احکام شرعی - احکام رهن - تطابق با فتوای آیت الله العظمی خویی

2300 - رهن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد طلبش را از آن مال به دست آورد.

2301 - در رهن لازم نیست صیغه بخوانند و همین قدر که بدهکار مال خود را به قصد گرو به طلبکار بدهد و طلبکار هم به همین قصد بگیرد رهن صحیح است .

2302 - گرو دهنده و کسی که مال را به گرو می گیرد باید مکلف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد و نیز گرو دهنده ( بايد مفلس و سفيه نباشد و معناي مفلس و سفيه در مسأله 2254 گذشت .) در حال بالغ شدن باید سفیه نباشدیعنی مال خود را بیهوده مصرف نکند بلکه اگر به واسطه ورشکستگی یا برای آن که بعداز بالغ شدن سفیه شده حاکم شرع او را از تصرف در اموالشان جلوگیری کرده باشدنمی تواند مال خود را گرو بگذارد.

2303 - انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعا بتواند در آن تصرف کند ( و اگر مال كس ديگر را با اجازه او گرو بگذارد صحيح است .)و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم .

2304 - چیزی را که گرو می گذارند باید خرید و فروش آن صحیح باشد پس اگر شراب و مانند آن را گرو بگذارند درست نیست .

2305 - استفاده چیزی را که گرو می گذارند، مال کسی است که آن را گروگذاشته .

2306 - ( طلبكار نمي تواند مالي را كه گرو گرفته بدون اجازه بدهكار ملك كسي كند، مثلا ببخشد يا بفروشد. ولي اگر آن را ببخشد يا بفروشد بعد بدهكار اجازه نمايداشكال ندارد.) طلبکار و بدهکار نمی توانند مالی را که گرو گذاشته شده بدون اجازه یکدیگر ملک کسی کنند مثلا ببخشند یا بفروشند ولی اگر یکی از آنان آن را ببخشدیا بفروشد بعد دیگری بگوید : راضی هستم اشکال ندارد.

2307 - اگر طلبکار چیزی را که گرو برداشته با اجازه بدهکار بفروشد پول آن هم مثل خود مال گرو می باشد. ( و همچنين است در صورتي كه بي اجازه او بفروشد و بعد بدهكار امضاء كنديا آن كه خود بدهكار آن چيز را با اجازه طلبكار بفروشد كه عوض آن گرو باشد و درصورتي كه بي اجازه او باشد آن چيز به گرو بودن خود باقي مي ماند.)

2308 - اگر موقعی که باید بدهی خود را بدهد طلبکار مطالبه کند و او ندهدطلبکار می تواند در صورتی که وکیل از طرف مالک باشد مالی را که گروبرداشته بفروشد و طلب خود را بردارد و باید بقیه را به بدهکار بدهد و چنانچه وکالت از مالک نداشته باشد ( لازم است از بدهكار اجازه بگيرد و اگر دسترسي به او ندارد بايد براي فروش آن از حاكم شرع اجازه بگيرد. و اگر زيادي داشته باشد بايد زيادي را به بدهكار بدهد.) اگر به حاکم شرع دسترسی دارد باید برای فروش آن از حاکم شرع اجازه بگیرد.

2309 - اگر بدهکار غیر از خانه ای که در آن نشسته و چیزهایی که ( مانند اثاثيه محل احتياج اوست ...) ماننداثاثیه خانه محل احتیاج او است چیز دیگری نداشته باشد طلبکار نمی تواند طلب خودرا از او مطالبه کند ولی اگر مالی را که گرو گذاشته خانه واثاثیه هم باشدطلبکار می تواند بفروشد و طلب خود را بردارد.