احکام تبیان - پاسخ رهبری معظم به سوالات شرعی - وقف

1995 - آیا اجرای صیغه وقف در صحّت آن شرط است؟ و بر فرض شرط بودن، آیا عربی بودن صیغه، شرط است؟
ج. انشاء لفظی در وقف، شرط نیست زیرا تحقق آن به معاطات هم ممکن است و همچنین در انشاء وقف به لفظ، عربی بودنصیغه آن هم شرط نیست .

1996 - شخصی باغ خود را به این صورت وقف کرده که منافع آن تا پنجاه سال صرف گرفتن اجیر برای قضای نماز و روزه هایواقف شود و بعد از پنجاه سال منافع آن در شب های قدر به مصرف برسد و چهار پسر خود را هم متولّی وقف قرار داده است ودر حال حاضر این باغ رو به خرابی است و به هیچ وجه قابل استفاده نیست، ولی اگر فروخته شود، می توان با پول آن برای نمازو روزه واقف به مدت دویست سال اجیر گرفت و چهار پسر او هم با این کار موافق هستند، آیا جایز است باغ مزبور را بفروشند وپول آن را برای این کار مصرف کنند؟
ج. اگر قصد واقف از وقف به صورت مذکور، این بوده که باغ را به نحو ترتیب و تعاقب برای خود و دیگران وقف کند، وقف نسبتبه خودش باطل است و نسبت به دیگران وقف منقطع الاوّل می شود که صحّت آن خالی از اشکال نیست و اگر واقف اراده کردهکه منافع آن باغ را به مدت پنجاه سال برای خودش استثنا کند، صحّت این کار شرعاً بدون اشکال است و بنا بر صحّت وقفمذکور، تا زمانی که حفظ باغ برای صرف منافع آن در جهت عمل به وصیت و وقف هرچند با صرف مقداری از درآمد آن جهتحفظ و اصلاح باغ به قصد افزایش منافع آن، ممکن باشد و یا زمین آن هرچند با اجاره دادن برای ساختمان سازی و غیره ومصرف اجاره آن در جهت عمل به وصیت و وقف قابل استفاده باشد، فروش و یا تبدیل آن جایز نیست و در غیر این صورت فروشآن و خرید زمینی مرغوب با پول آن به قصد عمل به وصیت و وقف بدون اشکال است .

1997 - اینجانب به فضل و توفیق الهی ساختمانی را به نیت مسجد در روستا بنا کردم، ولی با توجه به وجود دو مسجد و عدموجود مرکز آموزشی در آن جا، روستای مزبور در حال حاضر نیازی به مسجد ندارد. با توجّه به این که هنوز صیغه وقف آن بهعنوان مسجد جاری نشده و دو رکعت نماز به عنوان نماز در مسجد در آن خوانده نشده است، اینجانب آمادگی دارم در صورتیکه اشکال شرعی نداشته باشد نیت خود را تغییر داده و آن ساختمان را در اختیار آموزش و پرورش قرار دهم، این مسأله چهحکمی دارد؟
ج. مجرّد ساختن ساختمان به نیت مسجد، بدون انشاء صیغه وقف و بدون تحویل آن به نمازگزاران برای خواندن نماز، برایتحقّق وقف و تمامیت آن کافی نیست، بلکه در ملک مالک باقی می ماند و او حق دارد هر تصرّفی که می خواهد در آن بکند، درنتیجه تحویل آن ساختمان به اداره آموزش و پرورش اشکال ندارد .

1998 - آیا مالی که برای خرید لوازم به حسینیه ها بخشیده می شود، حکم وقف را دارد یا آن که لوازمی که با آن مال خریداریمی گردند احتیاج به اجرای صیغه وقف دارند؟
ج. مجرّد جمع آوری مال، وقف محسوب نمی شود، ولی بعد از خریدن لوازم حسینیه با آن اموال و قراردادن آن ها در حسینیهبرای استفاده، وقف معاطاتی محقق می شود و نیازی به اجرای صیغه وقف ندارد.