هشتم - آداب زیارت به نیابت
بدان كه ثواب زيارت هر يك از رسول خدا و ائمه هدي عليهم السلام را هديه روح مقدس هر يك از ايشان مي توان كرد و همچنين به روح هر يك از مؤمنان هديه مي توان كرد و زيارت به نيابت ايشان مي توان كرد چنان كه به سند معتبر منقول است كه داود صرمي به حضرت امام علي نقي عليه السلام عرض كرد كه من پدر تو را زيارت كردم و ثوابش را از براي تو قرار دادم فرمود كه تو را از جانب خدا اجر و ثواب عظيم هست و از جانب ما حمد و ثنا و در حديث ديگر منقول است كه امام علي نقي عليه السلام شخصي را فرستاد به حاير امام حسين عليه السلام كه از براي آن حضرت زيارت و دعا كند و به سند معتبر از حضرت امام موسي بن جعفر عليهما السلام منقول است كه چون به زيارت مرقد منور رسول خدا صلي الله عليه و آله بروي و از اعمال زيارت فارغ شوي دو ركعت نماز بكن و بايست نزد سر رسول خدا صلي الله عليه و آله و بگو :
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا نَبِيَّ اللَّهِ مِنْ اَبي وَاُمّي ، وَزَوْجَتي وَوَلَدي وَحامَّتي ،
سلام بر تو ای پیامبر خدا از طرف پدر و مادر و همسر و فرزندان و نزدیکانم
وَمِنْ جَميعِ اَهْلِ بَلَدي ، حُرِّهِمْ وَعَبْدِهِمْ، وَاَبْيَضِهِمْ وَاَسْوَدِهِمْ.
و از طرف همه همشهری هایم آزادشان و بنده شان
سفیدشان و سیاه شان
پس به هر كس از اهل بلد خود بگويي كه من به نيابت تو به پيغمبر صلي الله عليه و آله سلام دادم صادق خواهي بود و در بعضي از روايات وارد است كه از بعضي از ائمه طاهرين صلوات الله عليهم اجمعين سؤال نمودند از مردي كه دو ركعت نماز مي كند يا يك روز روزه مي دارد يا حج يا عمره بجا مي آورد يا زيارت مي كند رسول خدا صلي الله عليه و آله يا يكي از ائمه طاهرين عليهم السلام را و ثواب آن را از براي پدر و مادر خود يا برادر مؤمن خود هديه مي كند آيا او را ثوابي هست فرمود كه ثواب آن عمل به آن شخص مي رسد بي آنكه از ثواب او چيزي كم شود و شيخ طوسي رحمة الله عليه در تهذيب فرموده است كسي كه به نيابت برادر مؤمن به زيارت رود به اجرت چون فارغ شود از غسل زيارت و موافق بعضي از نسخ از عمل زيارت بگويد :
اللّهُمَّ ما اَصابَني مِنْ تَعَبٍ، اَوْ نَصَبٍ اَوْ شَعَثٍ اَوْ لُغُوبٍ، فَاْجُرْ فُلانَ
خدایا آنچه به من رسیده از تعب یا رنجی یا گرد و غبار یا خستگی پس مزدش را به فلانی
بْنَ فُلانٍ فيهِ، وَاْجُرْني في قَضآئي عَنْهُ.
پسر فلان بده و مرا هم در انجام دادن بجای او مزد ده
پس چون زيارت كند در آخر زيارت بگويد:
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا مَوْلايَ عَنْ فُلانِ بْنِ فُلانٍ، اَتَيْتُكَ زائِراً عَنْهُ، فَاشْفَعْ لَهُ عِنْدَ رَبِّكَ.
سلام بر تو ای مولای من از طرف فلانی پسر فلان
من از طرف او به زیارتت آمده ام پس شفاعت او را در نزد پروردگارت بفرما
پس هر دعا كه خواهد از براي او بكند و نيز فرموده است كه چون كسي خواهد كه به نيابت ديگري زيارت كند بگويد:
اللّهُمَّ اِنَّ فُلانَ بْنَ فُلانٍ
خدایا همانا فلانی پسر فلان
اَوْفَدَني اِلي مَواليهِ وَمَوالِيَّ، لِأَزُورَ عَنْهُ رَجآءً لِجَزيلِ الثَّوابِ،
مرا روانه کرده بدرگاه سروران خودش و سروران من تا از طرف او زیارت کنم به امید پاداش شایان
وَفِراراً مِنْ سُوءِ الْحِسابِ، اَللّهُمَّ اِنَّهُ يَتَوَجَّهُ اِلَيْكَ بِاَوْلِيآئِهِ الدَّآلّينَ
و فرار از بدی حساب (روز قیامت) خدایا براستی او رو کند بدرگاهت بوسیله سرورانش که
عَلَيْكَ في غُفْرانِكَ ذُنُوبَهُ، وَحَطِّ سَيِّئاتِهِ، وَيَتَوَسَّلُ اِلَيْكَ بِهِمْ عِنْدَ
بر تو راهنمائی کنند در مورد آمرزش گناهانش و ریختن کارهای بدش و توسل جوید به آستانت بوسیله ایشان
مَشْهَدِ اِمامِهِ، صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ، اَللّهُمَّ فَتَقَبَّلْ مِنْهُ وَاقْبَلْ شَفاعَةَ
در نزد زیارتگاه امام خود - که درودهای تو بر ایشان باد - خدایا پس بپذیر از او و بپذیر شفاعت
اَوْلِيآئِهِ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ فيهِ، اللّهُمَّ جازِهِ عَلي حُسْنِ نِيَّتِهِ.
