دسته بندی موضوعی احکام شرعی - وضو

نرم افزارهای رایگان تلفن همراهبازی و سرگرمیقرآنمفاتیحنهج البلاغهصحیفه سجادیهاوقات شرعیمسائل شرعیگنجینه معنویحتم قرآن کریمشجره نامه خانوادگیآشپزیمناسبت هاالحان قرآنصحیفه نور امام خمینی رهپنل عضویت

1-آب براى وضو
        تقدم غسل اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد
        468 - اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازه ای باشد که بتواند یاغسل کند یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و بدل از وضو تیمم نماید. و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد وعوض غسل تیمم نماید. و اگر برای هیچ یک از آنها آب ندارد، باید دو تیمم کند،یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو.

        لزوم دو تیمم به جای غسل و وضو اگر برای هیچکدام آب ندارد
        468 - اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازه ای باشد که بتواند یاغسل کند یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و بدل از وضو تیمم نماید. و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد وعوض غسل تیمم نماید. و اگر برای هیچ یک از آنها آب ندارد، باید دو تیمم کند،یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو.

2-آب وضو
        باطل بودن وضو و غسل با آب مضاف
        47 - آب مضاف که معنی آن گفته شد، چیز نجس را پاک نمی کند، وضو و غسل هم باآن باطل است .

        باطل بودن وضو و غسل با آبی که معلوم نیست مطلق است یا مضاف
        51 - آبی که معلوم نیست مطلق است یا مضاف ، و معلوم نیست که قبلا مطلق یامضاف بوده ، نجاست را پاک نمی کند، وضو و غسل هم با آن باطل است . ولی اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد و نجاست به آن برسد حکم به نجس بودن آن نمی شود.

        صحت وضوی کسی که نسیانا با آب غصبی وضو بگیرد اگرچه خودش آنرا غصب کرده باشد
        272 - اگر فراموش کند آب غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است .

        ممنوعیت وضو از حوضیکه حتی یک آجر یا سنگ آن غصبی است
        274 - اگر در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است ، وضو بگیرد صحیح است ، ولی اگر وضوی او تصرف در غصب حساب شود، گناهکار است .

        عدم لزوم جستجو در صورتیکه بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا نماز دیگر در همانجا بماند
        655 - اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا وقت نمازدیگر در همانجا بماند، جستجو لازم نیست .

        وجوب حفظ وضو یا آب وضو بعد از داخل شدن وقت اگر دو نفر عادل شهادت دهند تهیه آب ممکن نیست
        663 - کسی که می داند یا دو شاهد عادل خبر دهد که آب پیدا نمی کند، اگر بعداز داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

        وجوب حفظ وضو یا آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نیست
        663 - کسی که می داند یا دو شاهد عادل خبر دهد که آب پیدا نمی کند، اگر بعداز داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

3-آب وضوء
        ممنوعیت تیمم برای کسی که اگر صبر کند آب پیدا خواهد کرد
        266 - اگر غیر از آب آلوده مضاف ، آب دیگری برای وضو ندارد، چنانچه وقت نمازتنگ است ، باید تیمم کند و اگر وقت دارد، باید صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگیرد.

        صحت وضو اگر آب ضوء ار صورت و دستها در جای غصبی بریزد
        267 - وضو با آب غصبی و بان آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ، حرام و باطل است ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمی داند که ازرضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است .

        جواز وضو از آبی که در معرض استفاده عموم است
        268 - وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای محصلین همان مدرسه ، در صورتی که معمولا مردم از آب آن وضو بگیرند، اشکال ندارد.

        جواز وضو از آب مسجدی که ضوءخانه آن در معرض استفاده همگانی است
        269 - کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند حوض آن را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای کسانی که در آن جا نماز می خوانند، نمی تواند ازحوض آن وضو بگیرد، ولی اگر معمولا کسانی هم که نمی خواهند در آن جا نمازبخوانند از حوض آن وضو می گیرند، می تواند از حوض آن وضو بگیرد.

        ممنوعیت وضو از وضوخانه مسجدی که اختصاص به نمازگزاران همان مسجد دارد
        269 - کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند حوض آن را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای کسانی که در آن جا نماز می خوانند، نمی تواند ازحوض آن وضو بگیرد، ولی اگر معمولا کسانی هم که نمی خواهند در آن جا نمازبخوانند از حوض آن وضو می گیرند، می تواند از حوض آن وضو بگیرد.

        جواز وضو از اماکن خاص مصل هتل ها و مسافرخانه ها به شرط رضایت صاحبان آنها
        270 - وضو گرفتن از حوض تیمچه ها و مسافرخانه ها و مانند اینها برای کسانی که ساکن آن جاها نیستند، در صورتی صحیح است که معمولا کسانی هم که ساکن آن جاها نیستند، با آب آنها وضو بگیرند.

        جواز وضو از نهرهای بزرگ مگر آنکه صاحبان آنها نهی کنند
        271 - وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است ، اشکال ندارد. ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند، احتیاطواجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند.

        وجوب تیمم در صورتی که آب وضو در ظرف غصبی یا طلا و نقره باشد
        273 - اگر آب وضو در ظرف غصبی است و غیر از آن آب دیگری ندارد بایدتیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است و اگر آب مباح دیگری داردچنانچه در آن ظرف غصبی ، وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف ، آب به صورت ودستها بریزد وضویش باطل است ولی اگر با کف دست آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است اگر چه از جهت تصرف در ظرف غصبی فعل حرام ، مرتکب شده است و وضوی او از ظرف طلا و نقره به احتیاط واجب مثل وضوی از ظرف غصبی است .

        جواز وضو از صحن امامان یا امامزادگان که سابقا قبرستان بوده است
        275 - اگر در صحن یکی از امامان یا امام زادگان که سابقا قبرستان بوده ، حوض یانهری بسازند، چنانچه انسان نداند که زمین صحن را برای قبرستان وقف کرده اند، وضوگرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.

        وجوب تیمم نسبت به کسی که می ترسد اگر وضو بگیرد تشنه بماند
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

        لزوم اکتفا به مقدار کمی آب در وضو اگر بیشتر از آن ضرر دارد
        289 - اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر دارد، باید با همان مقدار وضو بگیرد.

        لزوم حفظ وضو بعد از داخل شدن وقت نماز اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نیست
        660 - اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضو داشته باشد و بداند که اگر وضوی خودرا باطل کند، نمی تواند وضو بگیرد، چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگهدارد، نباید آن را باطل نماید. و همچنین است اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که تهیه آب برای او ممکن نیست . بلکه اگر احتمال صحیح عقلایی هم بدهد، احتیاط واجب آن است که وضوی خود را باطل نکند.

        لزوم حفظ وضو پیش از وقت نماز اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نیست
        661 - اگر پیش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند یا احتمال عقلایی دهدیا دو شاهد عادل خبر دهند که اگر وضوی خود را باطل کند، تهیه آب برای او ممکن نیست ، چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگهدارد، احتیاط واجب آن است که آن را باطل نکند.

        لزوم حفظ آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز و اگر قبل از آن احتمال عقلائی بدهد که تهیه آب برایش ممکن نیست
        662 - کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد، اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که اگر آن را بریزد آب پیدا نمی کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ریختن آن حرام است . و احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نمازهم آن رانریزد، بلکه خالی از قوت نیست . و هرگاه احتمال عقلایی هم بدهد که اگر آب را بریزد دیگر آب پیدا نمی کند، احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آب را نریزد.

        لزوم حفظ آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز و حتی قبل از آن اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نباشد
        662 - کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد، اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که اگر آن را بریزد آب پیدا نمی کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ریختن آن حرام است . و احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نمازهم آن رانریزد، بلکه خالی از قوت نیست . و هرگاه احتمال عقلایی هم بدهد که اگر آب را بریزد دیگر آب پیدا نمی کند، احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آب را نریزد.

        لزوم حفظ آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز و قبل از آن اگر دو نفر عادل شهادت دهند که تهیه آب برایش ممکن نیست
        662 - کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد، اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که اگر آن را بریزد آب پیدا نمی کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ریختن آن حرام است . و احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نمازهم آن رانریزد، بلکه خالی از قوت نیست . و هرگاه احتمال عقلایی هم بدهد که اگر آب را بریزد دیگر آب پیدا نمی کند، احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آب را نریزد.

        لزوم تهیه آب برای وضو هرچند لازم باشد چند برابر معمول پول صرف کند
        665 - اگر برای کشیدن آب از چاه دلو و ریسمان و مانند اینها لازم دارد و مجبوراست بخرد یا کرایه نماید، اگر چه قیمت آن چند برابر معمول باشد، باید تهیه کند. و همچنین است اگر آب را به چندین برابر قیمتش بفروشند. ولی اگر تهیه آنهابه قدری پول می خواهد که نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، واجب نیست تهیه نماید.

        واجب نبودن تهیه آب برای وضو اگر هزینه اش او را خیلی به زحمت بیندازد
        665 - اگر برای کشیدن آب از چاه دلو و ریسمان و مانند اینها لازم دارد و مجبوراست بخرد یا کرایه نماید، اگر چه قیمت آن چند برابر معمول باشد، باید تهیه کند. و همچنین است اگر آب را به چندین برابر قیمتش بفروشند. ولی اگر تهیه آنهابه قدری پول می خواهد که نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، واجب نیست تهیه نماید.

