دسته بندی موضوعی احکام شرعی - وظیفه


1-وظيفه امانت دار
        وظیفه کسی که امانت را قبول می کند
        2334 - کسی که امانت را قبول می کند، اگر برای آن ، جای مناسبی ندارد، باید جای مناسب تهیه نماید. و طوری آن را نگهداری کند که مردم نگویند در امانت خیانت کرده و در نگهداری آن کوتاهی نموده است و اگر در جایی که مناسب نیست بگذارد و تلف شود باید عوض آن را بدهد.

2-وظيفه بدهكار
        وجوب کسب بر بدهکار برای پرداخت قرضهایش
        2278 - کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگر کاسب است باید برای پرداخت بدهی خودش کسب کند و کسی هم که کاسب نیست چنانچه بتواندکاسبی کند احتیاط واجب آن است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.

3-وظيفه حائض
        لزوم ترک عبادت اگر خونی با نشانه حیض ببیند یا بداند 3 روز طول خواهد کشید
        500 - مبتدئه و مضطربه و ناسیه و زنی که عادت عددیه دارد، اگر خونی ببینند که نشانه های حیض داشته باشد یا یقین کنند که سه روز طول می کشد، باید عبادت را ترک کنند. و چنانچه بعد بفهمند حیض نبوده ، باید عبادتهایی را که بجانیاورده اند، قضا نمایند. ولی اگر یقین نکنند که تا سه روز طول می کشد ونشانه های حیض را هم نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید تا سه روز کارهای استحاضه را بجا آورند و کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نمایند. و چنانچه پیش از سه روز پاک نشدند، باید آن را حیض قرار دهند.

4-وظيفه زن
        ممنوعیت شیر دادن به بچه ای که در اثر آن شوهر بر زن حرام می شود
        2492 - اگر به واسطه شیر دادن حق شوهر از بین نرود زن می تواند بدون اجازه شوهربچه کس دیگر را شیر دهد، ولی جایز نیست بچه ای را شیر دهد که به واسطه شیردادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود مثلا اگر شوهر او دختر شیرخواری را برای خود عقد کرده باشد زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهدخودش مادر زن شوهر می شود و بر او حرام می گردد.

5-وظيفه شوهر
        جایز نبودن ترک همسر و بلا تکلیف گذاردن او
        2417 - مرد نمی تواند زن دائمی خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی شوهر، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد اوبماند.

6-وظيفه علماء
        وجوب اظهار حق و انکار باطل بر همه خصوصا علما اگر بدعتی در اسلام واقع شود
        2793 - اگر بدعتی در اسلام واقع شود، مثل منکراتی که دولتها اجرا می کنند به اسم دین مبین اسلام ، واجب است خصوصا بر علمای اسلام اظهار حق و انکار باطل . و اگرسکوت علمای اعلام موجب هتک مقام علم و موجب اسائه ظن به علمای اسلام شود، واجب است اظهار حق به نحوی که ممکن است ، اگر چه بدانند تاثیر نمی کند.

        وجوب اظهار حق و اعلام آن بر همه خصوصا علما اسلام در صورتی که احتمال صحیح داده شود که سکوت موجب معروف شدن منکر و یا منکر شدن معروف شود
        2794 - اگر احتمال صحیح داده شود که سکوت موجب آن می شود که منکری معروف شودیا معروفی منکر شود، واجب است خصوصا بر علمای اعلام اظهار حق و اعلام آن ، و جایزنیست سکوت .

        وجوب اظهار حق و انکار باطل بر علما در صورتی که سکوت آنان موجب تقویت ظالم و یا جرات او بر سایر محرمات شود
        2795 - اگر سکوت علمای اعلام موجب تقویت ظالم یا موجب تأیید او گردد، یاموجب جرأت او شود بر سایر محرمات ، واجب است اظهار حق و انکار باطل ، اگر چه تاثیر فعلی نداشته باشد.

