دادن زکات این کارها را بکند، احتیاط مستحب آن است که زکات را بدهد.

        لزوم پرداخت زکات طلا و نقره در ماه دوازدهم و ضمان آن
        1904 - اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد،و چنانچه به واسطه آب کردن وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.

        حکم پرداخت زکات طلا و نقره ای که خوب و بد دارد
        1905 - اگر طلا و نقره ای که دارد خوب و بد داشته باشد، می تواند زکات هرکدام از خوب و بد را از خود آن بدهد، ولی بهتر است زکات همه آنها را ازطلا و نقره خوب بدهد.

        حکم زکات طلا و نقره ای که بیش از معمول فلز دیگر دارد
        1906 - طلا و نقره ای که بیشتر از اندازه معمولی فلز دیگر دارد، اگر خالص آن به اندازه نصاب که مقدار آن گفته شد برسد، انسان باید زکات آن را بدهد، وچنانچه شک دارد که خالص آن به اندازه نصاب هست یا نه ، زکات آن واجب نیست .

        حکم پرداخت زکات از طلا و نقره ای که بیش از معمول فلز دیگر دارد
        1907 - اگر طلا و نقره ای که دارد به مقدار معمول فلز دیگر با آن مخلوط باشد، نمی تواند زکات آن را از طلا و نقره ای بدهد که بیشتر از معمول فلز دیگر دارد، ولی اگر به قدری بدهد که یقین کند طلا و نقره خالصی که در آن هست به اندازه زکاتی می باشد که بر او واجب است ، اشکال ندارد.

        لزوم پرداخت زکات طلا و نقره در هر سال مادامی که از نصاب بالاتر است
        1998 - اگر کسی موقع غروب شب عید فطر، دیوانه یا بیهوش باشد زکات فطره بر او واجب نیست .

        اشتراط وجوب زکات طلا و نقره به سکه رائج بودن
        1999 - اگر پیش از غروب بچه بالغ شود، یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنی شود، در صورتی که شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد، باید زکات فطره را بدهد.

50-زكات غصب
        حکم زکات مال یا زراعتی که از انسان غصب شده باشد
        1862 - مالی را که از انسان غصب کرده اند و نمی تواند در آن تصرف کندزکات ندارد و نیز اگر زراعتی را از او غصب کنند و موقعی که زکات آن واجب می شود، در دست غصب کننده باشد موقعی که به صاحبش برمی گردد زکات ندارد.

51-زكات غلات
        وجوب پرداخت زکات در صورت بالغ شدن مالک موقع واجب شدن زکات
        1859 - اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو کشمش و خرما که در مسأله پیش گفته شد صاحب آنها بالغ باشد باید زکات آنها را بدهد.

        وجوب زکات غلات بعد از رسیدن به نصاب 288 من تبریز الا 45 مثقال
        1864 - زکات گندم و جو و خرما و کشمش وقتی واجب می شود که به مقدار نصاب برسند و نصاب آنها 288 من تبریز و 45 مثقال کم است که 207/847 کیلوگرم می شود.

        اعتبار رسیدن وزن غلات بحد نصاب به هنگام خشک شدن
        1871 - اگر وزن گندم و جو و خرما و کشمش موقعی که تر است به 288 من و 45مثقال کم برسد و بعد از خشک شدن کمتر از این مقدار شود، زکات آن واجب نیست .

        عدم وجوب پرداخت زکات در غلات تری که مصرف شود و خشک آنها بالغ بر نصاب باشد
        1872 - اگر گندم و جو و خرما را پیش از خشک شدن مصرف کند اگر چه خشک آنها به اندازه نصاب باشد زکات آنها واجب نیست ولی اگر احتیاطازکات آنها را بدهد خیلی پسندیده است .

        عدم تعلق زکات مجدد پس از پرداخت زکات در غلات اربع
        1874 - گندم و جو و خرما و کشمشی که زکات آنها را داده ، اگر چند سال هم نزد اوبماند، زکات ندارد.

        نصاب زکات غلاتی که شک دارد که آیا با آبهای طبیعی آبیاری شده یا با آب دستی
        1875 - اگر گندم و جو و خرما و انگور هم از آب باران مشروب شود، و هم ازآب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند با دلو آبیاری شده نه باران ، زکات آن بیست یک است ، واگر بگویند یا آب باران آبیاری شده ،زکات آن ده یک است .

        نصاب زکات غلاتی که به طور غیر متساوی با آبهای طبیعی و دستی آبیاری می شود
        1876 - اگر گندم و جو و خرما و انگور هم از آب باران مشروب شود و هم ازآب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند آبیاری با دلو ومانند آن غلبه داشته زکات آن بیست یک است ، و اگر بگویند آبیاری با آب نهر وباران غلبه داشته زکات آن ده یک است بلکه اگر نگویند آب باران و نهر غلبه داشته ولی آبیاری با آب باران و نهر بیشتر از آب دلو و مانند آن باشد بنابراحتیاط زکات آن ده یک می باشد.

        نصاب زکات غلاتی که شک در تساوی آبهای طبیعی و دستی دارد
        1877 - اگر شک کند که آبیاری با آب باران شده یا آبیاری به دلو،بیست یک بر او واجب می شود.

        نصاب زکات غلاتی که آب باران یا آب دلو و دست اثری در ازدیاد محصول نکند
        1878 - اگر گندم و جو و خرما و انگور با آب باران و نهر مشروب شود و به آب دلو و مانند آن محتاج نباشد، ولی با آب دلو هم آبیاری شود و آب دلو به زیادشدن محصول کمک نکند، زکات آن ده یک است و اگر با دلو و مانند آن آبیاری شودو به آب نهر و باران محتاج نباشد، ولی با آب نهر و باران هم مشروب شود و آنهابه زیاد شدن محصول کمک نکنند زکات آن بیست یک است .

        نصاب زکات زراعتی که از آبیاری زمین دیگر استفاده می کند
        1879 - اگر زراعتی را با دلو و مانند آن آبیاری کنند، و در زمینی که پهلوی آن است زراعتی کنند که از رطوبت آن زمین استفاده نماید و محتاج به آبیاری نشودزکات زراعتی که با دلو آبیاری شده بیست یک و زکات زراعتی که پهلوی آن است ده یک می باشد.

52-زكات فطره
        استحباب پرداخت زکات فطر پیش از نماز عید
        1518 - مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عیدفطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند و زکات فطره را هم بدهند بعد از نماز عید را بخوانند.

        حکم وجوب فطره نانخوری که پیش از شب عید فطر نانخور دیگری شود
        2004 - اگر انسان نان خور کسی باشد و پیش از غروب نان خور کس دیگر شودفطره او بر کسی که نان خور او شده واجب است ، مثلا اگر دختر پیش از غروب به خانه شوهر رود، شوهرش باید فطره او را بدهد.

        عدم وجوب فطره بر نانخوری که دیگری باید فطره اش را بپردازد
        2005 - کسی که دیگری باید فطره او را بدهد، واجب نیست فطره خود را بدهد.

53-زكات كشمش
        وجوب زکات کشمش در وقتی که غوره است
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

        وقت دادن زکات خرما و کشمش
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

54-زكات گاو
        اشتراط زکات گاو و شتر و گوسفند به بیکار بودن در تمام سال
        1908 - زکات شتر و گاو و گوسفند غیر از شرطهایی که گفته شد دو شرط دیگردارد: اول : آنکه حیوان در تمام سال بی کار باشد، و اگر در تمام سال یکی دو روزکار کرده باشد، زکات آن واجب است . دوم : آنکه در تمام سال از علف بیابان بچرد. پس اگر تمام سال یا مقداری از آن را از علف چیده شده یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک کس دیگر است بچرد، زکات ندارد، ولی اگر در تمام سال یک روز یا دو روز از علف مالک بخورد، بنابر احتیاط زکات آن واجب می باشد.