        لزوم استقراض برای تهیه آب وضو مگر آنکه نتواند ادا کند
        666 - اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید. ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.

        لزوم حفر چاه برای تهیه آب وضو اگر مشقت نداشته باشد
        667 - اگر کندن چاه مشقت ندارد، به احتیاط واجب باید برای تهیه آب ،چاه بکند.

        وجوب قبول آب اهدائی اگر برای وضو آب نداشته باشد
        668 - اگر کسی مقداری آب بی منت به او ببخشد، باید قبول کند.

        لزوم خورانیدن آب نجس به حیوان و حفظ آب پاک برای وضو
        675 - اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار َشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند. ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد، باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد.

4-استقراض براى وضوء
        لزوم استقراض برای تهیه آب وضو مگر آنکه نتواند ادا کند
        666 - اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید. ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.

5-اعاده وضو
        لزوم تجدید غسل و وضو و اعاده نماز اگر بعد از غسل و وضو خون استحاضه خارج شود
        415 - اگر خون استحاضه زن جریان داشته باشد و قطع نشود، چنانچه برای او ضررنداشته باشد، باید پیش از غسل و بعد از آن به وسیله پنبه از بیرون آمدن خون جلوگیری کند. ولی اگر همیشه جریان ندارد، فقط باید بعد از وضو و غسل از بیرون آمدن خون جلوگیری نماید. و چنانچه کوتاهی کند و خون بیرون آید، باید دوباره کسل کند و وضو هم بگیرد و اگر نماز هم خوانده ، باید دوباره بخواند.

6-باطل شدن وضوء بى اختيار
        وظیفه کسی که نمی تواند از خارج شدن باد خودداری کند
        311 - اگر مرضی دارد که نمی تواند از خارج شدن باد جلوگیری کند، باید به وظیفه کسانی که نمی توانند از بیرون آمدن غائط خودداری کنند، عمل نماید.

7-بطلان وضوء
        بطلان وضو و غسل بعد از دیدن رطوبتی که می داند یا بول است یا منی
        76 - اگر انسان بعد از بول استبراء کند و وضو بگیرد، چنانچه بعد از وضو رطوبت ببیند که بداند یا بول است یا منی ، واجب است احتیاطا غسل کند، وضو هم بگیرد. ولی اگر وضو نگرفته باشد، فقط گرفتن وضو کافی است .

        بطلان وضو با آب نجس و آب مضاف
        265 - شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است : شرط اول : آنکه آب وضو پاک باشد.

        حرمت و بطلان وضو با آب غصبی
        267 - وضو با آب غصبی و بان آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ، حرام و باطل است ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمی داند که ازرضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است .

        صحت وضو اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد
        267 - وضو با آب غصبی و بان آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ، حرام و باطل است ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمی داند که ازرضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است .

        باطل شدن وضو در اثر جنابت یا حیض یا نفاس
        323 - هفت چیز وضو را باطل می کند: اول : بول . دوم : غائط. سوم : باد معده و روده که از مخرج غائط خارج شود. چهارم : خوابی که به واسطه آن چشم نبیند وگوش نشنود. ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمی شود. پنجم : چیزهایی که عقل را از بین می برد، مانند دیوانگی و مستی و بیهوشی . ششم : استحاضه زنان ، که بعدا گفته می شود. هفتم : کاری که برای آن باید غسل کرد مانند جنابت .

        بطلان وضو و نماز اگر جائی از اعضا وضو به چیزی که نجس بودنش را فراموش کرده، برسد و بدون آبکشی وضو بگیرد
        811 - اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسدو در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است . ولی اگر بدنش با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و بدون اینکه خود را آب بکشد غسل کند و نماز بخواند، غسل و نمازش باطل است . و نیز اگرجایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد وپیش از آنکه آن جا را آب بکشد وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل می باشد.

8-تاخير وضوء
        لزوم تاخیر وضو یا غسل جبیره ای اگر امید دارد تا آخر وقت عذرش برطرف شود
        341 - کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند که تا آخروقت عذر او برطرف نمی شود، می تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر امیددارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند واگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد.

9-تجديد وضو
        لزوم تجدید وضو در استحاضه برای هر نماز چه واجب و چه مستحب
        402 - زن مستحاضه ، برای هر نمازی چه واجب باشد و چه مستحب ، باید وضوبگیرد. و نیز اگر بخواهد نمازی را که خوانده احتیاطا دوباره بخواند، یا بخواهدنمازی را که تنها خوانده است دوباره با جماعت بخواند، باید تمام کارهایی را که برای استحاضه گفته شد انجام دهد. ولی برای خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو، اگر آنها را بعد از نماز فورا بجا آورد، لازم نیست کارهای استحاضه را انجام دهد.

10-تجديد وضوء
        لازم نبودن وضو جدید برای سجده و تشهد فراموش شده و نماز احتیاط در مورد مسائل الغائط
        312 - کسی که غائط پی در پی از او خارج می شود، باید برای هر نمازی وضوبگیرد و و فورا مشغول نماز شود. ولی برای بجا آوردن سجده و تشهد فراموش شده ونماز احتیاط که باید بعد از نماز انجام داد، در صورتی که آنها را بعد از نماز فورا بجا بیاورد، وضو گرفتن لازم نیست .

        استحباب تجدید وضو
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

11-تيمم بدل از وضوء
        لزوم تیمم بدل از وضو اگر بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد
        722 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد، باید بدل از غسل تیمم نماید. و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی راکه برای آن وضو واجب است انجام دهد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

12-تيمم بدل از وضو
        تفاوت نداشتن تیمم بدل از غسل با تیمم بدل از وضو
        701 - تیمم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقی ندارند.

        لزوم تیمم بدل از وضو اگر بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد
        722 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد، باید بدل از غسل تیمم نماید. و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی راکه برای آن وضو واجب است انجام دهد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

13-چشم در وضوء
        لازم نبودن شستن مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود
        242 - شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود واجب نیست ، ولی برای آنکه یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی باقی نمانده ، واجب است مقداری از آنها را هم بشوید. و کسی که نمی دانسته باید این مقدار را بشوید اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه ، نمازهایی که خوانده صحیح است .

14-حركت در حال وضوء
        مانع نبودن راه رفتن در حین وضو
        285 - راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد. پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوی او صحیح است .

15-حفظ وضو
        وجوب حفظ وضو یا آب وضو بعد از داخل شدن وقت اگر دو نفر عادل شهادت دهند تهیه آب ممکن نیست
        663 - کسی که می داند یا دو شاهد عادل خبر دهد که آب پیدا نمی کند، اگر بعداز داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

        وجوب حفظ وضو یا آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نیست
        663 - کسی که می داند یا دو شاهد عادل خبر دهد که آب پیدا نمی کند، اگر بعداز داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

16-حفظ وضوء
        لزوم حفظ وضو بعد از داخل شدن وقت نماز اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نیست
        660 - اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضو داشته باشد و بداند که اگر وضوی خودرا باطل کند، نمی تواند وضو بگیرد، چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگهدارد، نباید آن را باطل نماید. و همچنین است اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که تهیه آب برای او ممکن نیست . بلکه اگر احتمال صحیح عقلایی هم بدهد، احتیاط واجب آن است که وضوی خود را باطل نکند.

        لزوم حفظ وضو پیش از وقت نماز اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نیست
        661 - اگر پیش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند یا احتمال عقلایی دهدیا دو شاهد عادل خبر دهند که اگر وضوی خود را باطل کند، تهیه آب برای او ممکن نیست ، چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگهدارد، احتیاط واجب آن است که آن را باطل نکند.

17-خونريزى در اثناء وضو
        لزوم وضو ارتماسی اگر در صورت یا دستها بریدگی باشد که خونش بند نیاید
        279 - اگر در صورت یا دستها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمی آید و آب برای آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جاری فرو برد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید بعد به دستوری که گفته شد وضوی ارتماسی بگیرد.

18-دعاء وضوء
        دعاهائی که در هنگام وضو استحباب دارند
        264 - کسی که وضو می گیرد مستحب است موقعی که نگاهش به آب می افتد بگوید:"بسم الله و بالله و الحمد لله الذی جعل الماء طهورا و لم یجعله نجسا" و موقعی که پیش از وضو دست خود را می شوید بگوید: "اللهم اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المتطهرین " و در وقت مضمضه کردن ، یعنی آب در دهان گرداندن بگوید: "اللهم لقنی حجتی یوم القاک و اطلق لسانی بذکرک " و در وقت استنشاق یعنی آب در بینی کردن بگوید: "اللهم لا تحرم علی ریح الجنة و اجعلنی ممن یشم ریحها و روحها وطیبها" و موقع شستن رو بگوید: "اللهم بیض وجهی یوم تسود فیه الوجوه و لا تسودوجهی یوم تبیض فیه الوجوه " و در وقت شستن دست راست بخواند: "اللهم اعطنی کتابی بیمینی و الخلد فی الجنان بیساری و حاسبنی حسابا یسیرا" و موقع شستن دست چپ بگوید: "اللهم لا تعطنی کتابی بشمالی و لا من وراء ظهری و لا تجعلها مغلولة الی عنقی و اعوذ بک من مقطعات النیران " و موقعی که سر را مسح می کند بگوید: "اللهم غشنی برحمتک و برکاتک و عفوک " و در وقت مسح پا بخواند: "اللهم ثبتنی علی الصراط یوم تزل فیه الاقدام و اجعل سعیی فی ما یرضیک عنی یا ذاالجلال و الاکرام ".