سرورانش را - که درودهای تو بر ایشان باد - درباره اش خدایا پاداشش ده بر این خوش نیتی
وَصَحيحِ عَقيدَتِهِ، وَصِحَّةِ مُوالاتِهِ، اَحْسَنَ ما جازَيْتَ اَحَداً مِنْ
و عقیده صحیح و دوستی درستش بهترین پاداشی که عطا کنی به یکی از
عَبيدِكَ الْمُؤْمِنينَ، وَاَدِمْ لَهُ ما خَوَّلْتَهُ، وَاسْتَعْمِلْهُ صالِحاً فيما آتَيْتَهُ،
بندگان با ایمانت و ادامه بده برای او هر نعمتی را که به او ارزانی داشته ای و به شایستگی وادارش در آنچه به او داده ای
وَلا تَجْعَلْني آخِرَ وافِدٍ لَهُ يُوفِدُهُ، اَللّهُمَّ اَعْتِقْ رَقَبَتَهُ مِنَ النَّارِ،
و مرا آخرین نماینده ای که می فرستد قرارم مده خدایا آزاد کن او را از آتش دوزخ
وَاَوْسِعْ عَلَيْهِ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلالِ الطَّيِّبِ، وَاجْعَلْهُ مِنْ رُفَقآءِ مُحَمَّدٍ
و فراخ گردان بر او در روزی حلال پاکیزه ات و او را از رفقای محمد
وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَبارِكْ لَهُ في وُلْدِهِ وَمالِهِ وَ اَهْلِهِ، وَ ما مَلَكَتْ يَمينُهُ،
و آلش قرار ده و برکت ده به او در فرزندان و دارائی و خانواده اش و آنچه را مالک آن است
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَحُلْ بَيْنَهُ وَبَيْنَ
خدایا درود فرست بر محمد و آل محمّد و حائل شو میان او و میان
مَعاصيكَ حَتّي لا يَعْصِيَكَ، وَاَعِنْهُ عَلي طاعَتِكَ وَطاعَةِ اَوْلِيآئِكَ،
نافرمانیهایت تا اینکه نافرمانی تو را نکند و کمکش ده بر فرمانبرداری خودت و فرمانبرداری اولیائت
حَتّي لا تَفْقِدَهُ حَيْثُ اَمَرْتَهُ، وَلا تَراهُ حَيْثُ نَهَيْتَهُ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي
تا بدانجا که او را حاضر بینی در هر جا که دستور دادی و نبینی او را در هر جا که نهی فرموده ای خدایا درود فرست بر
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ، وَاعْفُ عَنْهُ وَعَنْ جَميعِ
محمد و آل محمد و بیامرز او را و مورد رحمت قرارش ده و درگذر از او و از همه
الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاَعِذْهُ
مردان و زنان با ایمان خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد و پناهش ده
مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَعِ، وَمِنْ فَزَعِ يَوْمِ الْقِيمَةِ، وَسُوءِ الْمُنْقَلَبِ، وَمِنْ ظُلْمَةِ
از هراس روز جزا (که بر احوال خود آگاه شود) و از بیم و ترس روز قیامت و از بدی جای بازگشت و از تاریکی
الْقَبْرِ وَوَحْشَتِهِ، وَمِنْ مَواقِفِ الْخِزْيِ فِي الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ، اللّهُمَّ صَلِ
قبر و وحشت آن و توفقگاههائی که موجب خواری است در دنیا و آخرت خدایا درود فرست
عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاجْعَلْ جآئِزَتَهُ في مَوْقِفي هذا غُفْرانَكَ
بر محمد و آل محمد و جایزه او را در این جائی که ایستاده ام برای او آمرزشت قرار ده
وَتُحْفَتَهُ في مَقامي هذا عِنْدَ اِمامي صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ اَنْ تُقيلَ عَثْرَتَهُ،
و تحفه اش در این مقامی که هستم در نزد امامم - که درود تو بر او باد - این باشد که تو از لغزشش چشم پوشی کنی
وَتَقْبَلَ مَعْذِرَتَهُ، وَتَتَجاوَزَ عَنْ خَطيئَتِهِ، وَتَجْعَلَ التَّقْوي زادَهُ، وَما
و عذرش را بپذیری و از خطایش درگذری و تقوی و پرهیزکاری را توشه اش قرار دهی و آنچه
