احکام شرعی - احکام خمس/ - مال حلال مخلوط به حرام - تطابق با فتوای آیت الله العظمی خویی

1813 - اگر مال حلال با مال حرام بطوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را ازیکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن ، هیچ کدام معلوم نباشد، ( و نداند كه مقدار حرام كمتر از خمس است يا زيادتر، بنابر احتياطبايد خمس تمام مال را به قصد ما في الذمه (اعم از خمس يا مظالم ) بدهد، و بعد ازدادن خمس بقيه مال حلال مي شود.) بایدخمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس ، بقیه مال حلال می شود.

1814 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را ( چه كمتر و چه بيشتر از خمس باشد، بداند...) بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاطواجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.

1815 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند ولی صاحبش را بشناسد، باید یکدیگر را راضی نمایند و چنانچه صاحب مال راضی نشود، ( بايد مقداري را كه يقين دارد مال اوست به او بدهد، و بهتر آن است كه مقدار بيشتري را كه احتمال مي دهد مال اوست نيز به او بدهد.)در صورتی که انسان بداند چیز معینی مال اوست و شک کند که بیشتر از آن هم مال اوهست یا نه ، باید چیزی را که یقین دارد مال اوست به او بدهد، و احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتری را که احتمال می دهد مال اوست به او بدهد.

1816 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده ، ( واجب است مقداري را كه مي داند از خمس بيشتر بوده ، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.) چنانچه مقدار زیادی معلوم باشد، بنابر احتیاط واجب مقداری را که می داند از خمس بیشتر بوده ، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.

1817 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش رانمی شناسد به نیت او صدقه بدهد، بعد از آنکه صاحبش پیدا شد ( لازم نيست چيزي به او بدهد.) بنابر احتیاطواجب باید به مقدار مالش به او بدهد.

1818 - اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداندکه صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست ، ( بايد در صورت امكان همه آنها را راضي كند و الا بين آنها قرعه بزند وبه اسم هر كس اصابت كرد آن مال را به او بدهد. (توضيح : نظر آيةالله خويي طبق رساله منهاج الصالحين ، مسأله 1205 مطابق متن است ، اگر چه در رساله فارسي كمي تفاوت دارد.)) به احتیاطواجب باید از تمام آنان تحصیل رضایت نماید، و اگر ممکن نگردید باید قرعه بیندازد و به نام هر کس افتاد مال را به او بدهند.