        اشتراط زکات گاو و گوسفند و شتر به چرای در علف بیابان
        1908 - زکات شتر و گاو و گوسفند غیر از شرطهایی که گفته شد دو شرط دیگردارد: اول : آنکه حیوان در تمام سال بی کار باشد، و اگر در تمام سال یکی دو روزکار کرده باشد، زکات آن واجب است . دوم : آنکه در تمام سال از علف بیابان بچرد. پس اگر تمام سال یا مقداری از آن را از علف چیده شده یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک کس دیگر است بچرد، زکات ندارد، ولی اگر در تمام سال یک روز یا دو روز از علف مالک بخورد، بنابر احتیاط زکات آن واجب می باشد.

        وجوب زکات در شتر و گاو و گوسفند چریده در چراگاههای طبیعی گرچه خریداری شود
        1909 - اگر انسان برای شتر و گاو و گوسفند خود چراگاهی را که کسی نکاشته بخردیا اجاره کند، یا برای چراندن در آن باج بدهد، باید زکات را بدهد.

        بیان دو نصاب گاو
        1912 - گاو دو نصاب دارد: نصاب اول آن سی تا است ، که وقتی شماره گاو به سی رسید، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد، انسان باید یک گوساله ای که داخل سال دوم شده از بابت زکات بدهد. و نصاب دوم آن چهل است ، و زکات آن یک گوساله ماده ای است که داخل سال سوم شده باشد. و زکات مابین سی و چهل واجب نیست ، مثلا کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد، و نیزاگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد، تا به شصت نرسیده ، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد، و بعد از آن که به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اول را دارد، باید دوگوساله ای که داخل سال دوم شده بدهد، و همچنین هر چه بالا رود باید سی تا سی تاحساب کند، یا چهل تا چهل تا، یا با سی و چهل حساب نماید، و زکات آن را به دستوری که گفته شده بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگرچیزی باقی می ماند، از نه تا بیشتر نباشد، مثلا اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن ، زکات سی تا، و برای چهل تای آن ، زکات چهل تا را بدهد، چون اگر به حساب سی تا حساب کند، ده تا زکات نداده می ماند.

        عدم تاثیر نر و ماده بودن گاو و گوسفند و شتر در وجوب زکات
        1915 - زکات شتر و گاو و گوسفندی که به مقدار نصاب برسد واجب است ، چه همه آنها نر باشند یا ماده ، یا بعضی نر باشند و بعضی ماده .

        یکسانی گاو با گاومیش و شتر عربی با غیر عربی در زکات
        1916 - در زکات ، گاو و گاومیش یک جنس حساب می شود، و شتر عربی و غیر عربی یک جنس است ، و همچنین بز و میش و شیشک در زکات با هم فرق ندارند.

        زکات شرکا در گوسفند یا گاو یا شتر
        1919 - اگر چند نفر با هم شریک باشند، هر کدام آنان که سهمش به نصاب اول رسیده ، باید زکات بدهد، و بر کسی که سهم او کمتر از نصاب اول است زکات واجب نیست .

        زکات کسی که در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند دارد
        1920 - اگر یک نفر در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند داشته باشد و روی هم به اندازه نصاب باشند، باید زکات آنها را بدهد.

        تاثیر نداشتن عیب و مرض گاو و گوسفند و شتر در وجوب زکات
        1921 - اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد مریض و معیوب هم باشند، باید زکات آنها را بدهد.

        وجوب زکات گاو و شتر و گوسفند همه ساله
        1924 - کسی که باید زکات گاو و گوسفند و شتر را بدهد اگر زکات آنها را از مال دیگرش بدهد تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده ، همه ساله باید زکات را بدهدو اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اول کمتر شوند، زکات بر او واجب نیست مثلا کسی که چهل گوسفند دارد اگر از مال دیگرش زکات آنها را بدهد تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده همه ساله باید یک گوسفند بدهد و اگر از خود آنهابدهد تا وقتی به چهل نرسیده زکات بر او واجب نیست .

55-زكات گندم
        وجوب زکات گندم و جو وقتی که به آنها گندم و جو گفته شود
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

        وقت دادن زکات در گندم و جو
        1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.

56-زكات گوسفند
        اشتراط زکات گاو و شتر و گوسفند به بیکار بودن در تمام سال
        1908 - زکات شتر و گاو و گوسفند غیر از شرطهایی که گفته شد دو شرط دیگردارد: اول : آنکه حیوان در تمام سال بی کار باشد، و اگر در تمام سال یکی دو روزکار کرده باشد، زکات آن واجب است . دوم : آنکه در تمام سال از علف بیابان بچرد. پس اگر تمام سال یا مقداری از آن را از علف چیده شده یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک کس دیگر است بچرد، زکات ندارد، ولی اگر در تمام سال یک روز یا دو روز از علف مالک بخورد، بنابر احتیاط زکات آن واجب می باشد.

        اشتراط زکات گاو و گوسفند و شتر به چرای در علف بیابان
        1908 - زکات شتر و گاو و گوسفند غیر از شرطهایی که گفته شد دو شرط دیگردارد: اول : آنکه حیوان در تمام سال بی کار باشد، و اگر در تمام سال یکی دو روزکار کرده باشد، زکات آن واجب است . دوم : آنکه در تمام سال از علف بیابان بچرد. پس اگر تمام سال یا مقداری از آن را از علف چیده شده یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک کس دیگر است بچرد، زکات ندارد، ولی اگر در تمام سال یک روز یا دو روز از علف مالک بخورد، بنابر احتیاط زکات آن واجب می باشد.

        وجوب زکات در شتر و گاو و گوسفند چریده در چراگاههای طبیعی گرچه خریداری شود
        1909 - اگر انسان برای شتر و گاو و گوسفند خود چراگاهی را که کسی نکاشته بخردیا اجاره کند، یا برای چراندن در آن باج بدهد، باید زکات را بدهد.

        بیان پنج نصاب گوسفند
        1913 - گوسفند پنج نصاب دارد: اول : چهل ، و زکات آن یک گوسفند است ، و تاگوسفند به چهل نرسد زکات ندارد. دوم : صد و بیست و یک ، و زکات آن دو گوسفنداست . سوم : دویست و یک ، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : سی صد و یک ، و زکات آن بنابر احتیاط واجب چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالاتر از آن است که باید آنها را صد تا صد تا حساب کند و برای هر صد تای آنها یک گوسفند بدهد، ولازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد یامطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافی است ، ولی اگر بخواهد جنس دیگر بدهد،در صورتی بی اشکال است که برای فقرا بهتر باشد، اگر چه لازم نیست .

        جواز پرداخت زکات گوسفند از پول و جنس دیگر
        1913 - گوسفند پنج نصاب دارد: اول : چهل ، و زکات آن یک گوسفند است ، و تاگوسفند به چهل نرسد زکات ندارد. دوم : صد و بیست و یک ، و زکات آن دو گوسفنداست . سوم : دویست و یک ، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : سی صد و یک ، و زکات آن بنابر احتیاط واجب چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالاتر از آن است که باید آنها را صد تا صد تا حساب کند و برای هر صد تای آنها یک گوسفند بدهد، ولازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد یامطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافی است ، ولی اگر بخواهد جنس دیگر بدهد،در صورتی بی اشکال است که برای فقرا بهتر باشد، اگر چه لازم نیست .