عِنْدَكَ خَيْراً لَهُ في مَعادِهِ، وَتَحْشُرَهُ في زُمْرَةِ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ،
در پیش تو است در روز معاد برایش خیر و خوبی گردانی و محشورش کنی در گروه محمد و آل محمد
صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَتَغْفِرَ لَهُ وَلِوالِدَيْهِ، فَاِنَّكَ خَيْرُ مَرْغُوبٍ اِلَيْهِ،
صلی اللّه علیه و آله و بیامرزی او را و پدر و مادرش را که تو بهترین کسی هستی که بسویت میل کنند
وَاَكْرَمُ مَسْئُولٍ اعْتَمَدَ الْعِبادُ عَلَيْهِ، اَللّهُمَّ وَلِكُلِّ مُوْفِدٍ جآئِزَةٌ، وَلِكُلِ
و بزرگوارترین درخواست شده ای هستی که بندگان بر تو اعتماد کنند خدایا و برای هر شخصی که کسی را به نمایندگی به جایی فرستد
زآئِرٍ كَرامَةٌ، فَاجْعَلْ جآئِزَتَهُ في مَوْقِفي هذا غُفْرانَكَ، وَالْجَنَّةَ لَهُ
جایزه ای مقرر است و هر زائری را کرامتی است پس جایزه او را در اینجا که ایستاده ام آمرزش و بهشتت برای او
وَلِجَميعِ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ، اَللّهُمَّ وَاَ نَا عَبْدُكَ الْخاطِئُ الْمُذْنِبُ
مقرر فرما و هم چنین برای همه مردان و زنان با ایمان خدایا ضمناً من هم بنده خطاکار گنهکار
الْمُقِرُّ بِذُنُوبِهِ، فَاَسْئَلُكَ يا اَللَّهُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، اَنْ لا تَحْرِمَني
معترف به گناهانم هستم (که بدرگاهت آمده ام) از تو خواهم خدایا به حق محمد و آل محمد که پس از مزد
بَعْدَ ذلِكَ الْأَجْرَ وَالثَّوابَ مِنْ فَضْلِ عَطآئِكَ، وَكَرَمِ تَفَضُّلِكَ.
و پاداش او مرا هم از فزونی عطا و بزرگواری نعمت بخشیت محروم نکنی
پس برود به نزد ضريح مقدّس و دستها را بسوي آسمان بلند كند رو به قبله وبگويد:
يا مَوْلايَ يا اِمامي ، عَبْدُكَ فُلانُ بْنُ فُلانٍ اَوْفَدَني زائِراً لِمَشْهَدِكَ، يَتَقَرَّبُ اِلَي اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ بِذلِكَ
ای مولای من ای امام و پیشوایم بنده ات فلانی پسر فلان مرا به زیارت قبرت فرستاده و بدینوسیله بدرگاه خدای عزوجل و به پیشگاه
وَاِلي رَسُولِهِ وَاِلَيْكَ، يَرْجُو بِذلِكَ فَكاكَ رَقَبَتِهِ مِنَ النَّارِ مِنْ الْعُقُوبَةِ، فَاغْفِرْ لَهُ
رسول خدا و به آستان تو تقرب جسته و از این راه امید دارد که خود را از آتش دوزخ و از کیفر آزاد کند پس ای خدا بیامرز او را
وَلِجَميعِ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ، يا اَللَّهُ يا اَللَّهُ يا اَللَّهُ يا اَللَّهُ، يا اَللَّهُ يا اَللَّهُ يا اَللَّهُ،
و همه مردان و زنان با ایمان را ای خدا ای خدا ... ... ... ... ...
لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ الْحَليمُ الْكَريمُ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ الْعَلِيُّ الْعَظيمُ، اَسْئَلُكَ اَنْ
معبودی نیست جز خدای بردبار بزرگوار معبودی نیست جز خدای والای بزرگ از تو خواهم که
تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَتَسْتَجيبَ لي فيهِ، وَفي جَميعِ اِخْواني
درود فرستی بر محمد و آل محمد و اجابت کنی دعایم را درباره او و درباره همه برادرانم
وَاَخَواتي ، وَوَلَدي وَاَهْلي ، بِجُودِكَ وَكَرَمِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.
و خواهرانم و فرزندان و خاندانم به جود و کرم خودت ای مهربانترین مهربانان