ملحقات مفاتیح الجنان
اول - دعا برای وداع ماه رمضان
بسم اللّه الرّحمن الرّحيم الحمد للّه و سلام على عباده الّذين اصطفى چنين گويد اين گنهكار روسياه، عبّاس قمى عفي الله عنه پس از آنكه به كمك خداى تعالى كتاب «مفاتيح الجنان» را تأليف كردم، و در گوشه و كنار منتشر شد، به خاطرم رسيد، كه در چاپ دومش، براى آن موارد زير را بيفزايم؛ دعاى وداعى براى ماه رمضان، و خطبه روز عيد فطر، و زيارت جامعه ائمه مؤمنان، و دعاى «اللّهمّ انّى رزت هذا الامر» كه بعد از زيارت ها خوانده مي شود، و زيارت وداعى كه هر يك از ائمه عليهم السّلام را، به آن وداع كنند، و نوشته هايى كه براى رفع حاجت مي نويسند، و دعايى كه در غيبت امام عصر عج اللّه تعالى فرجه بايد خوانده شود، و آداب زيارت به نيابت، به سبب كثرت نياز به اينها.
ولى از سويى ديدم هرگاه چنين كارى را انجام دهم، فتح بابى مي شود، براى تصرّف در كتاب «مفاتيح» ، و بسا شود كه بعضى از فضولان، بعد از اين در اين كتاب، بعضي از دعاهاى ديگر بيفزايند، يا از آن كم كنند، و به اسم «مفاتيح الجنان» در ميان مردم رواج دهند، چنان‌كه در كتاب «مفاتيح الجنان» مشاهده مي شود.
به ناچار كتاب را به همان وضع خود گذاشتم.
و اين هشت مطلب را پس از پايان مفاتيح، ملحق به آن كردم، و به لعنت خداى قهّار و نفرين رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و ائمه اطهار عليهم السّلام واگذار و حواله نمودم كسى را كه در «مفاتيح» تصرف كند.
شيخ كلينى رضوان اللّه عليه در كتاب كافى از ابو بصير، از امام صادق عليه السّلام اين دعا را براى وداع ماه رمضان روايت كرده:
اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ
خدایا تو فرمودی در قرآنت که نازل فرمودی:
شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي اُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ، وَهذا شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدْ تَصَرَّمَ،
«ماه رمضانی که نازل شد در آن ماه قرآن» و این ماه رمضان است که گذشت
فَاَسْئَلُكَ بِوَجْهِكَ الْكَريمِ، وَكَلِماتِكَ التَّآمَّةِ، اِنْ كانَ بَقِيَ عَلَيَّ ذَنْبٌ لَمْ
پس از تو خواهم به ذات بزرگوارت و کلمات تامه و کاملت که اگر گناهی به گردن من باقی مانده
تَغْفِرْهُ لي ، اَوْتُريدُ اَنْ تُعَذِّبَني عَلَيْهِ، اَوْ تُقايِسَني بِهِ اَنْ لا يَطْلُعَ فَجْرُ
که آنرا نیامرزیده ای یا می خواهی مرا به جرم آن عذاب کنی یا بدان مرا بسنجی (می خواهم) که طلوع نکند سپیده دم
هذِهِ اللَّيْلَةِ، اَوْ يَتَصَرَّمَ هذَا الشَّهْرُ اِلاَّ وَقَدْ غَفَرْتَهُ لي ، يا اَرْحَمَ
این شب یا بگذرد این ماه جز آنکه آمرزیده باشی آنرا از من ای مهربانترین
الرَّاحِمينَ اَللّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ بِمَحامِدِكَ كُلِّها، اَوَّلِها وَآخِرِها، ما قُلْتَ
مهربانان خدایا ستایش تو را است به همه ستایش هایت آغازش و انجامش چه آن ستایشهایی که
لِنَفْسِكَ مِنْها، وَما قالَ الْخَلائِقُ الْحآمِدُونَ الْمُجْتَهِدُونَ، الْمَعْدُودُونَ
خودت برای ذات خود بیان کرده ای و چه آنها که آفریدگان ستایش کننده و کوشا و معدودی
الْمُوَفِّرُونَ ذِكْرَكَ وَالشُّكْرَ لَكَ، الَّذينَ اَعَنْتَهُمْ عَلي اَدآءِ حَقِّكَ مِنْ