        عدم تاثیر نر و ماده بودن گاو و گوسفند و شتر در وجوب زکات
        1915 - زکات شتر و گاو و گوسفندی که به مقدار نصاب برسد واجب است ، چه همه آنها نر باشند یا ماده ، یا بعضی نر باشند و بعضی ماده .

        یکسانی بز و میش و شیشک در زکات گوسفند
        1916 - در زکات ، گاو و گاومیش یک جنس حساب می شود، و شتر عربی و غیر عربی یک جنس است ، و همچنین بز و میش و شیشک در زکات با هم فرق ندارند.

        شرائط بز یا گوسفندی که بابت زکات داده می شود
        1917 - اگر گوسفند برای زکات بدهد، باید اقلا داخل سال دوم شده باشد. و اگربز بدهد، باید داخل سال سوم شده باشد.

        شرائط گوسفندی که بابت زکات داده می شود
        1918 - گوسفندی را که بابت زکات می دهد، اگر قیمتش مختصری از گوسفندهای دیگر او کمتر باشد اشکال ندارد، ولی بهتر است گوسفندی را که قیمت آن از تمام گوسفندهایش بیشتر است بدهد. و همچنین است در گاو و شتر.

        زکات شرکا در گوسفند یا گاو یا شتر
        1919 - اگر چند نفر با هم شریک باشند، هر کدام آنان که سهمش به نصاب اول رسیده ، باید زکات بدهد، و بر کسی که سهم او کمتر از نصاب اول است زکات واجب نیست .

        زکات کسی که در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند دارد
        1920 - اگر یک نفر در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند داشته باشد و روی هم به اندازه نصاب باشند، باید زکات آنها را بدهد.

        تاثیر نداشتن عیب و مرض گاو و گوسفند و شتر در وجوب
        1921 - اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد مریض و معیوب هم باشند، باید زکات آنها را بدهد.

        وجوب زکات گاو و شتر و گوصفند همه ساله
        1924 - کسی که باید زکات گاو و گوسفند و شتر را بدهد اگر زکات آنها را از مال دیگرش بدهد تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده ، همه ساله باید زکات را بدهدو اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اول کمتر شوند، زکات بر او واجب نیست مثلا کسی که چهل گوسفند دارد اگر از مال دیگرش زکات آنها را بدهد تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده همه ساله باید یک گوسفند بدهد و اگر از خود آنهابدهد تا وقتی به چهل نرسیده زکات بر او واجب نیست .

57-زكات ميت
        حکم زکات در گندم و جو و خرما و انگوری که صاحبش بمیرد
        1866 - اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است باید زکات سهم خود رابدهد.

        وجوب تقدیم زکات بر سایر قرضهای میت
        1893 - کسی که بدهکار است و مالی هم دارد که زکات آن واجب شده اگر بمیردباید اول تمام زکات را از مالی که زکات آن واجب شده بدهند بعد قرض او را ادانمایند.

        حکم زکات در میراث میتی که زکات بدهکار است
        1894 - کسی که بدهکار است و گندم یا جو یا خرما یا انگور هم دارد اگر بمیرد و پیش از آن که زکات اینها واجب شود ورثه قرض او را از مال دیگر بدهند،هر کدام که سهمشان به 288 من و 45 مثقال کم برسد باید زکات بدهد و اگر پیش از آن که زکات اینها واجب شود قرض او را ندهند چنانچه مال میت فقط به اندازه بدهی او باشد واجب نیست زکات اینها را بدهند و اگر مال میت بیشتراز بدهی او باشد در صورتی که بدهی او بقدری است که اگر بخواهند ادا نمایندباید مقداری از گندم و جو و خرما و انگور را هم به طلبکار بدهند، آنچه را به طلبکار می دهند زکات ندارد و بقیه مال ورثه است و هر کدام آنان که سهمش به اندازه نصاب شود باید زکات آن را بدهد.

        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهیها و خمس و زکوة و مظالم از اصل مال میت
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

        تقدیم خمس و زکوة و بدهی بر نماز و روزه استیجاری در عمل به وصیت
        2723 - اگر وصیت کند که از ثلث او خمس و زکات یا بدهی دیگر او را بدهند،و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، و کار مستحبی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند، باید اول به واجبات ، خواه مالی باشد یا بدنی عمل نمایند، و در بین واجبات ترتیب معتبر نیست ، بلکه اگر وصیت او به ترتیب بوده ، باید اول آن واجبی را که مقدم داشته عمل نمایند، اگر چه بدنی باشد. و همچنین به ترتیب وصیت تا آخر واجبات ، پس اگر ثلث وافی به تمام آن باشد به تمام آن باید عمل شود، وچنانچه ثلث وافی نباشد، باقی مانده اگر تماما یا قسمتی واجب مالی باشد، بایداز اصل ترکه برای آن بردارند، عمل نمایند. و اگر باقی مانده تماما یا قسمتی واجب بدنی باشد، ملغی می گردد. و چنانچه وصیت میت به ترتیب نباشد، باز واجبات مقدم بر مستحبات است ، ولی در این صورت بین واجبات هیچ گونه ترتیب نیست ، بلکه ثلث بر تمام واجبات اعم از مالی و بدنی توزیع می شود، و چنانچه وافی به تمام آن نباشد، در باقی مانده واجب مالی از اصل ترکه برداشته می شود، و باقیمانده واجب بدنی ملغی می گردد، و در هر صورت عمل به مستحبات موقعی واجب است که از ثلث علاوه بر واجبات ، برای آن هم وافی باشد.

58-زكات نقره
        اعتبار مثقال در نصاب اول نقره و هر مثقال در نصابهای بعد
        1897 - نقره دو نصاب دارد : نصاب اول آن 105 مثقال معمولی است که اگر نقره به 105 مثقال برسد و شرایط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد انسان باید چهل یک آن را که 2 مثقال و 15 نخود است از بابت زکات بدهد و اگر به این مقدار نرسدزکات آن واجب نیست . و نصاب دوم آن ، 21 مثقال است یعنی اگر 21 مثقال به 105مثقال اضافه شود باید زکات تمام 126 مثقال را بطوری که گفته شد بدهد و اگر کمتراز 21 مثقال اضافه شود فقط باید زکات 105 مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است هر چه بالا رود، یعنی اگر 21 مثقال اضافه شود باید زکات تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده و کمتر از 21 مثقال است زکات ندارد. بنابراین اگر انسان چهل یک هرچه طلا و نقره دارد بدهد، زکاتی را که بر او واجب بوده داده و گاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است مثلا کسی که 110مثقال نقره دارد اگر چهل یک آن را بدهد، زکات 105 مثقال آن را که واجب بوده داده و مقداری هم برای 5 مثقال آن داده که واجب نبوده است .

        وجوب پرداخت یک چهلم از نقره بالغ بر مثقال صیرفی و هر مثقال بعد
        1897 - نقره دو نصاب دارد : نصاب اول آن 105 مثقال معمولی است که اگر نقره به 105 مثقال برسد و شرایط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد انسان باید چهل یک آن را که 2 مثقال و 15 نخود است از بابت زکات بدهد و اگر به این مقدار نرسدزکات آن واجب نیست . و نصاب دوم آن ، 21 مثقال است یعنی اگر 21 مثقال به 105مثقال اضافه شود باید زکات تمام 126 مثقال را بطوری که گفته شد بدهد و اگر کمتراز 21 مثقال اضافه شود فقط باید زکات 105 مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است هر چه بالا رود، یعنی اگر 21 مثقال اضافه شود باید زکات تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده و کمتر از 21 مثقال است زکات ندارد. بنابراین اگر انسان چهل یک هرچه طلا و نقره دارد بدهد، زکاتی را که بر او واجب بوده داده و گاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است مثلا کسی که 110مثقال نقره دارد اگر چهل یک آن را بدهد، زکات 105 مثقال آن را که واجب بوده داده و مقداری هم برای 5 مثقال آن داده که واجب نبوده است .