19-شرايط وضوء
        بطلان وضو اگر در حین وضو ملتفت پاکی و نجسی اعضا وضو نباشد
        278 - اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آن جا را آب کشیده یا نه ، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده ، وضو باطل است . و اگر می داند ملتفت بوده یا شک دارد که ملتفت بوده یا نه ، وضو صحیح است . و در هر صورت جایی را که نجس بوده باید آب بکشد.

        بطلان وضو اگر در حین وضو ملتفت پاکی و نجسی اعضا وضو نباشد
        278 - اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آن جا را آب کشیده یا نه ، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده ، وضو باطل است . و اگر می داند ملتفت بوده یا شک دارد که ملتفت بوده یا نه ، وضو صحیح است . و در هر صورت جایی را که نجس بوده باید آب بکشد.

20-شستن در وضوء
        مقدار لازم شستن صورت هنگام وضو
        237 - درازای صورت را باید از بالای پیشانی - جایی که موی سر بیرون می آید - تاآخر چانه شست ، و پهنای آن به مقداری که بین انگشت وسط و شست قرار می گیرد، بایدشسته شود، و اگر مختصری از این مقدار نشوید، وضو باطل است . و برای آنکه یقین کند این مقدار کاملا شسته شده ، باید کمی اطراف آن را هم بشوید.

        عدم لزوم رعایت مقدار معمول در دست و صورت غیر معمول ولی متناسب با هم
        238 - اگر صورت یا دست کسی کوچکتر یا بزرگتر از معمول مردم باشد، بایدملاحظه کند که مردمان معمولی تا کجای صورت خود را می شویند، او هم تا همان جا رابشوید. و اگر دست و صورتش هر دو بر خلاف معمول باشد، ولی با هم متناسب باشند، لازم نیست ملاحظه معمول را بکند، بلکه به دستوری که در مسأله پیش گفته شد،وضو بگیرد. و نیز اگر در پیشانی او مو روییده یا جلوی سرش مو ندارد، باید به اندازه معمول پیشانی را بشوید.

        لزوم شستن دست و صورت غیرمعمولی به مقدار معمول در وضو
        238 - اگر صورت یا دست کسی کوچکتر یا بزرگتر از معمول مردم باشد، بایدملاحظه کند که مردمان معمولی تا کجای صورت خود را می شویند، او هم تا همان جا رابشوید. و اگر دست و صورتش هر دو بر خلاف معمول باشد، ولی با هم متناسب باشند، لازم نیست ملاحظه معمول را بکند، بلکه به دستوری که در مسأله پیش گفته شد،وضو بگیرد. و نیز اگر در پیشانی او مو روییده یا جلوی سرش مو ندارد، باید به اندازه معمول پیشانی را بشوید.

        لزوم رساندن آب به پوست صورت اگر پوست از لای مو پیدا باشد
        240 - اگر پوست صورت از لای مو پیدا باشد، باید آب را به پوست برساند، واگر پیدا نباشد، شستن مو کافی است و رساندن آب به زیر آن لازم نیست .

        کفایت شستن موی صورت اگر پوست را پوشانده باشد
        240 - اگر پوست صورت از لای مو پیدا باشد، باید آب را به پوست برساند، واگر پیدا نباشد، شستن مو کافی است و رساندن آب به زیر آن لازم نیست .

        لزوم شستن مو و پوست صورت اگر شک کند که پوست از لای مو پیداست یا نه
        241 - اگر شک کند که پوست صورت از لای مو پیدا است یا نه ، بنابر احتیاطواجب باید مو را بشوید و آب را به پوست هم برساند.

        لازم نبودن شستن توی بینی در هنگام وضو
        242 - شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود واجب نیست ، ولی برای آنکه یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی باقی نمانده ، واجب است مقداری از آنها را هم بشوید. و کسی که نمی دانسته باید این مقدار را بشوید اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه ، نمازهایی که خوانده صحیح است .

        لازم نبودن شستن مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود
        242 - شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود واجب نیست ، ولی برای آنکه یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی باقی نمانده ، واجب است مقداری از آنها را هم بشوید. و کسی که نمی دانسته باید این مقدار را بشوید اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه ، نمازهایی که خوانده صحیح است .

        لزوم شستن مقداری از بینی و لب و چشم برای حصول اطمینان
        242 - شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود واجب نیست ، ولی برای آنکه یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی باقی نمانده ، واجب است مقداری از آنها را هم بشوید. و کسی که نمی دانسته باید این مقدار را بشوید اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه ، نمازهایی که خوانده صحیح است .

        بطلان وضو در صورتیکه صورت و دستها از پایین به بالا شسته شود .
        243 - باید صورت را بنابر احتیاط واجب از بالا به پایین شست و اگر ازپایین به بالا بشوید، وضو باطل است و دستها را باید از مرفق به طرف سر انگشتان بشوید.

        لزوم جریان آب بر صورت و دستها در وضو هر چند مقدار کم
        244 - اگر دست را تر کند و به صورت و دستها بکشد، چنانچه تری دست به قدری باشد که به واسطه کشیدن دست آب کمی در آنها جاری شود، کافی است .

        لزوم شستن دست راست و بعد از آن، دست چپ از آرنج تا سر انگشتها
        245 - بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تاسر انگشتها بشوید.

        لزوم شستن مقداری بالاتر از آرنج در هنگام وضو
        246 - برای آنکه یقین کند آرنج را کاملا شسته ، باید مقداری بالاتر از آرنج را هم بشوید.

        لزوم شستن دستها تا سر انگشتان در وضو
        247 - کسی که پیش از شستن صورت دستهای خود را تا مچ شسته ، در موقع وضو بایدتا سر انگشتان را بشوید و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوی او باطل است .

        جواز شستن صورت و دستها برای مرتبه دوم در وضو
        248 - در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد. و اگر با یک مشت آب تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد، یک مرتبه حساب می شود چه قصد بکند یک مرتبه را، یا قصد نکند.

        حرام بودن شستن صورت و دستها برای مرتبه سوم در وضو
        248 - در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد. و اگر با یک مشت آب تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد، یک مرتبه حساب می شود چه قصد بکند یک مرتبه را، یا قصد نکند.

21-شك بعد از وضو
        صحت وضو کسی که در اعضا وضو مانع می بیند و نمی داند قبل از وضو پیدا شده یا بعد از وضو
        295 - اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه ، وضوی اوصحیح است . ولی اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، باید دوباره وضوبگیرد.

        صحت وضو اگر بعد از آن مانعی ببیند و نداند که موقع وضو بوده یا بعدا پیدا شده است
        297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

22-شك بعد از وضوء
        پاک بودن چیزی که بعد از آبکشی و یقین به طهارت در برطرف کردن عین نجاست از آن شک می کنیم
        178 - اگر چیزی را آب بکشد و یقین کند پاک شده و بعد شک کند که عین نجاست را از آن بر طرف کرده یانه ، چنانچه موقع آب کشیدن متوجه برطرف کردن عین نجاست بوده آن چیز پاک است ، و اگر متوجه بر طرف کردن عین نجاست نبوده ، بنابر احتیاط مستحب باید دوباره آن را آب بکشد.

        صحت وضو کسی که بعد از وضو شک می کند که در حین وضو مانع را برطرف کرده است یا نه
        295 - اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه ، وضوی اوصحیح است . ولی اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، باید دوباره وضوبگیرد.

        بطلان وضو کسی که بعد از وضو نداند که آب را به زیر مانع رسانده است یا نه
        296 - اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد که گاهی آب به خودی خود زیر آن می رسد و گاهی نمی رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه ،چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسیدن آب به زیر آن نبوده ، باید دوباره وضو بگیرد.

        صحت وضو کسی که شک می کند مانعی در اعضا وضو بودن است یا نه
        297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

        لزوم تجدید وضو اگر مانعی ببیند و بداند در وقت وضو ملتفت آن نبوده است
        297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

        صحت وضو اگر بعد از آن شک کند که مانعی بر اعضا وضو بوده یا نه
        298 - اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای وضوبوده یا نه ، وضو صحیح است .

23-شك در وضو
        بی اعتباری شک کسی که در کارهای وضو خیلی شک می کند
        299 - کسی که در کارهای وضو و شرایط آن مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن خیلی شک می کند، باید به شک خود اعتنا نکند.

24-شك در وضوء
        بی اعتباری شک کسیکه در وضو و شرائط آن خیلی شک می کند
        298 - اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای وضوبوده یا نه ، وضو صحیح است .

        بی اعتباری شک کسی که در وضو و شرائط آن خیلی شک می کند
        299 - کسی که در کارهای وضو و شرایط آن مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن خیلی شک می کند، باید به شک خود اعتنا نکند.

        واجب بودن وضو برای کسی که شک دارد وضو گرفته است یا نه
        300 - اگر شک کند که وضوی او باطل شده یا نه ، بنا می گذارد که وضوی او باقی است . ولی اگر بعد از بول استبراء نکرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو رطوبت ازاو بیرون آید که نداند بول است یا چیز دیگر، وضوی او باطل است .