        وجوب اظهار حق و انکار باطل بر علما اگرچه تاثیری نداشته باشد در صورتی که سکوت آنان موجب بدگمانی مردم به آنان شود
        2796 - اگر سکوت علمای اعلام باعث شود که مردم به آنها بدگمان شوند و آنها رامتهم کنند به سازش با دستگاه ظلم ، واجب است اظهار حق و انکار باطل ، اگر چه بدانند جلوگیری از محرم نمی شود و اظهار آنها اثری برای رفع ظلم ندارد.

        وجوب تصدی منصب در دستگاه ظلمه بر علما در صورتی که دفع مفسده و منکر شود
        2797 - اگر ورود بعض علمای اعلام در دستگاه ظلمه موجب شود که از مفسده ها ومنکراتی جلوگیری شود، واجب است تصدی آن امر. مگر آنکه مفسده اهمی در آن باشد،مثل آن که تصدی آنها باعث سستی عقاید مردم شود، یا سلب اعتماد آنها به علماگردد، در این صورت جایز نیست .

        وجوب اعراض علما از ظلمه و سلاطین جور در صورتی که احتمال دهند موجب تخفیف ظلم می شود
        2808 - اگر علمای اعلام احتمال بدهند که اعراض از ظلمه و سلاطین جور، موجب تخفیف ظلم آنها می شود، واجب است اعراض کنند از آنها، و به ملت مسلمان بفهمانند اعراض خود را.

        وظیفه علما اعلام و مسلمین در قبال قوانین ضد اسلامی رژیم شاه
        2837 - بر علمای اعلام - ایدهم الله تعالی - لازم است در مقابل این نحو قوانین بی ارزش از نظر اسلام و قانون ، اعتراض شدید کنند، نه استرحام از مجرمین اصلی ودولت خواهی برای آن ها که مأمور اجرای اوامر مخالفین اسلام می باشند. زیرا این نحوتقاضاها و دولت خواهی ها و توجه جرم را به مأمورین جزء و دست دوم دادن ، موجب تطهیر مجرم اصلی و جرأت او بر هدم احکام الهیه است . و بر کافه مسلمانان لازم است در مقابل این قوانین که دین و دنیا و خاندان آنها را تهدید می کند، و دخترهای بیچاره آنها را به سربازخانه می کشد، و زحمت انبیای عظام و اولیای گرام صلی الله علیهم اجمعین را تضییع می نماید، مقاومت کنند، و اظهار تنفر نمایند، و به این قوانین مخالف اسلام عمل نکنند. و به هر وسیله ای که ممکن است هم اکنون دفاع ازاحکام اسلام کنند تا خدای نخواسته به آتیه سیاه و وحشتناکی که عمال استعمار -خذلهم الله تعالی - در نطر دارند برای اسلام و مسلمانان ، مبتلا نشوند.

7-وظيفه فروشنده
        وجوب گفتن شرائط دخیل در قیمت در صورتی که فروشنده قیمت خرید جنس را بگوید
        2137 - اگر فروشنده قیمت خرید جنس را به مشتری بگوید باید تمام چیزهایی را که به واسطه آنها قیمت مال کم یا زیاد می شود بگوید، اگرچه به همان قیمت یابه کمتر از آن بفروشد، مثلا باید بگوید که نقد خریده است یا نسیه .

8-وظيفه ماموم
        لزوم خواندن تمام نماز غیر از حمد و سوره در رکعت اول و دوم نماز
        1461 - مأموم باید غیر از حمد و سوره همه چیز نماز را خودش بخواند ولی اگررکعت اول یا دوم او، رکعت سوم یا چهارم امام باشد باید حمد و سوره را بخواند.

        لزوم انجام افعال نماز همزمان با امام جماعت یا کمی بعد از وی
        1470 - مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می شود کارهای دیگر آن مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام به جا آورد و اگر عمدا پیش از امام یامدتی بعد از امام انجام دهد، معصیت کرده و لی نمازش صحیح است ، اما اگر دردو رکن پشت سر هم از امام جلو یا عقب بیفتد بنابر احتیاط واجب باید نماز راتمام کند و دوباره بخواند، اگر چه بعید نیست نمازش صحیح باشد و فرادی شود.