        حکم زکات در طلا و نقره مسکوک زینتی زن
        1900 - طلا و نقره سکه داری که زنها برای زینت به کار می برند، زکات ندارداگرچه رواج باشد.

        عدم وجوب زکات در طلا و نقره غیر بالغ بر حد نصاب
        1901 - کسی که طلا و نقره دارد، اگر هیچ کدام آنها به اندازه نصاب اول نباشد،مثلا 104 مثقال نقره و 14 مثقال طلا داشته باشد، زکات بر او واجب نیست .

        اشتراط وجوب زکات طلا و نقره بر بلوغ بر حد نصاب در مدت یازده ماه
        1902 - چنان که سابقا گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد، و اگر در بین یازده ماه طلا و نقره اواز نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست .

        عدم وجوب زکات طلا و نقره در صورت تعویض یا تغییر
        1903 - اگر در بین یازده ماه طلا و نقره ای را که دارد با طلا یا نقره یا چیز دیگرعوض نماید، یا آنها را آب کند، زکات بر او واجب نیست ، ولی اگر برای فراراز دادن زکات این کارها را بکند، احتیاط مستحب آن است که زکات را بدهد.

        لزوم پرداخت زکات طلا و نقره در ماه دوازدهم و ضمان آن
        1904 - اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد،و چنانچه به واسطه آب کردن وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.

        حکم پرداخت زکات طلا و نقره ای که خوب و بد دارد
        1905 - اگر طلا و نقره ای که دارد خوب و بد داشته باشد، می تواند زکات هرکدام از خوب و بد را از خود آن بدهد، ولی بهتر است زکات همه آنها را ازطلا و نقره خوب بدهد.

        حکم پرداخت طلا و نقره ای که بیش از معمول فلز دیگر دارد
        1906 - طلا و نقره ای که بیشتر از اندازه معمولی فلز دیگر دارد، اگر خالص آن به اندازه نصاب که مقدار آن گفته شد برسد، انسان باید زکات آن را بدهد، وچنانچه شک دارد که خالص آن به اندازه نصاب هست یا نه ، زکات آن واجب نیست .

        حکم زکات طلا و نقره ای که بیش از معمول فلز دیگر دارد
        1906 - طلا و نقره ای که بیشتر از اندازه معمولی فلز دیگر دارد، اگر خالص آن به اندازه نصاب که مقدار آن گفته شد برسد، انسان باید زکات آن را بدهد، وچنانچه شک دارد که خالص آن به اندازه نصاب هست یا نه ، زکات آن واجب نیست .

        حکم پرداخت زکات از طلا و نقره ای که بیش از معمول فلز دیگر دارد
        1907 - اگر طلا و نقره ای که دارد به مقدار معمول فلز دیگر با آن مخلوط باشد، نمی تواند زکات آن را از طلا و نقره ای بدهد که بیشتر از معمول فلز دیگر دارد، ولی اگر به قدری بدهد که یقین کند طلا و نقره خالصی که در آن هست به اندازه زکاتی می باشد که بر او واجب است ، اشکال ندارد.

        لزوم پرداخت زکات طلا و نقره در هر سال مادامیکه از نصاب بالاتر است
        1998 - اگر کسی موقع غروب شب عید فطر، دیوانه یا بیهوش باشد زکات فطره بر او واجب نیست .

        اشتراط وجوب زکات طلا و نقره به سکه رائج بودن
        1999 - اگر پیش از غروب بچه بالغ شود، یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنی شود، در صورتی که شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد، باید زکات فطره را بدهد.

59-زكات و بيهوش
        عدم سقوط زکات بواسطه مستی یا بیهوشی
        1861 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقداری از سال مست یابیهوش شود، زکات از او ساقط نمی شود و همچنین است اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو و خرما و کشمش مست یا بیهوش باشد.

60-زكات و قرض
        وجوب تقدیم زکات بر سایر قرضهای میت
        1893 - کسی که بدهکار است و مالی هم دارد که زکات آن واجب شده اگر بمیردباید اول تمام زکات را از مالی که زکات آن واجب شده بدهند بعد قرض او را ادانمایند.

61-زكات و مست
        عدم سقوط زکات بواسطه مستی یا بیهوشی
        1861 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقداری از سال مست یابیهوش شود، زکات از او ساقط نمی شود و همچنین است اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو و خرما و کشمش مست یا بیهوش باشد.

62-شرائط زكات
        عدم وجوب زکات در صورتی که ماه دوازدهم بدون اختیار شخص بعضی از شرطهای زکات از بین برود
        1856 - بعد از آن که انسان دوازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر وطلا و نقره بود باید زکات آن را بدهد. ولی از اول ماه دوازدهم ، نمی تواند طوری در مال تصرف کند که مال از بین برود و اگر تصرف کند ضامن است و چنانچه در ماه دوازدهم بدون اختیار او بعضی از شرطهای زکات از بین برود زکات بر او واجب نیست .

        عدم وجوب زکات در صورتی که مالک اموال زکوی در بین سال بالغ شود
        1857 - اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود، زکات بر او واجب نیست .

        وجوب پرداخت زکات در صورت بالغ شدن مالک موقع واجب شدن زکات
        1859 - اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو کشمش و خرما که در مسأله پیش گفته شد صاحب آنها بالغ باشد باید زکات آنها را بدهد.

        وجوب زکات غلات بعد از رسیدن به نصاب 288 من تبریز الا 45 مثقال
        1864 - زکات گندم و جو و خرما و کشمش وقتی واجب می شود که به مقدار نصاب برسند و نصاب آنها 288 من تبریز و 45 مثقال کم است که 207/847 کیلوگرم می شود.

        وجوب پرداخت زکات در صورت مالک شدن پیش از وجوب زکات
        1868 - اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آنها واجب شود، باید زکات آن را بدهد.

63-شرايط زكات
        وجوب زکات در صورت رسیدن مال به مقدار نصاب
        1855 - زکات در صورتی واجب می شود که مال به مقدار نصاب که بعدا گفته می شودبرسد و مالک آن ، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.

        وجوب زکات در صورتی که انسان عاقل و بالغ بوده و مهجور نباشد
        1855 - زکات در صورتی واجب می شود که مال به مقدار نصاب که بعدا گفته می شودبرسد و مالک آن ، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.

        وجوب زکات بعد از آنکه انسان دوازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره بود
        1856 - بعد از آن که انسان دوازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر وطلا و نقره بود باید زکات آن را بدهد. ولی از اول ماه دوازدهم ، نمی تواند طوری در مال تصرف کند که مال از بین برود و اگر تصرف کند ضامن است و چنانچه در ماه دوازدهم بدون اختیار او بعضی از شرطهای زکات از بین برود زکات بر او واجب نیست .

64-شركت در مال زكوى
        زکات شرکا در گوسفند یا گاو یا شتر
        1919 - اگر چند نفر با هم شریک باشند، هر کدام آنان که سهمش به نصاب اول رسیده ، باید زکات بدهد، و بر کسی که سهم او کمتر از نصاب اول است زکات واجب نیست .