        لازم بودن وضو در صورت شک در اصل آن
        301 - کسی که شک دارد وضو گرفته یا نه ، باید وضو بگیرد.

        وظیفه کسی که می داند وضو گرفته و حدثی از او سر زده و نمی داند کدام جلوتر بوده است
        302 - کسی که می داند وضو گرفته و حدثی هم از او سر زده مثلا بول کرده ، اگر نداندکدام جلوتر بوده ، چنانچه پیش از نماز است باید وضو بگیرد و اگر در بین نماز است باید نماز را بشکند و وضو بگیرد، و اگر بعد از نماز است بایدوضو بگیرد و باید نمازی را که خوانده دوباره بخواند.

        صحت نماز قبل و لزوم وضو برای نماز بعد اگر بعد از نماز شک کرد که وضو داشته یا نه.
        303 - اگر بعد از نماز شک کند که وضو گرفته یا نه ، نماز او صحیح است ، ولی باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.

        بطلان نماز در صورتی که بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه
        304 - اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه ، نماز او باطل است وباید وضو بگیرد و نماز را بخواند.

        بطلان نماز در صورتیکه بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه .
        304 - اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه ، نماز او باطل است وباید وضو بگیرد و نماز را بخواند.

25-ظرف براى وضوء
        ممنوعیت استعمال ظرفی که از پوست سگ یا خوک یا مردار درست شده است در وضو و غسل
        225 - ظرفی که از پوست سگ یا خوک یا مردار ساخته شده خوردن و آشامیدن ازآن ظرف حرام است و نباید آن ظرف را در وضو و غسل و کارهایی که باید با چیزپاک انجام داد، استعمال کنند. بلکه احتیاط واجب آن است که چرم سگ و خوک و مردار را اگر چه ظرف هم نباشد، استعمال نکنند.

26-عجز از وضوء
        لزوم نائب گرفتن برای وضو اگر خود شخص نتواند وضو بگیرد
        286 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد. وچنانچه مزد هم بخواهد در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید، و اگر نمی تواند باید نایبش دست او رابگیرد و به جای مسح او بکشد. و اگر این هم ممکن نیست ، باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کنند. و احتیاط واجب در صورت امکان ضم تیمم است .

        جایز نبودن عمل نائب نسبت به قسمتی که خود شخص قادر به شستن یا مسح آن است
        287 - هر کدام از کارهای وضو را که می تواند به تنهایی انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد.

        لزوم تیمم بدل از وضو اگر بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد
        722 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد، باید بدل از غسل تیمم نماید. و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی راکه برای آن وضو واجب است انجام دهد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

27-عهدكردن براى وضوء
        واجب بودن وضو اگر نذر یا عهد کرده و یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

28-قبل از وضوء
        لزوم وارسی اعضا وضو در صورتیکه احتمال دهد مانعی باشد
        239 - اگر احتمال دهد چرک یا چیز دیگری در ابروها و گوشه های چشم و لب او هست که نمی گذارد آب به آنها برسد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، بایدپیش از وضو وارسی کند که اگر هست برطرف نماید.

        استحباب تطهیر مخرج بول و عائط قبل از وضو
        277 - اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد، وضو صحیح است . ولی اگرمخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد، اولی آن است که اول آن را تطهیرکند، بعد وضو بگیرد.

        لزوم بر طرف کردن مانع در صورت شک در مانعیت آن برای وضو
        290 - اگر می داند چیزی به اعضای وضو چسبیده ، ولی شک دارد که از رسیدن آب جلوگیری می کند یا نه ، باید آن را برطرف کند یا آب را به زیر آن برساند.

        لزوم وارسی اعضا وضو اگر شک کنیم که چیزی به آنها چسبیده است
        292 - اگر در صورت و دستها و جلوی سر و روی پاها به واسطه سوختن یا چیز دیگربرآمدگی پیدا شود، شستن و مسح روی آن کافی است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست ، بلکه اگر پوست یک قسمت آن کنده شود لازم نیست آب را به زیر قسمتی که کنده نشده برساند. ولی چنانچه پوستی که کنده شده گاهی به بدن می چسبد و گاهی بلند می شود، باید آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند.

29-قسم خوردن براى وضوء
        واجب بودن در وضو اگر نذر یا عهد کرده و یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

        واجب بودن وضو اگر نذر یا عهد کرده و یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

30-كيفيت وضوء
        وجوب شستن صورت و دستها و مسح جلوی سر و روی پاها هنگام وضو
        236 - در وضو واجب است صورت و دستها را بشویند و جلوی سر و روی پاها را مسح کنند.

31-لب در وضوء
        لازم نبودن شستن مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود
        242 - شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی شود واجب نیست ، ولی برای آنکه یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی باقی نمانده ، واجب است مقداری از آنها را هم بشوید. و کسی که نمی دانسته باید این مقدار را بشوید اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه ، نمازهایی که خوانده صحیح است .

32-مانع وضوء
        لزوم برطرف کردن مانع در صورت شک در مانعیت آن برای وضو
        290 - اگر می داند چیزی به اعضای وضو چسبیده ، ولی شک دارد که از رسیدن آب جلوگیری می کند یا نه ، باید آن را برطرف کند یا آب را به زیر آن برساند.

        صحت وضو اگر چه زیر ناخن چرک باشد
        291 - اگر زیر ناخن چرک باشد، وضو اشکال ندارد. ولی اگر ناخن را بگیرند، باید برای وضو آن چرک را برطرف کنند. و نیز اگر ناخن بیشتر از معمول بلندباشد، باید چرک زیر مقداری را که از معمول بلندتر است برطرف نمایند.

        لزوم وارسی اعضا وضو اگر شک کنیم که چیزی به آنها چسبیده است
        292 - اگر در صورت و دستها و جلوی سر و روی پاها به واسطه سوختن یا چیز دیگربرآمدگی پیدا شود، شستن و مسح روی آن کافی است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست ، بلکه اگر پوست یک قسمت آن کنده شود لازم نیست آب را به زیر قسمتی که کنده نشده برساند. ولی چنانچه پوستی که کنده شده گاهی به بدن می چسبد و گاهی بلند می شود، باید آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند.

        کیفیت وضو اگر در اعضا وضو برآمدگی پیدا شود یا پوست قسمتی کنده شده باشد
        292 - اگر در صورت و دستها و جلوی سر و روی پاها به واسطه سوختن یا چیز دیگربرآمدگی پیدا شود، شستن و مسح روی آن کافی است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست ، بلکه اگر پوست یک قسمت آن کنده شود لازم نیست آب را به زیر قسمتی که کنده نشده برساند. ولی چنانچه پوستی که کنده شده گاهی به بدن می چسبد و گاهی بلند می شود، باید آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند.

        مانع نبودن چرک در اعضا وضو مگر آنکه از رسیدن آب به پوست جلوگیری کند
        293 - اگر انسان شک کند که به اعضای وضوی او چیزی چسبیده یا نه ، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد مثل آنکه بعد از گل کاری شک کند گل بدست او چسبیده یانه ، باید وارسی کند یا به قدری دست بمالد که اطمینان پیدا کند که اگر بوده برطرف شده یا آب به زیر آن رسیده است .

        لزوم برطرف کردن چیزی که در مانعیت آن برای وضو شک دارد
        294 - جایی را که باید شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد اگر چرک آن مانع ازرسیدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد. و همچنین است اگر بعد از گچ کاری و مانند آن چیز سفیدی که جلوگیری از رسیدن آب به پوست نمی نماید بر دست بماند، ولی اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن می رسد یا نه ، باید آنها را برطرف کند.

        مانع نبودن چرک و اثر ناچیز گچ یا رنگ در اعضا وضو
        294 - جایی را که باید شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد اگر چرک آن مانع ازرسیدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد. و همچنین است اگر بعد از گچ کاری و مانند آن چیز سفیدی که جلوگیری از رسیدن آب به پوست نمی نماید بر دست بماند، ولی اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن می رسد یا نه ، باید آنها را برطرف کند.

        بطلان وضو کسی که در اعضا وضو مانع می بیند و می داند در حین وضو غفلت داشته است
        295 - اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه ، وضوی اوصحیح است . ولی اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، باید دوباره وضوبگیرد.

        صحت وضو کسی که بعد از وضو شک می کند که در حین وضو مانع را برطرف کرده است یا نه
        295 - اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه ، وضوی اوصحیح است . ولی اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، باید دوباره وضوبگیرد.

        صحت وضو کسی که در اعضا وضو مانع می بیند و نمی داند قبل از وضو پیدا شده یا بعد از وضو
        295 - اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه ، وضوی اوصحیح است . ولی اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، باید دوباره وضوبگیرد.

        بطلان وضو کسی که بعد از وضو نداند که آب را به زیر مانع رسانده است یا نه
        296 - اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد که گاهی آب به خودی خود زیر آن می رسد و گاهی نمی رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه ،چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسیدن آب به زیر آن نبوده ، باید دوباره وضو بگیرد.

        بطلان وضو کسیکه بد از وضو نداند که آب را به زیر مانع رسانده است یا نه
        296 - اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد که گاهی آب به خودی خود زیر آن می رسد و گاهی نمی رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه ،چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسیدن آب به زیر آن نبوده ، باید دوباره وضو بگیرد.