        برخاستن مامومین بهنگام گفتن قد قامت الصلاه
        1484 - مستحب است بعد از گفتن "قد قامت الصلاة" مأمومین برخیزند.

        کراهت گفتن اذکار به نحوی که امام جماعت بشنود
        1489 - مکروه است مأموم ذکرهای نماز را طوری بگوید که امام بشنود.

9-وظيفه مبتدئه
        معیار بودن عادت خویشان برای دفعه اول خون دیدن اوست و بیش از ده روز خون یک جور ببیند
        496 - مبتدئه یعنی زنی که دفعه اول خون دیدن اوست ، اگر بیشتر از ده روز خون ببیند و همه خونهایی که دیده یک جور باشد، باید عادت خویشان خود را به طوری که در وقتیه گفته شد حیض ، و بقیه را استحاضه قرار دهد.

        وظیفه زنی که دفعه اول خون دیدن اوست و بیش از ده روز خون ببیند
        497 - مبتدئه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانه حیض وچند روز دیگر نشانه استحاضه را داشته باشد، چنانچه خونی که نشانه حیض دارد کمتراز سه روز و بیشتر از ده روز نباشد، همه آن حیض است . ولی اگر پیش از گذشتن ده روز از خونی که نشانه حیض دارد دوباره خونی ببیند که آن هم نشانه خون حیض داشته باشد، مثل آن که پنج روز خون سیاه و نه روز خون زرد و دوباره پنج روز خون سیاه ببیند، باید از اول خون اول ، که نشانه حیض دارد، حیض قرار دهد، و در عدد،رجوع به خویشاندان خود کند و بقیه را استحاضه قرار دهد.

        وظیفه زنی که دفعه اول خون دیدن اوست و بیش از ده روز خون ببیند
        498 - مبتدئه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانه حیض وچند روز دیگر آن نشانه استحاضه داشته باشد، چنانچه خونی که نشانه حیض دارد از سه روز کمتر یا از ده روز بیشتر باشد، باید از اولی که خون نشانه حیض دارد،حیض قرار دهد و در عدد، به خویشاوندان خود رجوع کند و بقیه را استحاضه قرار دهد.

        لزوم ترک عبادت اگر خونی با نشانه حیض ببیند یا بداند 3 روز طول خواهد کشید
        500 - مبتدئه و مضطربه و ناسیه و زنی که عادت عددیه دارد، اگر خونی ببینند که نشانه های حیض داشته باشد یا یقین کنند که سه روز طول می کشد، باید عبادت را ترک کنند. و چنانچه بعد بفهمند حیض نبوده ، باید عبادتهایی را که بجانیاورده اند، قضا نمایند. ولی اگر یقین نکنند که تا سه روز طول می کشد ونشانه های حیض را هم نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید تا سه روز کارهای استحاضه را بجا آورند و کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نمایند. و چنانچه پیش از سه روز پاک نشدند، باید آن را حیض قرار دهند.

10-وظيفه مسافر
        کراهت آمیزش و سیری در اکل و شرب برای کسی که از روزه رمضان معذور است
        1724 - مسافر و کسی که از روزه گرفتن عذر دارد، مکروه است در روز ماه رمضان جماع نماید و در خوردن و آشامیدن کاملا خود را سیر کند.

11-وظيفه مستحاضه
        لزوم عمل به حداقل وظیفه اگر مستحاضه نتواند خود را وارسی کند
        406 - زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید، باید به آنچه مسلما وظیفه اوست عمل کند، مثلا اگر نمی داند استحاضه او قلیله است یا متوسطه ، باید کارهای استحاضه قلیله را انجام دهد، و اگر نمی داند متوسطه است یا کثیره ، باید کارهای استحاضه متوسطه را انجام دهد. ولی اگر بداند سابقا کدام یک از آن سه قسم بوده ،باید به وظیفه همان قسم رفتار نماید.