65-شك در اداء زكات
        وجوب ادای زکات در صورت شک در پرداخت آن
        1980 - اگر شک کند زکاتی را که بر او واجب بوده داده یا نه باید زکات را بدهد هر چند شک او برای زکات سالهای پیش باشد.

66-شك در زكات
        واجب نبودن زکات بر خریدار اگر شک داشته باشد که فروشنده زکات داده است
        1870 - اگر انسان گندم یا جو یا خرما یا انگور را بخرد و بداند که فروشنده زکات آن را داده یا شک کند که داده یا نه ، چیزی بر او واجب نیست و اگر بداندکه زکات آن را نداده چنانچه حاکم شرع معامله مقداری را که باید از بابت زکات داده شود اجازه ندهد معامله آن مقدار باطل است و حاکم شرع می تواندمقدار زکات را از خریدار بگیرد و اگر معامله مقدار زکات را اجازه دهد معامله صحیح است و خریدار باید قیمت آن مقدار را به حاکم شرع بدهد و در صورتی که قیمت آن مقدار را به فروشنده داده باشد می تواند از او پس بگیرد.

67-طلب بجاى زكات
        جواز احتساب طلب از فقیر بعنوان زکات
        1933 - کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.

        حکم احتساب طلب از فقیری که مرده است بعنوان زکات
        1934 - اگر فقیر بدهکار بمیرد و ترکه ای که وافی به بدهیش باشد نداشته باشد،انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.

        جواز احتساب بدهی بدهکاری که نمی تواند بپردازد بابت زکات
        1939 - کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه فقیر نباشد انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.

        حکم چیزی که فقیر بابت زکات می گیرد با علم به عدم وجوب زکات
        1971 - فقیری که می داند زکات بر انسان واجب نشده اگر چیزی بابت زکات بگیردو پیش او تلف شود ضامن است پس موقعی که زکات بر انسان واجب می شود اگر آن فقیر به فقر خود باقی باشد می تواند عوض چیزی را که به او داده بابت زکات حساب کند.

        حکم چیزی که فقیر بابت زکات می گیرد بدون علم به عدم وجوب زکات
        1972 - فقیری که نمی داند زکات بر انسان واجب نشده اگر چیزی بابت زکات بگیردو پیش او تلف شود ضامن نیست و انسان نمی تواند عوض آن را بابت زکات حساب کند.

68-عيب در مال زكوى
        تاثیر نداشتن عیب و مرض گاو و گوسفند و شتر در وجوب زکات
        1921 - اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد مریض و معیوب هم باشند، باید زکات آنها را بدهد.

69-فرار از زكات
        عدم وجوب زکات در صورت تعویض مال زکوی پیش از تمام شدن ماه یازدهم
        1923 - اگر پیش از تمام شدن ماه یازدهم ، گاو و گوسفند و شتری را که دارد باچیز دیگر عوض کند یا نصابی را که دارد با مقدار نصاب از همان جنس عوض نماید، مثال چهل گوسنفد بدهد، و چهل گوسفند دیگر بگیرد زکات بر او واجب نیست .

70-فروش زكات
        اولویت زکات دهنده در خرید زکات از مستحق
        1979 - مکروه است انسان از مستحق درخواست کند که زکاتی را که از او گرفته به او بفروشد ولی اگر مستحق بخواهد چیزی را که گرفته بفروشد بعد از آنکه به قیمت رساند کسی که زکات را به او داده در خریدن آن بر دیگران مقدم است .

        کراهت درخواست فروش زکات از مستحق
        1979 - مکروه است انسان از مستحق درخواست کند که زکاتی را که از او گرفته به او بفروشد ولی اگر مستحق بخواهد چیزی را که گرفته بفروشد بعد از آنکه به قیمت رساند کسی که زکات را به او داده در خریدن آن بر دیگران مقدم است .

71-فروش مال زكوى
        وجوب پرداخت زکات در صوتر فروش غلات پس از تعلق و وجوب زکات
        1869 - اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد زراعت ودرخت را بفروشد، باید زکات آنها را بدهد.

72-مال زكات نداده
        وظیفه کسی که مال زکوی بخرد و بداند صاحب آن زکاتش را نداده است
        1870 - اگر انسان گندم یا جو یا خرما یا انگور را بخرد و بداند که فروشنده زکات آن را داده یا شک کند که داده یا نه ، چیزی بر او واجب نیست و اگر بداندکه زکات آن را نداده چنانچه حاکم شرع معامله مقداری را که باید از بابت زکات داده شود اجازه ندهد معامله آن مقدار باطل است و حاکم شرع می تواندمقدار زکات را از خریدار بگیرد و اگر معامله مقدار زکات را اجازه دهد معامله صحیح است و خریدار باید قیمت آن مقدار را به حاکم شرع بدهد و در صورتی که قیمت آن مقدار را به فروشنده داده باشد می تواند از او پس بگیرد.

73-مال زكوى
        حکم تصرف در اموالی که باید زکات آنها را در ماه دوازدهم بدهد
        1856 - بعد از آن که انسان دوازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر وطلا و نقره بود باید زکات آن را بدهد. ولی از اول ماه دوازدهم ، نمی تواند طوری در مال تصرف کند که مال از بین برود و اگر تصرف کند ضامن است و چنانچه در ماه دوازدهم بدون اختیار او بعضی از شرطهای زکات از بین برود زکات بر او واجب نیست .

74-مستحبات زكات
        استحباب ترجیح زکات گاو و شتر و گوسفند برای آبرومندان و خویشان و اهل علم و کمال
        1973 - مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و دردادن زکات ، خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر آنان ، و کسانی راکه اهل سؤال نیستند، بر اهل سؤال مقدم بدارد، ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد مستحب است زکات را به او بدهد.

75-مستحق زكات
        حکم دادن زکات به کسی که قبلا فقیر نبوده و می گوید فقیرم
        1931 - به کسی که قبلا فقیر بوده ، و می گوید فقیرم ، اگر چه انسان از گفته اواطمینان پیدا نکند، می شود زکات داد.

        زکات دادن به کسی که قبلا فقیر نبوده و می گوید فقیرم
        1932 - کسی که می گوید فقیرم و قبلا فقیر نبوده یا معلوم نیست ، فقیر بوده یانه اگر از ظاهر حالش گمان پیدا شود که فقیر است می شود به او زکات داد.

        حکم پرداخت زکات به مقروضی که قرض را در معصیت صرف کرده است
        1938 - اگر به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد زکات بدهد بعدبفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده چنانچه آن بدهکار فقیر باشد می تواند آنچه رابه او داده بابت زکات حساب کند ولی اگر چیزی را که گرفته در شرابخواری یا به طور آشکارا در معصیت صرف کرده و از معصیت خود توبه نکرده بنابر احتیاطواجب باید چیزی را که به او داده بابت زکات حساب نکند.

        جواز احتساب بدهی بدهکاری که نمی تواند بپردازد بابت زکات
        1939 - کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه فقیر نباشد انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.

        حکم کمک به مسافری که خرجی اش تمام شده است از زکات
        1940 - مسافری که خرجی او تمام شده یا مرکبش از کار افتاده چنانچه سفر او سفرمعصیت نباشد و نتواند با قرض کردن یا فروختن چیزی ، خود را به مقصد برسانداگرچه در وطن خود فقیر نباشد می تواند زکات بگیرد ولی اگر بتواند در جای دیگر باقرض کردن یا فروختن چیزی مخارج سفر خود را فراهم کند فقط به مقداری که به آنجابرسد می تواند زکات بگیرد.