که بسیار یاد تو کنند و سپاست گزارند به زبان آرند آنانکه یاریشان کردی بر ادای حق خود از
اَصْنافِ خَلْقِكَ مِنَ الْمَلآئِكَةِ الْمُقَرَّبينَ، وَالنَّبِيّينَ وَالْمُرْسَلينَ
طبقات مختلف آفریدگانت از فرشتگان مقرب و پیمبران و مرسلین
وَاَصْنافِ النَّاطِقينَ وَالْمُسَبِّحينَ لَكَ مِنْ جَميعِ الْعالَمينَ، علي اَنَّكَ
و طبقات دیگر از گویندگان و تسبیح کنندگانت از همه مردم عالم (ستایشت کنم) بر اینکه
بَلَّغْتَنا شَهْرَ رَمَضانَ وَعَلَيْنا مِنْ نِعَمِكَ وَعِنْدَنا مِنْ قِسَمِكَ
ما را به ماه رمضان رساندی و ما در زیر بار نعمتهای تو بودیم و در نزد ما بود بهره های تو
وَاِحْسانِكَ، وَتَظاهُرِ امْتِنانِكَ، فَبِذلِكَ لَكَ مُنْتَهَي الْحَمْدِ، الْخالِدِ
و احسانت و منّت های پی در پیت و به همین جهت تو را ستایش کنم به آخرین حد ستایش ستایشی جاویدان
الدَّآئِمِ الرَّاكِدِ الْمُخَلَّدِ السَّرْمَدِ الَّذي لا يَنْفَدُ طُولَ الْأَبَدِ، جَلَّ ثَنآئُكَ
و دائمی و ماندنی و همیشگی و بی حد و انتهایی که تا ابد پایان نداشته باشد
براستی که برجسته است ثنای تو
اَعَنْتَنا عَلَيْهِ، حَتّي قَضَيْتَ عَنَّا صِيامَهُ وَقِيامَهُ مِنْ صَلوةٍ، وَما كانَ مِنَّا
که ما را یاری کردی بر انجام فرائض این ماه تا بخوبی گذراندی از ما روزه و نمازش را و همچنین اعمال نیک دیگری که
فيهِ مِنْ بِرٍّ اَوْ شُكْرٍ اَوْ ذِكْرٍ، اَللّهُمَّ فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا بِاَحْسَنِ قَبُولِكَ،
در این ماه از ما سر زد از نیکوکاری یا سپاسگزاری یا ذکری خدایا پس آنها را بپذیر از ما به بهترین پذیرش خود
وَتَجاوُزِكَ وَعَفْوِكَ وَصَفْحِكَ وَغُفْرانِكَ، وَحَقيقَةِ رِضْوانِكَ، حَتّي
و بهترین گذشت و عفو و چشم پوشی و آمرزش و حقیقت خوشنودیت تا به حدی که
تُظَفِّرَنا فيهِ بِكُلِّ خَيْرٍ مَطْلُوبٍ، وَجَزيلِ عَطآءٍ مَوْهُوبٍ، وَتُوقِيَنا فيهِ
برسانی ما را در این ماه به هر خوبی و خیری که مطلوب ما است و به عطای شایانی که ببخشی و نگاهمان داری در آن
مِنْ كُلِّ مَرْهُوبٍ، اَوْ بَلاءٍ مَجْلُوبٍ، اَوْ ذَنْبٍ مَكْسُوبٍ، اَللّهُمَّ اِنّي
از هر چیز هراسناک یا بلایی که بر سرمان آید یا گناهی که بهم رسد خدایا از تو خواهم
اَسْئَلُكَ بِعَظيمِ ما سَئَلَكَ بِهِ اَحَدٌ مِنْ خَلْقِكَ مِنْ كَريمِ اَسْمآئِكَ
به بزرگترین چیزی که یکی از آفریدگانت از تو درخواست کنند از نامهای
وَجَميلِ ثَنآئِكَ، وَخآصَّةِ دُعآئِكَ، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ،
بزرگوارت و از ثنای برجسته ات و از دعای مخصوصت که درود فرستی بر محمد و آل محمد
وَاَنْ تَجْعَلَ شَهْرَنا هذا اَعْظَمَ شَهْرِ رَمَضانَ مَرَّ عَلَيْنا، مُنْذُ اَنْزَلْتَنا اِلَي
و دیگر آنکه بگردانی این ماه رمضان را بزرگترین ماه رمضانی که بر ما گذشته است از آن روزی که ما را به این
الدُّنْيا بَرَكَةً في عِصْمَةِ ديني ، وَخَلاصِ نَفْسي ، وَقَضآءِ حَوآئِجي ،
دنیا آورده ای تاکنون از این نظر که آنرا برکتی قرار دهی در ضمن نگهداری دینم و رهایی خودم (از دوزخ)
وَتُشَفِّعَني في مَسآئِلي وَتَمامِ النِّعْمَةِ عَلَيَّ، وَصَرْفِ السّوُءِ عَنّي ،
و برآوردن حاجاتم و دیگر آنکه شفاعتم را بپذیری در خواسته هایم و کامل کردن نعمتت را بر من
وَلِباسِ الْعافِيَةِ لي فيهِ، وَاَنْ تَجْعَلَني بِرَحْمَتِكَ مِمَّنْ خِرْتَ لَهُ لَيْلَةَ
