احکام تبیان - پاسخ رهبری معظم به سوالات شرعی - بقا بر تقلید میت

33 - شخصی که مقلّد امام (قدّس سرّه) بوده، پس از ارتحال ایشان از مرجع معینی تقلید نموده است. در حال حاضر میخواهد دوباره از امام تقلید نماید. آیا این تقلید جایز است؟
ج. رجوع از مجتهد زنده جامع الشرایط به مجتهد میت بنا بر احتیاط، جایز نیست. ولی اگر مجتهد زنده در زمان عدول به اوواجد شرایط نبوده است، عدول به او از همان ابتدا باطل بوده، و این فرد در حال حاضر اختیار دارد که همچنان بر تقلید امام (قدّس سرّه) باقی بماند و یا به مجتهد زنده ای که تقلیدش جایز است، عدول کند .

34 - من در زمان حیات امام خمینی (ره) به سن تکلیف رسیده و در بعضی از احکام از ایشان تقلید کردم، در حالی که مسألهتقلید به خوبی برایم معلوم نبود، اکنون چه تکلیفی دارم؟
ج. اگر در اعمال عبادی و غیر عبادی در زمان حیات امام (ره) به فتاوای ایشان عمل نموده اید، و عملاًً مقلد ایشان، هرچند دربعضی از احکام، بوده اید، در حال حاضر بقا بر تقلید حضرت امام (ره) در همه مسائل برای شما جایز است .

35 - حکم بقا بر تقلید میت اگر اعلم باشد، چیست؟
ج. بقا بر تقلید میت در هر صورت جایز است. ولی سزاوار است که احتیاط در بقا بر تقلید میتِ اعلم ترک نشود .

36 - آیا در بقا بر تقلید میت، اجازه از مجتهد اعلم معتبر است و یا اجازه هر مجتهدی کافی است؟
ج. در جواز بقا بر تقلید میت، در صورتی که مورد اتّفاق فقها باشد، اجازه از اعلم واجب نیست .

37 - شخصی که از امام راحل (قدّس سرّه) تقلید می کرده و بعد از رحلت ایشان در بعضی از مسائل از مجتهد دیگری تقلیدکرده است، اکنون آن مجتهد نیز وفات نموده است، این شخص چه تکلیفی دارد؟
ج. می تواند مانند گذشته، بر تقلید از امام (قدّس سرّه)، در مسائلی که از ایشان عدول نکرده، باقی بماند. همچنان که مخیراست در مسائلی که عدول نموده بر فتوای مجتهد دوم باقی بماند و یا به مجتهد زنده عدول کند .

38 - بعد از وفات امام راحل (قدّس سرّه) گمان می کردم که بنا بر فتوای ایشان بقا بر تقلید میت جایز نیست، لذا مجتهدزنده دیگری را برای تقلید انتخاب کردم. آیا می توانم بار دیگر به تقلید از امام راحل رجوع کنم؟
ج. رجوع به تقلید از امام (قدّس سرّه) بعد از عدول از ایشان به مجتهد زنده در مسائلی که عدول نموده اید، جایز نیست، مگر اینکه فتوای مجتهد زنده، وجوب بقا بر تقلید میت اعلم باشد، و شما معتقد باشید که امام (ره) نسبت به مجتهد زنده اعلم است،که در این صورت بقا بر تقلید امام (ره) واجب است .

39 - آیا جایز است که در یک مسأله با وجود اختلاف در فتوا گاهی به فتوای مجتهد میت رجوع کنمو گاهی به فتوای مجتهد زنده اعلم؟
ج. بقا بر تقلید میت تا زمانی که به مجتهد زنده عدول نشده، جایز است و پس از عدول، رجوع مجدد به میت جایز نیست.

40 - آیا بر مقلّدین امام راحل (ره) و کسانی که قصد بقا بر تقلید از ایشان را دارند، اجازه گرفتن از یکی از مراجع زنده واجباست؟ یا این که اتّفاق اکثر مراجع و علمای اسلام بر جواز بقا بر میت کافی است؟
مجتهد معینی نیست.

41 - نظر شریف جناب عالی راجع به بقا بر تقلید از میت در مسأله ای که مکلّف در حال حیات مرجع به آن عمل کرده و یانکرده، چیست؟
ج. بقا بر تقلید میت در همه مسائل حتی در مسائلی که تا کنون مکلّف به آن ها عمل نکرده است، جایز و مجزی است .

42 - بنا بر جواز بقا بر تقلید از میت، آیا این حکم شامل اشخاصی که در زمان حیات مجتهد مکلّف نبوده ولی به فتاوای آنمرجع عمل کرده اند، هم می شود؟
ج. اگر تقلید شخص غیربالغ از مجتهد جامع الشرایط به نحو صحیح محقق شده باشد، باقی ماندن بر تقلید همان مجتهد بعد ازفوتش جایز است.

43 - ما از مقلدین امام خمینی (ره) هستیم که بعد از رحلت جانسوز ایشان بر تقلید وی باقی مانده ایم. ولی چون در شرایطدشوار فعلی که ملت مسلمان با استکبار جهانی درگیر است، با مسائل شرعی تازه ای روبرو می شویم و احساس می کنیم بایدبه حضرت عالی رجوع نمائیم و از شما تقلید کنیم، آیا این کار برای ما جایز است؟
ج. بقا بر تقلید از امام (قدّس سرّه) برای شما جایز است و فعلاًً نیازی به عدول از تقلید ایشان ندارید، در صورت نیاز به استعلامحکم شرعی در مسائل مستحدثه، می توانید با دفتر ما مکاتبه نمایید .

44 - وظیفه مقلد در قبال مرجع تقلید خود در صورتی که اعلمیت مرجع دیگری را احراز نماید، چیست؟
ج. بنا بر احتیاط، واجب است در مسائلی که فتوای مرجع فعلی با فتوای مرجع اعلم اختلاف دارد، به مرجع اعلم عدول نماید .

45 - 1. در چه صورتی جایز است، مقلد از مرجع تقلیدش عدول کند؟ 2. آیا عدول از اعلم به غیر اعلم در مواردی که فتاوای مرجع اعلم منطبق با زمان نباشد و یا عمل به آن بسیار دشوار باشد، جایزاست؟
ج.1. عدول از مرجع تقلید زنده به مجتهد دیگر، جایز نیست علی الاحوط، مگر در صورتی که مرجع دوم اعلم از مرجع اول وفتوای او در مسأله ای مخالف فتوای مجتهد اول باشد . 2. تنها گمان به ناهماهنگی فتاوای مرجع تقلید با زمان و شرایط حاکم بر آن و یا دشواری عمل به فتاوای او، سبب جواز عدولاز مجتهد اعلم به مجتهد دیگر نمی شود .