        لزوم تجدید زکات در صورت پرداخت آن به غیر شیعه
        1942 - کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت شود و به او زکات بدهد و زکات تلف شود بعد معلوم شودشیعه نموده لازم نیست دوباره زکات بدهد.

        وجوب پرداخت زکات به شیعه دوازده امامی
        1942 - کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت شود و به او زکات بدهد و زکات تلف شود بعد معلوم شودشیعه نموده لازم نیست دوباره زکات بدهد.

        جواز پرداخت زکات به ولی طفل فقیر یا دیوانه فقیر
        1943 - اگر طفل یا دیوانه ای از شیعه فقیر باشد انسان می تواند به ولی او زکات بدهد، به قصد اینکه آنچه را می دهد ملک طفل یا دیوانه باشد.

        جواز پرداخت زکات به ولی فقیر یا دیوانه فقیر
        1944 - اگر به ولی طفل و دیوانه دسترسی ندارد می تواند خودش یا به وسیله یک نفر امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند و باید موقعی که زکات به مصرف آنان می رسد نیت زکات کنند.

        شرائط فقیری که به او زکات می توان داد
        1945 - به فقیری که گدایی می کند می شود زکات داد، ولی به کسی که زکات رادر معصیت مصرف می کند نمی شود زکات داد.

        عدم جواز پرداخت زکات به مرتکب معصیت کبیره
        1946 - به کسی که معصیت کبیره را آشکارا بجا می آورد احتیاط واجب آن است که زکات ندهند.

        جواز اعطا زکات به واجب النفقه ای که بدهکار است
        1947 - به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او برانسان واجب باشد می شود زکات داد، ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج اوبرانسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی اورااز زکات ندهد.

        عدم جواز اعطا زکات به زنی که برای خرجی خودش قرض کرده باشد
        1947 - به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او برانسان واجب باشد می شود زکات داد، ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج اوبرانسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی اورااز زکات ندهد.

        عدم جواز پرداخت مخارج اشخاص واجب النفقه از زکات
        1948 - انسان نمی تواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است اززکات بدهد ولی دیگران می توانند به آنان زکات بدهند.

        جواز پرداخت زکات به فرزند برای مخارج زن و خادم
        1949 - اکر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نماید،اشکال ندارد.

        جواز پرداخت زکات به فرزند برای تهیه کتب علمی دینی
        1950 - اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات بدهد.

        جواز پرداخت زکات به پسر یا پدر برای ازداوج
        1951 - پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد پسر هم می تواند برای آن که پدرش زن بگیرد، زکات خود را به او بدهد.

        عدم جواز پرداخت زکات به زنی که شوهرش مخارج او را می دهد
        1952 - به زنی که شوهرش مخارج او را نمی دهد یا خرجی نمی دهد ولی زن می تواند اورا به دادن خرجی مجبور کند نمی شود زکات داد.

        حکم پرداخت زکات به زن فقیری که صیغه شده است
        1953 - زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد شوهرش و دیگران می توانند به او زکات بدهند ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد یا زن بتواند او را مجبور کند، نمی شود به آن زن زکات داد.

        جواز پرداخت زکات توسط زن به شوهر فقیرش
        1954 - زن می تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد اگر چه شوهر زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.

        حکم گرفتن زکات برای سید از غیر سید
        1955 - سید نمی تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی اگر خمس وسایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و از گفتن زکات ناچار باشد می تواند از غیر سید زکات بگیرد ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج روزانه اش ناچار است بگیرد.

        جواز پراخت زکات به کسی که معلوم نیست سید است
        1956 - به کسی که معلوم نیست سید است یا نه می شود زکات داد.

        استحباب ترجیح زکات گاو و شتر و گوسفند برای آبرومندان و خویشان و اهل علم و کمال
        1973 - مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و دردادن زکات ، خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر آنان ، و کسانی راکه اهل سؤال نیستند، بر اهل سؤال مقدم بدارد، ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد مستحب است زکات را به او بدهد.

        حکم گرفتن زکات برای مشتغل به تحصیل علم
        1990 - کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خودکسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحب باشد، می شود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.

76-مصالحه بر زكات
        عدم جواز مصالحه زکات به کمتر یا بیشتر از مقدار آن
        1981 - فقیر نمی تواند زکات را به کمتر از مقدار آن صلح کند یا چیزی راگرانتر از قیمت آن بابت زکات قبول نماید، یا زکات را از مالک بگیرد و به اوببخشد. ولی کسی که زکات زیادی بدهکار است و فقیر شده و نمی تواند زکات رابدهد و امید هم ندارد که دارا شود، چنانچه بخواهد توبه کند فقیر، می تواندزکات را از او بگیرد و به او ببخشد.

77-مصرف زكات
        روا بودن زکات برای فقیر و مسکین و بدهکار و در راه مانده و ماموران جمع زکات
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        روا بودن زکات برای کارهای عام المنفعه
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        روا بودن زکات برای کفاری که از این طریق به اسلام گرایش پیدا می کنند
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        زوا بودن زکات برای کفار تا در جنگ به مسلمانان کمک کند
        1925 - انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول : فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست . دوم : مسکین ، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم : کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن رابه امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم : کافرهایی که اگرزکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان . ششم : بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم : سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم : ابن السبیل ، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده . و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.

        جواز خرید قرآن یا کتاب دینی از زکات و وقف آن
        1982 - انسان می تواند از زکات قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد ووقف نماید، اگر چه بر اولاد خود و بر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است . و نیز می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.

        عدم جواز وقف ملک برای اولاد واشخاص واجب الفقه از زکات
        1983 - انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خودبرسانند.

78-مصرف مال زكوى
        وجوب زکات در مقدار مصرف شده چنانچه پیش از دادن زکات خود و عیالاتش از آن بخورند و یا به فقیر بدهند
        1865 - اگر پیش از دادن زکات از انگور بعد از کشمش شدن و خرما بعد ازتمر شدن و جو و گندم بعد از صدق اسم - که زکات آنها واجب شده - خود و عیالاتش بخورند یا مثلا به فقیر بدهد، باید زکات مقداری را که مصرف کرده بدهد.

        عدم وجوب پرداخت زکات در غلات تری که مصرف شود و خشک آنها بالغ بر نصاب باشد
        1872 - اگر گندم و جو و خرما را پیش از خشک شدن مصرف کند اگر چه خشک آنها به اندازه نصاب باشد زکات آنها واجب نیست ولی اگر احتیاطازکات آنها را بدهد خیلی پسندیده است .

79-منافع زكات
        ملکیت نما و منفعت زکات برای فقیر
        1967 - اگر از زکاتی که کنار گذاشته منفعتی ببرد مثلا گوسفندی که برای زکات گذاشته بره بیاورد، مال فقیر است .

        حکم تجارت با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته است
        1969 - اگر با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته برای خودش تجارت کند صحیح نیست و اگر با اجازه حاکم شرع برای مصلحت زکات تجارت کند تجارت صحیح و نفعش مال زکات است .

80-موارد زكات
        وجوب زکات در نقدین و غلات اربع و اغنام ثلاث
        1853 - زکات نه چیز واجب است : اول : گندم . دوم : جو. سوم : خرما. چهارم :کشمش . پنجم : طلا. ششم : نقره . هفتم : شتر. هشتم : گاو. نهم : گوسفند. و اگر کسی مالک یکی ازاین نه چیز باشد، با شرایطی که بعدا گفته می شود باید مقداری که معین شده به یکی از مصرفهایی که دستور داده اند برساند.