        صحت وضو اگر بعد از آن مانعی ببیند و نداند که موقع وضو بوده یا بعدا پیدا شده است
        297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

        صحت وضو کسی که شک می کند مانعی در اعضا وضو بوده است یا نه
        297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

        لزوم تجدید وضو اگر مانعی ببیند و بداند در دقت وضو ملتفت آن نبوده است
        297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

        صحت وضو اگر بعد از آن شک کند که مانعی بر اعضا وضو بوده یا نه
        298 - اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای وضوبوده یا نه ، وضو صحیح است .

        لزوم عمل به دستور جبیره در صورتی که در اعضا وضو چیزی چسبیده باشد که نتوان برداشت
        337 - اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یاآب برای آن ضرر دارد، اگر روی آن بسته است ، باید به دستور جبیره عمل کند. و اگر معمولا باز است شستن اطراف آن کافی است .

33-مبطلات وضو
        لزوم تیمم بدل از وضو اگر بعد از تیمم بدل از غسل کاری که وضو را باطل می کند از او سر زند
        724 - اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای اوپیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد. واگر نمی تواند وضو بگیرد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

34-مبطلات وضوء
        باطل شدن وضو در اثر استحاضه شدن.
        323 - هفت چیز وضو را باطل می کند: اول : بول . دوم : غائط. سوم : باد معده و روده که از مخرج غائط خارج شود. چهارم : خوابی که به واسطه آن چشم نبیند وگوش نشنود. ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمی شود. پنجم : چیزهایی که عقل را از بین می برد، مانند دیوانگی و مستی و بیهوشی . ششم : استحاضه زنان ، که بعدا گفته می شود. هفتم : کاری که برای آن باید غسل کرد مانند جنابت .

        باطل شدن وضو در اثر خروج بول یا غائط یا باد معده.
        323 - هفت چیز وضو را باطل می کند: اول : بول . دوم : غائط. سوم : باد معده و روده که از مخرج غائط خارج شود. چهارم : خوابی که به واسطه آن چشم نبیند وگوش نشنود. ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمی شود. پنجم : چیزهایی که عقل را از بین می برد، مانند دیوانگی و مستی و بیهوشی . ششم : استحاضه زنان ، که بعدا گفته می شود. هفتم : کاری که برای آن باید غسل کرد مانند جنابت .

        باطل شدن وضو در اثر خوابیدن.
        323 - هفت چیز وضو را باطل می کند: اول : بول . دوم : غائط. سوم : باد معده و روده که از مخرج غائط خارج شود. چهارم : خوابی که به واسطه آن چشم نبیند وگوش نشنود. ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمی شود. پنجم : چیزهایی که عقل را از بین می برد، مانند دیوانگی و مستی و بیهوشی . ششم : استحاضه زنان ، که بعدا گفته می شود. هفتم : کاری که برای آن باید غسل کرد مانند جنابت .

        باطل شدن وضو در اثر دیوانگی یا مستی یا بیهوشی.
        323 - هفت چیز وضو را باطل می کند: اول : بول . دوم : غائط. سوم : باد معده و روده که از مخرج غائط خارج شود. چهارم : خوابی که به واسطه آن چشم نبیند وگوش نشنود. ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمی شود. پنجم : چیزهایی که عقل را از بین می برد، مانند دیوانگی و مستی و بیهوشی . ششم : استحاضه زنان ، که بعدا گفته می شود. هفتم : کاری که برای آن باید غسل کرد مانند جنابت .

        استجاب اعاده غسل مستحبی اگر کاری که وضو را باطل می کند از او سر زند
        645 - پیش از داخل شدن در حرم مکه شهر مکه مسجدالحرام خانه کعبه حرم مدینه شهر مدینه مسجد پیغمبر مستحب است انسان غسل کند و برای داخل شدن در حرم امامان علیهم السلام رجاءا غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود اگر به نیت همه یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله شود یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفررفتن خصوصا سفر زیارت حضرت سیدالشهداء علیه السلام مستحب است انسان غسل کند و اگریکی از غسلهایی را که در این مسأله گفته شد بجا آورد و بعد کاری کند که وضو راباطل می نماید مثلا بخوابد غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را بجاآورد.

35-مستحبات وضوء
        دعاهائیکه در هنگام وضو استحباب دارند
        264 - کسی که وضو می گیرد مستحب است موقعی که نگاهش به آب می افتد بگوید:"بسم الله و بالله و الحمد لله الذی جعل الماء طهورا و لم یجعله نجسا" و موقعی که پیش از وضو دست خود را می شوید بگوید: "اللهم اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المتطهرین " و در وقت مضمضه کردن ، یعنی آب در دهان گرداندن بگوید: "اللهم لقنی حجتی یوم القاک و اطلق لسانی بذکرک " و در وقت استنشاق یعنی آب در بینی کردن بگوید: "اللهم لا تحرم علی ریح الجنة و اجعلنی ممن یشم ریحها و روحها وطیبها" و موقع شستن رو بگوید: "اللهم بیض وجهی یوم تسود فیه الوجوه و لا تسودوجهی یوم تبیض فیه الوجوه " و در وقت شستن دست راست بخواند: "اللهم اعطنی کتابی بیمینی و الخلد فی الجنان بیساری و حاسبنی حسابا یسیرا" و موقع شستن دست چپ بگوید: "اللهم لا تعطنی کتابی بشمالی و لا من وراء ظهری و لا تجعلها مغلولة الی عنقی و اعوذ بک من مقطعات النیران " و موقعی که سر را مسح می کند بگوید: "اللهم غشنی برحمتک و برکاتک و عفوک " و در وقت مسح پا بخواند: "اللهم ثبتنی علی الصراط یوم تزل فیه الاقدام و اجعل سعیی فی ما یرضیک عنی یا ذاالجلال و الاکرام ".

        استحباب تطهیر مخرج بول و عائط قبل از وضو
        277 - اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد، وضو صحیح است . ولی اگرمخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد، اولی آن است که اول آن را تطهیرکند، بعد وضو بگیرد.

36-مسح در وضوء
        عدم لزوم مسح سر با دست راست و از بالا به پایین
        249 - بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و لازم نیست با دست راست باشد یا از بالا به پایین مسح نماید.

        لزوم مسح جلوی سر با تری آب وضو که در دست مانده است
        249 - بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و لازم نیست با دست راست باشد یا از بالا به پایین مسح نماید.

        استحباب مسح سر از طول به اندازه درازای یک انگشت و از پهنا به 3 انگشت
        250 - یک قسمت از چهار قسمت سر که مقابل پیشانی است جای مسح می باشد، و هرجای این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافی است اگر چه احتیاط مستحب آن است که از درازا به اندازه درازای یک انگشت و از پهنا به اندازه پهنای سه انگشت بسته مسح نماید.

        جایز بودن مسح بر موی جلوی سر مگر آنکه موها فوق العاده بلند باشد
        251 - لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد، بلکه بر موی جلوی سر هم صحیح است ،ولی کسی که موی جلوی سر او به اندازه ای بلند است که اگر مثلا شانه کند به صورتش می ریزد یا به جاهای دیگر سر می رسد، باید بیخ موها را مسح کند یا فرق سررا باز کرده ، پوست سر را مسح نماید، و اگر موهایی را که به صورت می ریزد یابه جاهای دیگر سر می رسد جلوی سر جمع کند و بر آنها مسح نماید یا بر موی جاهای دیگر سر که جلوی آن آمده مسح کند باطل است .

        لزوم مسح روی پاها از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا
        252 - بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سریکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند.

        لزوم مسح سر با تری آب وضو که در دست مانده است
        252 - بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سریکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند.

        استحباب مسح پا به اندازه پهنای سه انگشت بسته.
        253 - پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است ، ولی بهتر، بلکه احوطَن است که با تمام کف دست ، روی پا را مسح کند.

        فضیلت مسح تمام روی پا.
        253 - پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است ، ولی بهتر، بلکه احوطَن است که با تمام کف دست ، روی پا را مسح کند.

        صحت مسح پا اگر همه دست را روی پا بگذارند و کمی بکشند
        254 - اگر در مسح پا همه دست را روی پا بگذارد و کمی بکشد صحیح است .

        لزوم کشیدن دست برروی سر و پا نه بر عکس
        255 - در مسح سر و روی پا باید دست را روی آنها بکشد، و اگر دست را نگهدارد وسر یا پا را به آن بکشد، وضو باطل است . ولی اگر موقعی که دست را می کشد سریا پا مختصری حرکت کند، اشکال ندارد.

        مانع نبودن حرکت مختصر سر و پا در حال مسح
        255 - در مسح سر و روی پا باید دست را روی آنها بکشد، و اگر دست را نگهدارد وسر یا پا را به آن بکشد، وضو باطل است . ولی اگر موقعی که دست را می کشد سریا پا مختصری حرکت کند، اشکال ندارد.

        لزوم خشک بودن جای مسح
        256 - جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است ، ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعداز مسح در آن دیده می شود، بگویند فقط از تری کف دست است ، اشکال ندارد.

        ممنوعیت استفاده از آب خارجی برای مسح در صورت خشک شدن کف دست
        257 - اگر برای مسح ، رطوبت در کف دست نمانده باشد، نمی تواند دست را با آب خارج ، تر کند بلکه باید از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید.