12-وظيفه مضطربه
        معیار بودن عادت خویشان برای زنی که هنوز عادت معینی پیدا نکرده است
        494 - مضطربه یعنی زنی که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده اگربیشتر از ده روز خون ببیند و همه خونهایی که دیده یک جور باشد، چنانچه عادت خویشان او هفت روز است ، باید هفت روز را حیض و بقیه را استحاضه قراردهد، و اگر کمتر است مثلا پنج روز است ، باید همان را حیض قرار دهد. و بنابراحتیاط واجب در تفاوت بین شماره عادت آنان و هفت روز، که دو روز است ،کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نماید، و کارهای استحاضه را بجا آورد،یعنی به دستوری که برای زن مستحاضه گفته شد عبادتهای خود را انجام دهد. و اگرعادت خویشانش بیشتر از هفت روز مثلا نه روز است ، باید هفت روز را حیض قراردهد و بنابر احتیاط واجب در تفاوت بین هفت روز و عادت آنان ، که دو روز است ،کارهای استحاضه را بجا آورد و کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نماید.

        وظیفه زنی که هنوز عادت معینی پیدا نکرده و بیش از ده روز خون ببیند
        495 - مضطربه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن ، نشانه حیض وچند روز دیگر نشانه استحاضه دارد، چنانچه خونی که نشانه حیض دارد کمتر از سه روزیا بیشتر از ده روز نباشد، همه آن حیض است . و اگر خونی که نشانه حیض رادارد کمتر از سه روز باشد، باید همان را حیض قرار دهد، و تا هفت روز بقیه به دستوری که در مسأله قبل گفته شد رفتار نماید. و همچنین است اگر پیش از گذشتن ده روز از خونی که نشانه حیض دارد، دوباره خونی ببیند که آن هم نشانه حیض راداشته باشد، مثل آنکه پنج روز خون سیاه و نه روز خون زرد، و دوباره پنج روز خون سیاه ببیند، باید خون اول را حیض قرار دهد و بقیه آن را تا هفت روز به دستوری که در مسأله قبل گفته شد رفتار نماید.

        لزوم ترک عبادت اگر خونی با نشانه حیض ببیند یا بداند 3 روز طول خواهد کشید
        500 - مبتدئه و مضطربه و ناسیه و زنی که عادت عددیه دارد، اگر خونی ببینند که نشانه های حیض داشته باشد یا یقین کنند که سه روز طول می کشد، باید عبادت را ترک کنند. و چنانچه بعد بفهمند حیض نبوده ، باید عبادتهایی را که بجانیاورده اند، قضا نمایند. ولی اگر یقین نکنند که تا سه روز طول می کشد ونشانه های حیض را هم نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید تا سه روز کارهای استحاضه را بجا آورند و کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نمایند. و چنانچه پیش از سه روز پاک نشدند، باید آن را حیض قرار دهند.

13-وظيفه مطلقه
        لزوم نگهداشتن عده پس از طلاق برای هر زن غیر یائسه و بیش از نه سال
        2511 - زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست ، اگر شوهرش با او نزدیکی کند وطلاقش دهد، بعد از طلاق باید عده نگهدارد یعنی بعد از آن که در پاکی طلاقش داد، به قدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود و همین که حیض سوم رادید، عده او تمام می شود و می تواند شوهر کند، ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با اوطلاقش دهد، عده ندارد، یعنی می تواند بعد از طلاق فورا شوهر کند.

14-وظيفه مهمان
        وظیفه نداشتن مهمان نسبت به اطلاع دیگران اگر بفهمد غذا نجس است
        145 - اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است ، باید به مهمانها بگوید. اما اگر یکی از مهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد. ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که می داند به واسطه نگفتن خود او هم نجس می شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.