81-مورد زكات
        زکات داشتن عکس و زکات نداشتن سلت
        1854 - سلت که دانه ای است به نرمی گندم و خاصیت جو دارد زکات ندارد،ولی علس که مثل گندم است و خوراک مردمان صنعا می باشد، زکاتش بنابراحتیاط واجب باید داده شود.

82-نصاب زكات
        وجوب زکات غلات بعد از رسیدن به نصاب 288 من تبریز الا 45 مثقال
        1864 - زکات گندم و جو و خرما و کشمش وقتی واجب می شود که به مقدار نصاب برسند و نصاب آنها 288 من تبریز و 45 مثقال کم است که 207/847 کیلوگرم می شود.

        وجوب زکات در مقدار مصرف شده چنانچه پیش از اذان زکات خود و عیالاتش از آن بخورند و یا به فقیر بدهند
        1865 - اگر پیش از دادن زکات از انگور بعد از کشمش شدن و خرما بعد ازتمر شدن و جو و گندم بعد از صدق اسم - که زکات آنها واجب شده - خود و عیالاتش بخورند یا مثلا به فقیر بدهد، باید زکات مقداری را که مصرف کرده بدهد.

        عدم وجوب زکات در صورت مصرف کردن متعارف از انگور و غوره و خرما
        1871 - اگر وزن گندم و جو و خرما و کشمش موقعی که تر است به 288 من و 45مثقال کم برسد و بعد از خشک شدن کمتر از این مقدار شود، زکات آن واجب نیست .

        وجوب زکات گندم و جو و خرما و کشمش در صورت رسیدن به ... من الا ... مثقال
        1871 - اگر وزن گندم و جو و خرما و کشمش موقعی که تر است به 288 من و 45مثقال کم برسد و بعد از خشک شدن کمتر از این مقدار شود، زکات آن واجب نیست .

        نصاب زکات غلاتی که شک دارد که آیا با آبهای طبیعی آبیاری شده یا با آب دستی
        1875 - اگر گندم و جو و خرما و انگور هم از آب باران مشروب شود، و هم ازآب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند با دلو آبیاری شده نه باران ، زکات آن بیست یک است ، واگر بگویند یا آب باران آبیاری شده ،زکات آن ده یک است .

        نصاب زکات علاتی که بطور غیر متساوی با آبهای طبیعی و دستی آبیاری می شود
        1876 - اگر گندم و جو و خرما و انگور هم از آب باران مشروب شود و هم ازآب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند آبیاری با دلو ومانند آن غلبه داشته زکات آن بیست یک است ، و اگر بگویند آبیاری با آب نهر وباران غلبه داشته زکات آن ده یک است بلکه اگر نگویند آب باران و نهر غلبه داشته ولی آبیاری با آب باران و نهر بیشتر از آب دلو و مانند آن باشد بنابراحتیاط زکات آن ده یک می باشد.

        نصاب زکات غلاتی که شک در تساوی آبهای طبیعی و دستی دارد
        1877 - اگر شک کند که آبیاری با آب باران شده یا آبیاری به دلو،بیست یک بر او واجب می شود.

        نصاب زکات غلاتی که آب باران یا آب دلو و دست اثری در ازدیاد محصول نکند
        1878 - اگر گندم و جو و خرما و انگور با آب باران و نهر مشروب شود و به آب دلو و مانند آن محتاج نباشد، ولی با آب دلو هم آبیاری شود و آب دلو به زیادشدن محصول کمک نکند، زکات آن ده یک است و اگر با دلو و مانند آن آبیاری شودو به آب نهر و باران محتاج نباشد، ولی با آب نهر و باران هم مشروب شود و آنهابه زیاد شدن محصول کمک نکنند زکات آن بیست یک است .

        نصاب زکات زراعتی که از آبیاری زمین دیگر استفاده می کند
        1879 - اگر زراعتی را با دلو و مانند آن آبیاری کنند، و در زمینی که پهلوی آن است زراعتی کنند که از رطوبت آن زمین استفاده نماید و محتاج به آبیاری نشودزکات زراعتی که با دلو آبیاری شده بیست یک و زکات زراعتی که پهلوی آن است ده یک می باشد.

        حکم مخارج زراعت و اثر آن در بلوغ محصول بحد نصاب زکات
        1880 - مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است حتی مقداری از قیمت اسباب و لباس را که به واسطه زراعت کم شده می تواند از حاصل کسر کند، و چنانچه پیش از کم کردن اینها به 288 من و 45 مثقال کم برسد، باید زکات باقی مانده آن را بدهد.

        عدم وجوب زکات در عدد ما بین دو نصاب
        1911 - زکات مابین دو نصاب واجب نیست . پس اگر شماره شترهایی که دارد ازنصاب اول که پنج تا است بگذرد، تا به نصاب دوم که ده تا است نرسیده ، فقط بایدزکات پنج تای آن را بدهد. و همچنین است در نصابهای بعد.

        عدم وجوب زکات در مابین دو نصاب
        1914 - زکات مابین دو نصاب واجب نیست . پس اگر شماره گوسفندهای کسی ازنصاب اول که چهل است بیشتر باشد، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده ، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد. و همچنین است در نصابهای بعد.

83-نگه داشتن زكات
        حکم نگهداشتن زکات پس از جدا کردن
        1962 - بعد از جدا کردن زکات لازم نیست فورا آن را به مستحق بدهد ولی اگربه کسی که می شود زکات داد دسترسی دارد احتیاط مستحب آن است که دادن زکات را تأخیر نیندازد.

84-نيت زكات
        وجوب تعیین زکات فطره یا زکات مال در پرداخت زکات
        1957 - انسان باید زکات را به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بدهد و در نیت معین کند که آنچه را می دهد زکات مال است یا زکات فطره ، ولی اگر مثلا زکات گندم و جو بر او واجب باشد لازم نیست معین کند چیزی را که می دهد زکات گندم است یا زکات جو.

        وجوب قصد قربت در زکات
        1957 - انسان باید زکات را به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بدهد و در نیت معین کند که آنچه را می دهد زکات مال است یا زکات فطره ، ولی اگر مثلا زکات گندم و جو بر او واجب باشد لازم نیست معین کند چیزی را که می دهد زکات گندم است یا زکات جو.

        حکم کسیکه در زکات چند مال هیچکدام را نیت نکند
        1958 - کسی که زکات چند مال بر او واجب شده اگر مقداری زکات بدهد و نیت هیچ کدام آنها را نکند، چنانچه چیزی را که داده هم جنس یکی از آنها باشد زکات همان جنس حساب می شود، و اگر هم جنس هیچ کدام آنها نباشد به همه آنها قسمت می شود پس کسی که زکات چهل گوسفند و زکات پانزده مثقال طلا بر او واجب است اگرمثال یک گوسفند از بابت زکات بدهد و نیت هیچ کدام آنها را نکند زکات گوسفندحساب می شود ولی اگر مقداری نقره بدهد به زکاتی که برای گوسفند و طلا بدهکار است تقسیم می شود.

        حکم قصد قربت هنگامیکه در دادن زکات کسی را وکیل کند
        1959 - اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد چنانچه وکیل وقتی که زکات را به فقیر می دهد از طرف مالک نیت زکات کند کافی است .

        جواز قصد قربت توسط مالک تا پیش از تلف مال
        1960 - اگر مالک یا وکیل او بدون قصد قربت زکات را به فقیر بدهد و پیش از آن که آن مال از بین برود خود مالک نیت زکات کند زکات حساب می شود.

85-هزينه و زكات
        حکم مخارج زراعت و اثر آن در بلوغ محصول بحد نصاب زکات
        1880 - مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است حتی مقداری از قیمت اسباب و لباس را که به واسطه زراعت کم شده می تواند از حاصل کسر کند، و چنانچه پیش از کم کردن اینها به 288 من و 45 مثقال کم برسد، باید زکات باقی مانده آن را بدهد.