        لزوم مسح سر با رطوبت کف دست گر چه برای مسح پا ناچار باشیم از اعضای دیگر رطوبت بگیریم
        258 - اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، می تواند سر را باهمان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد.

        باطل بودن مسح از روی جوراب و کفش .
        259 - مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است ، ولی اگر به واسطه سرمای شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند اینها نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد، مسح کردن بر آنها اشکال ندارد. و اگر روی کفش نجس باشد، باید چیز پاکی برآن بیندازد و بر آن چیز مسح کند.

        جایز بودن مسح برروی جوراب و کفش در ناچاری
        259 - مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است ، ولی اگر به واسطه سرمای شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند اینها نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد، مسح کردن بر آنها اشکال ندارد. و اگر روی کفش نجس باشد، باید چیز پاکی برآن بیندازد و بر آن چیز مسح کند.

        لزوم تیمم در صورتیکه روی پا نجس بوده و امکان آبکشی آن نباشد
        260 - اگر روی پا نجس باشد و نتواند برای مسح ، آن را آب بکشد، باید تیمم نماید.

37-مكان وضو
        صحت وضو اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد
        267 - وضو با آب غصبی و بان آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ، حرام و باطل است ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمی داند که ازرضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است .

38-موالات در وضوء
        بطلان وضو اگر بین کارهای وضو خیلی فاصله بیندازد
        283 - اگر بین کارهای وضو به قدری فاصله شود که وقتی می خواهد جایی رابشوید یا مسح کند، رطوبت جاهایی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد،وضو باطل است و اگر فقط رطوبت جایی که جلوتر از محلی است که می خواهد بشویدیا مسح کند خشک شده باشد، مثلا موقعی که می خواهد دست چپ را بشوید رطوبت دست راست خشک شده باشد و صورت تر باشد، وضو صحیح است .

        صحت وضو در صورتیکه رطوبت وضو در اثر گرمای هوا خشک شود
        284 - اگر کارهای وضو را پشت سر هم بجا آورد، ولی به واسطه گرمای هوا یاحرارت زیاد بدن و مانند اینها رطوبت خشک شود، وضوی او صحیح است .

39-نجس بودن در اثناء وضو
        لزوم وضو ارتماسی اگر در صورت یا دستها بریدگی باشد که خونش بند نیاید
        279 - اگر در صورت یا دستها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمی آید و آب برای آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جاری فرو برد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید بعد به دستوری که گفته شد وضوی ارتماسی بگیرد.

40-نجس بودن قبل از وضوء
        صحت وضو هر چند غیر از اعضا وضو، جائی از بدن نجس باشد
        277 - اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد، وضو صحیح است . ولی اگرمخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد، اولی آن است که اول آن را تطهیرکند، بعد وضو بگیرد.

        بطلان وضو اگر در حین وضو ملتفت پاکی و نجسی اعضا وضو نباشد
        278 - اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آن جا را آب کشیده یا نه ، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده ، وضو باطل است . و اگر می داند ملتفت بوده یا شک دارد که ملتفت بوده یا نه ، وضو صحیح است . و در هر صورت جایی را که نجس بوده باید آب بکشد.

41-نجس شدن در اثنا وضوء
        صحت وضو اگر پیش از تمام شدن وضو جائی را که شسته یا مسح کرده نجس شود
        276 - اگر پیش از تمام شدن وضو، جایی را که شسته یا مسح کرده نجس شود، صحیح است .

42-نذر وضوء
        واجب بودن وضو اگر نذر یا عهد کرده و یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

43-نوع وضوء
        جایز بودن وضو بعضی از اعضا به طریق ارتماسی و بعضی به طریق ترتیبی
        263 - اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد،اشکال ندارد.

44-نيابت براى وضوء
        لزوم نائب گرفتن برای وضو اگر خود شخص نتواند وضو بگیرد
        286 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد. وچنانچه مزد هم بخواهد در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید، و اگر نمی تواند باید نایبش دست او رابگیرد و به جای مسح او بکشد. و اگر این هم ممکن نیست ، باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کنند. و احتیاط واجب در صورت امکان ضم تیمم است .

45-نيابت در وضو
        جایز نبودن عمل نائب نسبت به قسمتی که خود شخص قادر به شستن یا مسح آنست
        287 - هر کدام از کارهای وضو را که می تواند به تنهایی انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد.

46-نيابت در وضوء
        کیفیت وضو دادن نائب نسبت به کسیکه خود نمی تواند وضو بگیرد
        286 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد. وچنانچه مزد هم بخواهد در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید، و اگر نمی تواند باید نایبش دست او رابگیرد و به جای مسح او بکشد. و اگر این هم ممکن نیست ، باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کنند. و احتیاط واجب در صورت امکان ضم تیمم است .

47-نيت وضوء
        لازم نبودن نیت زبانی یا قلبی برای وضو
        282 - لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند، ولی باید در تمام وضو متوجه باشد که وضو می گیرد، به طوری که اگر از او بپرسند چه می کنی ، بگوید وضو می گیرم .

48-هزينه وضوء
         لزوم تهیه آب برای وضو هر چند لازم باشد چند برابر معمول پول صرف کند
        665 - اگر برای کشیدن آب از چاه دلو و ریسمان و مانند اینها لازم دارد و مجبوراست بخرد یا کرایه نماید، اگر چه قیمت آن چند برابر معمول باشد، باید تهیه کند. و همچنین است اگر آب را به چندین برابر قیمتش بفروشند. ولی اگر تهیه آنهابه قدری پول می خواهد که نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، واجب نیست تهیه نماید.

        واجب نبودن تهیه آب برای وضو اگر هزینه اش او را خیلی به زحمت بیندازد
        665 - اگر برای کشیدن آب از چاه دلو و ریسمان و مانند اینها لازم دارد و مجبوراست بخرد یا کرایه نماید، اگر چه قیمت آن چند برابر معمول باشد، باید تهیه کند. و همچنین است اگر آب را به چندین برابر قیمتش بفروشند. ولی اگر تهیه آنهابه قدری پول می خواهد که نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، واجب نیست تهیه نماید.

49-وجوب وضوء
        واجب بودن وضو برای کسیکه شک دارد وضو گرفته است یا نه
        300 - اگر شک کند که وضوی او باطل شده یا نه ، بنا می گذارد که وضوی او باقی است . ولی اگر بعد از بول استبراء نکرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو رطوبت ازاو بیرون آید که نداند بول است یا چیز دیگر، وضوی او باطل است .

        واجب بودن وضو اگر ناچار باشد جائی از بدن خود را به خط قران برساند
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

        واجب بودن وضو اگر نذر یا عهد کرده و یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

        واجب بودن وضو برای سجده سهو
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

        واجب بودن وضو برای سجده و تشهد فراموش شده
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

        واجب بودن وضو برای طواف واجب خانه کعبه
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

        واجب بودن وضو برای نمازهای واجب غیر از نماز میت
        316 - برای شش چیز وضو گرفتن واجب است : اول : برای نمازهای واجب غیر از نمازمیت . دوم : برای سجده و تشهد فراموش شده ، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم : برای طواف واجب خانه کعبه . چهارم : اگر نذریا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم : اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم : برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یابیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن ، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگربدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد، و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند.

        حرمت رساندن جائی از بدن به خط قرآن بدون وضو
        317 - مس نمودن خط قرآن یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضوندارد، حرام است . ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کند،مس آن اشکال ندارد.

50-وضو براى نماز
        لازم نبودن وضو برای نماز بعد از غسل جنابت
        391 - کسی که غسل جنابت کرده ، نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی باغسلهای دیگر نمی شود نماز خواند و باید وضو هم گرفت .

51-وضو در استحاضه
        لزوم تجدید وضو و غسل در موقع نماز اگرچه مستحاضه پیش از وقت نماز وضو و غسل انجام داده باشد
        397 - اگر خون استحاضه ، پیش از وقت نماز هم بیاید، اگر چه زن برای آن خون ، وضو و غسل را انجام داده باشد، بنابر احتیاط واجب باید در موقع نماز وضو و غسل را بجا آورد.

        بطلان وضو و غسل استحاضه در صورت خارج شدن خون
        407 - اگر خون استحاضه در باطن باشد و بیرون نیاید، وضو و غسل باطل نمی شود.و اگر بیرون بیاید، هر چند کم باشد، وضو و غسل را به تفصیلی که گذشت باطل می کند.

        جواز نماز با وضو سابق اگر مستحاضه بعد از نماز خود را وارسی کند و خون نبیند
        408 - زن مستحاضه اگر بعد از نماز خود را وارسی کند و خون نبیند اگر چه بداند دوباره خون می آید، با وضویی که دارد می تواند نماز بخواند.

        لزوم تاخیر نماز و تجدید وضو و غسل در آخر وقت اگر بداند در آخر وقت به مقدار وضو و غسل و نماز پاک شود
        411 - اگر بعد از وضو و غسل ، خون در ظاهر قطع شود و مستحاضه بداند که اگر نمازرا تأخیر بیندازد، به مقداری که وضو و غسل و نماز را به جا آورد، به کلی پاک می شود، باید نماز را تأخیر بیندازد و موقعی که به کلی پاک شد، دوباره وضو وغسل را بجا آورد و نماز را بخواند. و اگر وقت نماز تنگ شد، لازم نیست وضوو غسل را دوباره به جا آورد، بلکه با وضو و غسلی که دارد، می تواند نمازبخواند.