و گرداندن بدی را از من و پوشاندن لباس عافیت را در این ماه بر من و مرا به رحمت خود از آن کسانی قرار دهی که شب
الْقَدْرِ، وَجَعَلْتَها لَهُ خَيْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ في اَعْظَمِ الْأَجْرِ، وَكَرآئِمِ
قدر را که بهتر از هزار ماه گردانیدی برای آنها اختیار کرده ای در بزرگترین پاداش و گرامی ترین
الذُّخْرِ، وَحُسْنِ الشُّكْرِ، وَطُولِ الْعُمْرِ، وَدَوامِ الْيُسْرِ، اَللّهُمَّ وَاَسْئَلُكَ
ذخائر و سپاسگزاری نیک و طول عمر و آسودگی همیشگی خدایا و از تو خواهم
بِرَحْمَتِكَ وَطَوْلِكَ وَعَفْوِكَ، وَنَعْمآئِكَ وَجَلالِكَ، وَقَديمِ اِحْسانِكَ
به رحمتت و به بخشش و گذشتت و نعمتهای (بسیار) و جلال و احسان دیرینه
وَامْتِنانِكَ، اَنْ لا تَجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا لِشَهْرِ رَمَضانَ حَتّي تُبَلِّغَناهُ
و منت گذاریت که این ماه را آخرین ماه رمضان ما قرار ندهی تا اینکه برسانی ما را
مِنْ قابِلٍ عَلي اَحْسَنِ حالٍ، وَتُعَرِّفَني هِلالَهُ مَعَ النَّاظِرينَ اِلَيْهِ،
بدان در سال آینده به بهترین حال و نشان دهی به من ماه نو این ماه را به همراه بینندگان آن
وَالْمُعْتَرِفينَ لَهُ في اَعْفي عافِيَتِكَ، وَاَنْعَمِ نِعْمَتِكَ، وَاَوْسَعِ رَحْمَتِكَ،
و اعتراف کنندگان به حق آن در بهترین عافیت و تندرستی که به من داده و کاملترین نعمتت و فراخترین رحمتت
وَاَجْزَلِ قِسَمِكَ، يا رَبِّيَ الَّذي لَيْسَ لي رَبٌّ غَيْرُهُ، لا يَكُونُ هذَا
و شایانترین بهره هایت ای پروردگار من که جز او پروردگاری ندارم چنان نباشد که این
الْوَداعُ مِنّي لَهُ وَداعَ فَنآءٍ، وَلا آخِرَ الْعَهْدِ مِنّي لِلِقآءٍ، حَتّي تُرِيَنيهِ مِنْ
وداعی که من از این ماه می کنم وداع فنا و مرگ من و آخرین بار دیدار من از این ماه باشد بلکه در سال آینده نیز آنانرا
قابِلٍ في اَوْسَعِ النِّعَمِ، وَاَفْضَلِ الرَّجآءِ، وَاَنَا لَكَ عَلي اَحْسَنِ الْوَفآءِ،
به ما بنمایان در فراخترین نعمتها و بهترین امیدها و در حالی که من (نسبت به تو) وفادارتر باشم
اِنَّكَ سَميعُ الدُّعآءِ، اَللّهُمَّ اسْمَعْ دُعآئي ، وَارْحَمْ تَضَرُّعي وَتَذَلُّلي
که براستی تویی شنوای دعاها خدایا دعایم را اجابت کن و به تضرع و زاری و خواریم
لَكَ، وَاسْتِكانَتي وَتَوَكُّلي عَلَيْكَ، وَاَنَا لَكَ مُسَلِّمٌ، لا اَرْجُو نَجاحاً وَلا
در برابرت و مستمندی و توکلی که بر تو دارم رحم کن و من تسلیم جناب توام که امید ندارم به موفقیت
مُعافاةً وَلا تَشْريفاً، وَلا تَبْليغاً اِلاَّ بِكَ وَمِنْكَ، وَامْنُنْ عَلَيَّ جَلَّ ثَنآؤُكَ،
و تندرستی و نه به شرافت و مقامی برسم جز بوسیله تو و از جانب تو و منت نه بر من - ای که ثنایت
وَتَقَدَّسَتْ اَسْمآئُكَ، بِتَبْليغي شَهْرَ رَمَضانَ وَاَنَا مُعافاً مِنْ كُلِّ مَكْرُوهٍ
برجسته و نامهایت منزه است - باینکه برسانی مرا به ماه رمضان در حالی که سالم باشم از هر ناراحتی
وَمَحْذُورٍ وَ مِنْ جَميعِ الْبَوائِقِ، اَلْحَمْدُ للَّهِ الَّذي اَعانَنا عَلي صِيامِ هذَا
و گرفتاری و از تمام ناگواریها و ناملایمات ستایش خدایی را که کمک داد ما را بر روزه این
الشَّهْرِ وَقِيامِهِ، حَتّي بَلَّغَني آخِرَ لَيْلَةٍ مِنْهُ.
ماه و نماز و عبادتش تا مرا به آخرین شبش رسانید