        احتساب تخم مصرفی در زراعت از مخارج
        1881 - قیمت وقتی که تخم را برای زراعت پاشیده می تواند، جزو مخارج حساب نماید.

        عدم اعتبار اجرت زمین و وسائل زراعت و کار بی اجرت از مخارج
        1882 - اگر زمین و اسباب زراعت یا یکی از این دو، ملک خود او باشد،نباید کرایه آنها را جزء مخارج حساب کند و نیز برای کارهایی که خودش کرده یادیگری بی اجرت انجام داده چیزی از حاصل کسر نمی شود.

        اعتبار قیمت خرید انگور و خرما پیش از تعلق زکات از مخارج
        1883 - اگر درخت انگور یا خرما را بخرد قیمت آن جزء مخارج نیست ، ولی اگرخرما یا انگور را پیش از چیدن بخرد، پولی را که برای آن داده جزء مخارج حساب می شود.

        عدم اعتبار قیمت خرید درخت انگور و خرما از مخارج
        1883 - اگر درخت انگور یا خرما را بخرد قیمت آن جزء مخارج نیست ، ولی اگرخرما یا انگور را پیش از چیدن بخرد، پولی را که برای آن داده جزء مخارج حساب می شود.

        جواز اعتبار قیمت زراعت از مخارج
        1884 - اگر زمینی را بخرد و در آن زمین گندم یا جو بکارد پولی را که برای خرید زمین داده جزء مخارج حساب نمی شود ولی اگر زراعت را بخرد، پولی راکه برای خرید آن داده می تواند جزو مخارج حساب نماید و از حاصل کم کند اماباید قیمت کاهی را که از آن بدست می آید، از پولی که برای خرید زراعت داده کسرنماید مثلا اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد و قیمت کاه آن صد تومان باشد فقطچهارصد تومان آن را می تواند جزو مخارج حساب نماید.

        عدم اعتبار قیم زمین زراعتی از مخارج
        1884 - اگر زمینی را بخرد و در آن زمین گندم یا جو بکارد پولی را که برای خرید زمین داده جزء مخارج حساب نمی شود ولی اگر زراعت را بخرد، پولی راکه برای خرید آن داده می تواند جزو مخارج حساب نماید و از حاصل کم کند اماباید قیمت کاهی را که از آن بدست می آید، از پولی که برای خرید زراعت داده کسرنماید مثلا اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد و قیمت کاه آن صد تومان باشد فقطچهارصد تومان آن را می تواند جزو مخارج حساب نماید.

        عدم اعتبار قیمت زمین زراعتی از مخارج
        1884 - اگر زمینی را بخرد و در آن زمین گندم یا جو بکارد پولی را که برای خرید زمین داده جزء مخارج حساب نمی شود ولی اگر زراعت را بخرد، پولی راکه برای خرید آن داده می تواند جزو مخارج حساب نماید و از حاصل کم کند اماباید قیمت کاهی را که از آن بدست می آید، از پولی که برای خرید زراعت داده کسرنماید مثلا اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد و قیمت کاه آن صد تومان باشد فقطچهارصد تومان آن را می تواند جزو مخارج حساب نماید.

        حکم اعتبار قیمت وسائلی که برای زراعت خریداری می شود
        1885 - کسی که بدون گاو و چیزهای دیگر که برای زراعت لازم است می تواندزراعت کند، اگر اینها را بخرد، نباید پولی را که برای خرید اینها داده جزو مخارج حساب نماید.

        کیفیت اعتبار قیمت وسائلی که برای زراعت خریداری می شود
        1886 - کسی که بدون گاو و چیزهای دیگری که برای زراعت لازم است ، نمی تواندزراعت کند، اگر آنها را بخرد و به واسطه زراعت به کلی از بین بروند می تواندتمام قیمت آنها را جزو مخارج حساب نماید. و اگر مقداری از قیمت آنها کم شودمی تواند آن مقدار را جزو مخارج حساب کند ولی اگر بعد از زراعت چیزی از قیمتشان کم نشود، نباید چیزی از قیمت آنها را جزء مخارج حساب نماید.

        کیفیت تقسیم مخارج در کاشت گندم و جو با چیز دیگر
        1887 - اگر در یک زمین جو و گندم و چیزی مثل برنج و لوبیا که زکات آن واجب نیست ، بکارد خرجهای که برای هر کدام آنها کرده ، فقط پای همان حساب می شود، ولی اگر برای هر دو مخارجی کرده باید به هر دو قسمت نماید، مثلا اگر هر دوبه یک اندازه بوده ، می تواند نصف مخارج را از جنسی که زکات دارد کسر نماید.

        کیفیت اعتبار هزینه کارهائی که برای زراعت فائده دارد از مخارج
        1888 - اگر برای سال اول عملی مانند شخم زدن انجام دهد اگر چه برای سالهای بعد هم فایده داشته باشد، باید مخارج آن را از سال اول کسر کند. ولی اگر برای چندسال عمل کند، باید بین آنها تقسیم نماید.

        به عهده مالک بودن اجرت توزین و پیمانه کردن گندم و جو و کشمش و خرما
        1977 - اجرت وزن کردن ، پیمانه نمودن گندم و جو و کشمش و خرمایی را که برای زکات می دهد با خود اوست .

86-وقت زكات
        لزوم پرداخت یا جدا کردن زکات گاو و شتر و گووسفند و طلا و نقره پس از اتمام ماه یازدهم
        1961 - موقعی که گندم و جو را از کاه جدا می کنند و موقع خشک شدن خرماو انگور انسان باید زکات را به فقیر بدهد یا از مال خود جدا کند و زکات طلاو نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ، ماه دوازدهم باید به فقیربدهد یا از مال خود جدا نماید. ولی بعد از جدا کردن اگر منتظر فقیر معینی باشد یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می تواند زکات را به انتظاراو و لو تا چند ماه نگهدارد.

        لزوم پرداخت یا جدا کردن زکات گندم و جو هنگام خرمن و خرما و انگور موقع خشک کردن
        1961 - موقعی که گندم و جو را از کاه جدا می کنند و موقع خشک شدن خرماو انگور انسان باید زکات را به فقیر بدهد یا از مال خود جدا کند و زکات طلاو نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ، ماه دوازدهم باید به فقیربدهد یا از مال خود جدا نماید. ولی بعد از جدا کردن اگر منتظر فقیر معینی باشد یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می تواند زکات را به انتظاراو و لو تا چند ماه نگهدارد.

87-وقف از زكات
        جواز خرید قرآن یا کتاب دینی از زکات و وقف آن
        1982 - انسان می تواند از زکات قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد ووقف نماید، اگر چه بر اولاد خود و بر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است . و نیز می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.

        عدم جواز وقف ملک برای اولاد و اشخاص واجب النقفه از زکات
        1983 - انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خودبرسانند.

        عدم جواز وقف ملک برای اولاد و اشخاص واجب النفقه از زکات
        1983 - انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خودبرسانند.

88-وكيل در زكات
        حکم برداشتن فقیر وکیل از زکات برای خود
        1985 - اگر مالک فقیری را وکیل کند، که زکات مال او را بدهد، چنانچه آن فقیر احتمال دهد که قصد مالک این بوده که خود آن فقیر از زکات برندارد،نمی تواند چیزی از آن را برای خودش بردارد و اگر یقین داشته باشد که قصد مالک این نبوده ، برای خودش هم می تواند بردارد.