52-وضو در حال جنابت
        کراهت خوابیدن در حال جنابت مگر آن که وضو بگیرد
        356 - نه چیز بر جنب مکروه است : اول و دوم : خوردن و آشامیدن ، ولی اگر وضو بگیرد مکروه نیست . سوم : خواندن بیشتر از هفت آیه از سوره هایی که سجده واجب ندارد. چهارم : رساندن جایی از بدن به جلد و حاشیه و بین خطهای قرآن . پنجم : همراه داشتن قرآن . ششم : خوابیدن ، ولی اگر وضو بگیرد یا به واسطه نداشتن آب ، بدل ازغسل تیمم کند، مکروه نیست . هفتم : خضاب کردن به حنا ومانند آن . هشتم : مالیدن روغن به بدن . نهم : جماع کردن بعد از آن که محتلم شده ،یعنی در خواب منی از او بیرون آمده است .

        جواز خواندن نماز مستحبی در حال راه رفتن و سواری بدون رعایت قبله
        781 - نماز مستحبی را می شود در حال راه رفتن و سواری خواند. و اگر انسان دراین دو حال نماز مستحبی بخواند، لازم نیست رو به قبله باشد.

53-وضوء ارتماسى
        کیفیت وضو ارتماسی
        261 - وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو، بامراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد، لیکن برای این که مسح سر وپاها با آب وضو باشد، بایستی در شستن ارتماسی دستها، قصد شستن وضویی ، هنگام بیرون آوردن دستها از آب باشد. و یا این که مقداری از دست چپ را باقی گذاردتا آن را با دست راست ، ترتیبی بشوید.

        لزوم شستن صورت و دستها از بالا به پایین در وضو ارتماسی
        262 - در وضوی ارتماسی هم باید صورت و دستها از بالا به پایین شسته شود. پس اگر وقتی که صورت و دستها را در آب فرو می برد قصد وضو کند باید صورت را ازطرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد. و اگر موقع بیرون آوردن از آب قصد وضو کند باید صورت را از طرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج بیرون آورد.

        جایز بودن وضو بعضی از اعضا به طریق ارتماسی و بعضی به طریق ترتیبی
        263 - اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد،اشکال ندارد.

        لزوم وضو ارتماسی اگر در صورت یا دستها بریدگی باشد که خونش بند نیاید
        279 - اگر در صورت یا دستها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمی آید و آب برای آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جاری فرو برد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید بعد به دستوری که گفته شد وضوی ارتماسی بگیرد.

54-وضوء با تيمم
        لزوم تیمم با وضو یا غسل جبیره ای برای کسیکه مژه گان خود را بهم چسبانده است
        243 - باید صورت را بنابر احتیاط واجب از بالا به پایین شست و اگر ازپایین به بالا بشوید، وضو باطل است و دستها را باید از مرفق به طرف سر انگشتان بشوید.

        وجوب وضو و تیمم اگر جبیره تمام اعضا وضو را گرفته باشد
        331 - اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد، باید تیمم بنماید.

        لزوم تیمم با وضو یا غسل جبیره ای برای کسی که مژه گان خود را بهم چسبانیده باشد
        342 - اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست موی چشم خود را بچسباند، باید وضو و غسل را جبیره ای انجام دهد، و احتیاط آن است که تیمم هم بنماید.

        لزوم تیمم با وضو جبیره ای برای کسیکه نمی داند وظیفه اش کدام است
        343 - کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای بنابر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد.

55-وضوء باطل
        بطلان نمازهائی که جهلا و نسیانا با وضو باطل به جا آورده شده است
        265 - شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است : شرط اول : آنکه آب وضو پاک باشد.

56-وضوء بجاى تيمم
        صحت وضو کسیکه به خاطر تنگی وقت وظیفه اش تیمم است
        281 - کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، اگر وضو بگیرد، صحیح است ،چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر.

57-وضوء بعد از غسل
        کافی نبودن غسل مس میت برای نماز و لزوم انضمام وضو
        530 - غسل مس میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند. ولی کسی که غسل مس میت کرده ، اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.

58-وضوء ترتيبى
        جایز بودن وضو بعضی از اعضا به طریق ارتماسی و بعضی به طریق ترتیبی
        263 - اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد،اشکال ندارد.

59-وضوء جبيره
        لزوم وضو گرفتن بطور معمول اگر آب برای زخم و جراحت ضرر نداشته باشد
        324 - چیزی که با آن زخم و شکسته را می بندند و دوایی که روی زخم و مانند آن می گذارند جبیره نامیده می شود. اگر در یکی از جاهای وضو زخم یا دمل یا شکستگی باشد، چنانچه روی آن باز است و آب برای آن ضرر ندارد، باید به طور معمول وضوگرفت .

        کیفیت وضو جبیره اگر زخم یا شکستگی در صورت و دستها باشد
        325 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دستها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد، اگر اطراف آن را بشوید کافی است . ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعدپارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد. و اگر این مقدارهم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد. و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست .

        کیفیت وضو جبیره اگر زخم یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها باشد
        326 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است و روی آن بازاست چنانچه نتواند آن را مسح کند باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و بنابر احتیاط مستحب تیمم هم بنماید و اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد، باید بجای وضو تیمم کند و بهتر است یک وضو بدون مسح هم بگیرد.

        کیفیت وضو جبیره اگر روی زخم یا شکستگی بسته باشد
        327 - اگر روی دمل یا زخم یا شکستگی بسته باشد، چنانچه بازکردن آن ممکن است و زحمت و مشقت هم ندارد و آب هم برای آن ضرر ندارد، باید روی آن راباز کند و وضو بگیرد، چه زخم و مانند آن در صورت و دستها باشد، یا جلوی سر و روی پاها.

        کیفیت وضو جبیره اگر بتوان روی زخم یا شکستگی را باز کرد
        328 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دستها باشد و بشود روی آن را باز کرد، چنانچه ریختن آب روی آن ضرر دارد و کشیدن دست تر ضرر ندارد، واجب است دست تر روی آن بکشد.

        کیفیت وضو جبیره اگر نتوان روی زخم یا شکستگی را باز کرد
        329 - اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است و ضرر و زحمت و مشقت هم ندارد،باید آب را به روی زخم برساند، و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است ،چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد بدون زحمت و مشقت ،باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را به زخم برساند، و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد، یا آن که رساندن آب به روی زخم ممکن نیست یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید، باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند، و اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن را دست تر کشید،مثلا دوایی است که به دست می چسبد، پارچه پاکی را به طوری که جزء جبیره حساب شود، روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر این هم ممکن نیست احتیاطواجب آن است که وضو بگیرد و تیمم هم بنماید.

        کیفیت وضو اگر جبیره تمام صورت یا یکی از دستها یا هر دو دست را گرفته باشد
        330 - اگر جبیره تمام صورت یا تمام یکی از دستها فرا گرفته باشدباز احکام جبیره جاری و وضوی جبیره ای کافی است ، ولی اگر معظم اعضای وضو راگرفته باشد، بنابر احتیاط، باید جمع نماید بین عمل جبیره و تیمم ، اگر چه کفایت تیمم دراین صورت بعید نیست .

        وجوب وضو و تیمم اگر جبیره تمام اعضا وضو را گرفته باشد
        331 - اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد، باید تیمم بنماید.

        کیفیت وضو اگر در کف دست و انگشتها جبیره باشد
        332 - کسی که در کف دست و انگشتها جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن کشیده است می تواند سر و پا را با همان رطوبت مسح کند یا از جاهای دیگر وضو رطوبت بگیرد.

        کیفیت مسح اگر جبیره تمام پهنای روی پا را پوشانده باشد
        333 - اگر جبیره تمام پهنای روی پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان ومقداری از طرف بالای پا باز است ، باید جاهایی که باز است روی پا را و جایی که جبیره است روی جبیره را مسح کند.

        کیفیت وضو اگر در اعضا وضو چند جبیره باشد
        334 - اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد، باید بین آنها را بشوید. و اگرجبیره ها در سر یا روی پاها باشد، باید بین آنها را مسح کند. و در جاهایی که جبیره است باید بدستور جبیره عمل نماید.

        لزوم عمل به دستور جبیره در صورتیکه در اعضا وضو چیزی چسبیده باشد که نتوان برداشت
        337 - اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یاآب برای آن ضرر دارد، اگر روی آن بسته است ، باید به دستور جبیره عمل کند. و اگر معمولا باز است شستن اطراف آن کافی است .

        جواز مبادرت به وضو یا غسل جبیره ای برای کسیکه می داند تا آخر وقت عذرش برطرف نمی شود
        341 - کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند که تا آخروقت عذر او برطرف نمی شود، می تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر امیددارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند واگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد.

        لزوم تاخیر وضو یا غسل جبیره ای اگر امید دارد تا آخر وقت عذرش برطرف شود
        341 - کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند که تا آخروقت عذر او برطرف نمی شود، می تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر امیددارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند واگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد.

        لزوم تیمم با وضو جبیره ای برای کسیکه نمی داند وظیفه اش کدام است
        343 - کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای بنابر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد.

