احکام شرعی - نمازهای واجب/ - نمازهای واجب یومیه/ - وقت نماز ظهر و عصر - تطابق با فتوای آیت الله العظمی مکارم

729 - اگر چوب یا چیزی مانند آن را راست در زمین هموار فرو برند، صبح که خورشید بیرون می آید، سایه آن به طرف مغرب می افتد. و هر چه آفتاب بالا می آید،این سایه کم می شود. و در شهرهای ما در اول ظهر شرعی ( در رابطه با ظهر شرعي بايد توجه داشت ، ظهر شرعي در بعضي مواقع سال چنددقيقه پيش از ساعت دوازده (به ساعت ظهر كوك ) و گاهي چند دقيقه بعد از ساعت دوازده است .) به آخرین درجه کمی می رسد،و ظهر که گذشت ، سایه آن به طرف مشرق برمی گردد. و هر چه خورشید رو به مغرب می رود، سایه زیادتر می شود. بنابر این وقتی سایه به آخرین درجه کمی رسید و دومرتبه رو به زیاد شدن گذاشت ، معلوم می شود ظهر شرعی شده است . ولی در بعضی شهرهامثل مکه که گاهی موقع ظهر سایه به کلی از بین می رود، بعد از آنکه سایه دوباره پیدا شد، معلوم می شود ظهر شده است .

730 - چوب یا چیز دیگری را که برای معین کردن ظهر به زمین فرو می برند، شاخص گویند.

731 - نماز ظهر و عصر هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند: وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد. و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر اوقضا شده و باید نماز عصر را بخواند. و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است . ( پايان مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي .) و اگر کسی اشتباها نمازظهر یا عصر را در وقت مخصوص دیگری بخواند، نمازش صحیح است .

732 - اگر پیش از خواندن نماز ظهر سهوا مشغول نماز عصر شود و در بین نمازبفهمد اشتباه کرده است ، چنانچه در وقت مشترک باشد، باید نیت را به نمازظهر برگرداند. یعنی نیت کند که آنچه تا حال خوانده ام و آنچه را مشغولم و آنچه بعد می خوانم ، همه نماز ظهر باشد. و بعد از آنکه نماز را تمام کرد، نماز عصر رابخواند. و اگر در وقت مخصوص به ظهر باشد، ( نمازش باطل است .) باید نیت را به نماز ظهربرگرداند و نماز را تمام کند و بعد نماز عصر را بخواند و احتیاط آن است که دوباره نماز عصر را هم بعد از آن بخواند، و این احتیاط خیلی خوب است .

733 - در روز جمعه انسان می تواند به جای نماز ظهر، دو رکعت نماز جمعه بخواند. ولی احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را هم بخواند، و این احتیاط خیلی مطلوب است . ( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)

734 - ( احوط آن است كه وقت نماز جمعه آن مقدار است كه براي اداي نماز باشرايط آن كافي باشد. (توضيح : نظر آيةالله مكارم شيرازي طبق تعليقه ايشان بر عروةالوثقي ، في اوقات اليومية و نوافلها، صفحه 153، سطر 15 نوشته شده است .)) احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفا اول ظهرمی گویند، تاخیر نیندازد. و اگر از اوایل ظهر تاخیر افتاد، به جای نماز جمعه نمازظهر بخواند.