15-وظيفه ميزبان
        واجب نبودن خبر دادن به کسی که بدن یا لباسش در خانه ما نجس شده است
        144 - اگر جایی از خانه یا فرش کسی نجس باشد و ببیند بدن یا لباس یا چیزدیگر کسانی که وارد خانه او می شوند با رطوبت به جای نجس رسیده است ، لازم نیست به آنان بگوید.

        وجوب خبر دادن به میهمان اگر میزبان بفهمد غذا نجس است
        145 - اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است ، باید به مهمانها بگوید. اما اگر یکی از مهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد. ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که می داند به واسطه نگفتن خود او هم نجس می شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.

16-وظيفه نا سيد
        وظیفه زنی که عادت خود را فراموش کرده و بیش از ده روز خون ببیند
        499 - ناسیه یعنی زنی که عادت خود را فراموش کرده است ، اگر بیشتر ازده روز خون ببیند، باید روزهایی که خون او نشانه حیض را دارد تا ده روز حیض قرار دهد و بقیه را استحاضه قرار دهد. و اگر نتواند حیض را به واسطه نشانه های آن تشخیص دهد، بنابر احتیاط واجب باید هفت روز اول را حیض و بقیه رااستحاضه قرار دهد.

        لزوم ترک عبادت اگر خونی با نشانه حیض ببیند یا بداند 3 روز طول خواهد کشید
        500 - مبتدئه و مضطربه و ناسیه و زنی که عادت عددیه دارد، اگر خونی ببینند که نشانه های حیض داشته باشد یا یقین کنند که سه روز طول می کشد، باید عبادت را ترک کنند. و چنانچه بعد بفهمند حیض نبوده ، باید عبادتهایی را که بجانیاورده اند، قضا نمایند. ولی اگر یقین نکنند که تا سه روز طول می کشد ونشانه های حیض را هم نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید تا سه روز کارهای استحاضه را بجا آورند و کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نمایند. و چنانچه پیش از سه روز پاک نشدند، باید آن را حیض قرار دهند.

17-وظيفه نسبت به محتضر
        لزوم رو به قبله بودن میت تا وقتی که او را از محل احتضار حرکت نداده اند
        534 - احتیاط واجب آن است که تا وقتی او را از محل احتضار حرکت نداده اند، رو به قبله باشد، و بعد از حرکت دادن این احتیاط واجب نیست .

18-وظيفه اجير در عبادت
        لزوم تعیین میت برای اجیر بدون لزوم اسم میت
        1536 - اجیر باید موقع نیت ، میت را معین نماید، و لازم نیست اسم او رابداند. پس اگر نیت کند از طرف کسی نماز می خوانم که برای اواجیر شده ام ، کافی است .

        لزوم انجام عمل توسط اجیر طبق شرط
        1544 - اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طور مخصوصی انجام دهد، باید همان طور بجا آورد و اگر با او شرط نکنند، باید در آن عمل به تکلیف خود رفتار نماید، و احتیاط مستحب آن است که از وظیفه خودش و میت هر کدام که به احتیاطنزدیک تر است به آن عمل کند، مثلا اگر وظیفه میت گفتن سه مرتبه تسبیحات اربعه بوده و تکلیف او یک مرتبه است سه مرتبه بگوید.

        لزوم انجام مستحبات معموله نماز توسط اجیر
        1545 - اگر با اجیر شرط نکنند که نماز را با چه مقدار از مستحبات آن بخواند، باید مقداری از مستحبات نماز را که معمول است بجا آورد.

        لازم نبودن تعیین وقت قضا نمازهای میت برای اجیر
        1546 - اگر میت ترتیب نمازهایی را که قضا شده ، می دانسته و انسان بخواهدبرای آن نمازها اجیر بگیرد، لازم نیست برای هر کدام آنها وقتی را معین نماید.
در باره ما  | تماس با ما |  نظر دهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 319,538,769