        اعاده نداشتن نمازهائی که با وضو جبیره ای بجا آورده شده است
        344 - نمازهایی را که انسان با وضوی جبیره ای خوانده ، صحیح است و بعداز آن که عذرش برطرف شد، برای نمازهای بعد هم نباید وضو بگیرد، ولی اگربرای آنکه نمی دانسته تکلیفش جبیره است یا تیمم هر دو را انجام داده باشد، باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.

60-وضوء در حال جنابت
        برطرف شدن کراهت خوردن و آشامیدن در صورت وضو گرفتن در حال جنابت
        356 - نه چیز بر جنب مکروه است : اول و دوم : خوردن و آشامیدن ، ولی اگر وضو بگیرد مکروه نیست . سوم : خواندن بیشتر از هفت آیه از سوره هایی که سجده واجب ندارد. چهارم : رساندن جایی از بدن به جلد و حاشیه و بین خطهای قرآن . پنجم : همراه داشتن قرآن . ششم : خوابیدن ، ولی اگر وضو بگیرد یا به واسطه نداشتن آب ، بدل ازغسل تیمم کند، مکروه نیست . هفتم : خضاب کردن به حنا ومانند آن . هشتم : مالیدن روغن به بدن . نهم : جماع کردن بعد از آن که محتلم شده ،یعنی در خواب منی از او بیرون آمده است .

        کراهت خوابیدن در حال جنابت مگر آن که وضو بگیرد
        356 - نه چیز بر جنب مکروه است : اول و دوم : خوردن و آشامیدن ، ولی اگر وضو بگیرد مکروه نیست . سوم : خواندن بیشتر از هفت آیه از سوره هایی که سجده واجب ندارد. چهارم : رساندن جایی از بدن به جلد و حاشیه و بین خطهای قرآن . پنجم : همراه داشتن قرآن . ششم : خوابیدن ، ولی اگر وضو بگیرد یا به واسطه نداشتن آب ، بدل ازغسل تیمم کند، مکروه نیست . هفتم : خضاب کردن به حنا ومانند آن . هشتم : مالیدن روغن به بدن . نهم : جماع کردن بعد از آن که محتلم شده ،یعنی در خواب منی از او بیرون آمده است .

61-وضوء در گرما
        صحت وضو در صورتی که رطوبت وضو در اثر گرمای هوا خشک شود
        284 - اگر کارهای وضو را پشت سر هم بجا آورد، ولی به واسطه گرمای هوا یاحرارت زیاد بدن و مانند اینها رطوبت خشک شود، وضوی او صحیح است .

62-وضوء زيانبار
        وجوب تیمم نسبت به کسیکه می ترسد اگر وضو بگیرد تشنه بماند
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

        وجوب تیمم نسبت به کسیکه می ترسد اگر وضو بگیرد مریض شود
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

        وظیفه کسیکه وضو گرفته و بعدا فهمیده که وضو برای او ضرر داشته است
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

        لزوم اکتفا به مقدار کمی آب در وضو اگر بیشتر از آن ضرر دارد
        289 - اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر دارد، باید با همان مقدار وضو بگیرد.

        لزوم تیمم اگر آب برای تمام اعضا وضو ضرر داشته باشد بدون آنکه زخم یا شکستگی در آن باشد
        336 - اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشوید کافی بودن بعید نیست ، ولی احتیاط به تیمم ترک نشود.

        لزوم تیمم اگر آب برای عضوی ضرر داشته باشد بدون آنکه زخم یا شکستگی در آن باشد
        336 - اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشوید کافی بودن بعید نیست ، ولی احتیاط به تیمم ترک نشود.

        لزوم تیمم اگر آب برای تمام اعضا وضو ضرر داشته باشد بدون آنکه زخم یا شکستگی در آن باشد
        337 - اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یاآب برای آن ضرر دارد، اگر روی آن بسته است ، باید به دستور جبیره عمل کند. و اگر معمولا باز است شستن اطراف آن کافی است .

        کافی بودن تیمم اگر آب برای عضوی از وضو ضرر داشته باشد بدون آنکه زخم یا شکستگی در آن باشد
        338 - اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست ، یا به قدری مشقت دارد که نمی شود تحمل کرد، باید به دستور جبیره عمل کند.

        وجوب تیمم اگر استعمال آب ضرر داشته باشد یا بیماری او را تشدید کند
        669 - اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد یا بترسد که به واسطه استعمال آن ،مرض یا عیبی در او پیدا شود یا مرضش طول بکشد یا شدت کند یا به سختی معالجه شود، باید تیمم نماید. ولی اگر آب گرم برای او ضرر ندارد، باید با آب گرم وضوبگیرد یا غسل کند.

        وجوب تیمم در صورت احتمال ضرر از استعمال آب
        670 - لازم نیست یقین کند که آب برای او ضرر دارد، بلکه اگر احتمال ضرربدهد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد و از آن احتمال ترس برای اوپیدا شود، باید تیمم کند.

        وجوب تیمم در صورتیکه شخص مبتلا به درد چشم بوده و آب برایش ضرر داشته باشد
        671 - کسی که مبتلا به درد چشم است و آب برای او ضرر دارد، باید تیمم نماید.

        اگر بعد از نماز بفهمد آب برایش ضرر داشته است
        673 - کسی که می داند آب برایش ضرر ندارد، چنانچه غسل کند یا وضو بگیرد و بعدبفهمد که آب برای او ضرر داشته ، وضو و غسل او صحیح است .

        وجوب تیمم اگر جان خودش یا دیگری در گرو مصرف آب موجود باشد
        674 - هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خود او یاعیال و اولاد او، یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمل آن مشقت دارد، باید به جای وضو و غسل ، تیمم نماید. و نیز اگر بترسد حیوانی که مانند اسب و قاطرمعمولا برای خوردن سرش را نمی برند، از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد وتیمم نماید، اگر چه حیوان مال خودش نباشد. و همچنین است اگر کسی که حفظ جان اوواجب است به طوری تشنه باشد که اگر انسان آب را به او ندهد، تلف شود.

        وجوب تیمم اگر در صورت مصرف آب برای وضو حیوانش تلف شود
        674 - هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خود او یاعیال و اولاد او، یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمل آن مشقت دارد، باید به جای وضو و غسل ، تیمم نماید. و نیز اگر بترسد حیوانی که مانند اسب و قاطرمعمولا برای خوردن سرش را نمی برند، از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد وتیمم نماید، اگر چه حیوان مال خودش نباشد. و همچنین است اگر کسی که حفظ جان اوواجب است به طوری تشنه باشد که اگر انسان آب را به او ندهد، تلف شود.

        وجوب تیمم اگر در صورت مصرف آب برای وضو، خودش یا دیگری تشنه بمانند
        674 - هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خود او یاعیال و اولاد او، یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمل آن مشقت دارد، باید به جای وضو و غسل ، تیمم نماید. و نیز اگر بترسد حیوانی که مانند اسب و قاطرمعمولا برای خوردن سرش را نمی برند، از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد وتیمم نماید، اگر چه حیوان مال خودش نباشد. و همچنین است اگر کسی که حفظ جان اوواجب است به طوری تشنه باشد که اگر انسان آب را به او ندهد، تلف شود.

63-وضوء قبل از وقت
        صحت وضو و نماز کسی که پیش از وقت نماز به قصد اینکه طهارت داشته باشد وضو بگیرد
        320 - اگر پیش از وقت نماز به قصد اینکه با طهارت باشد وضو بگیرد یاغسل کند، صحیح است . و نزدیک وقت نماز هم اگر به قصد مهیا بودن برای نمازوضو بگیرد، اشکال ندارد.

        صحت وضو کسی که نزدیک وقت نماز به قصد مهیا بودن برای نماز وضو می گیرد
        320 - اگر پیش از وقت نماز به قصد اینکه با طهارت باشد وضو بگیرد یاغسل کند، صحیح است . و نزدیک وقت نماز هم اگر به قصد مهیا بودن برای نمازوضو بگیرد، اشکال ندارد.

        صحت وضو کسی که نیت وضو واجب می کند و بعد از وضو می فهمد وقت داخل نشده است
        321 - کسی که یقین دارد وقت داخل شده اگر نیت وضوی واجب کند و بعد از وضوبفهمد وقت داخل نشده ، وضوی او صحیح است .

64-وضوء مستحب
        استحباب وضو برای خوابیدن .
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

        استحباب وضو برای خواندن و نوشتن قرآن .
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

        استحباب وضو برای رفتن به مسجد و حرم ائمه اطهار (ع).
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

        استحباب وضو برای زیارت اهل قبور.
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

        استحباب وضو برای مس حاشیه قرآن .
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

        استحباب وضو برای نماز میت .
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

        استحباب وضو برای همراه داشتن قرآن.
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

        جواز نماز خواندن با وضوئی که برای کارهائی که وضو برای آنها مستحب است گرفته شده است
        322 - مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجدو حرم امامان علیهم السلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن ونوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیزمستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارهاوضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد، مثلا می تواندبا آن وضو نماز بخواند.

65-وضوء و تشنگى
        وجوب تیمم نسبت به کسیکه می ترسد اگر وضو بگیرد تشنه بماند
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

66-وضوء و مريضى
        وجوب تیمم نسبت به کسی که می ترسد اگر وضو بگیرد مریض شود
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.