احکام شرعی - احکام رهن - تطابق با فتوای آیت الله العظمی فاضل

2300 - رهن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد طلبش را از آن مال به دست آورد.

2301 - در رهن لازم نیست صیغه بخوانند و همین قدر که بدهکار مال خود را به قصد گرو به طلبکار بدهد و طلبکار هم به همین قصد بگیرد رهن صحیح است .

2302 - گرو دهنده و کسی که مال را به گرو می گیرد باید مکلف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد و نیز گرو دهنده ( بايد سفيه نباشد يعني مال خود را در كارهاي بيهوده مصرف نكند بلكه اگر به واسطه ورشكستگي مجتهد جامع الشرايط او رااز تصرف در اموالش جلوگيري كرده باشد نمي تواند مال خود را گرو بگذارد.) در حال بالغ شدن باید سفیه نباشدیعنی مال خود را بیهوده مصرف نکند بلکه اگر به واسطه ورشکستگی یا برای آن که بعداز بالغ شدن سفیه شده حاکم شرع او را از تصرف در اموالشان جلوگیری کرده باشدنمی تواند مال خود را گرو بگذارد.

2303 - انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعا بتواند در آن تصرف کند و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم . ( مانند اسنادي كه در زمان ما براي استيفاء حق صاحب حق وثيقه گذاشته مي شود.)

2304 - چیزی را که گرو می گذارند باید خرید و فروش آن صحیح باشد پس اگر شراب ( و آلات قمار و مانند آن از چيزهايي كه ماليت شرعي و يا چيزهايي كه ماليت عرفي ندارند گرو بگذارد درست نيست .) و مانند آن را گرو بگذارند درست نیست .

2305 - استفاده چیزی را که گرو می گذارند، ( مال صاحب آن است .) مال کسی است که آن را گروگذاشته .

2306 - ( گرو دهنده و گرو گيرنده نمي توانند مالي را كه ...) طلبکار و بدهکار نمی توانند مالی را که گرو گذاشته شده بدون اجازه یکدیگر ملک کسی کنند مثلا ببخشند یا بفروشند ولی اگر یکی از آنان آن را ببخشدیا بفروشد بعد دیگری بگوید : راضی هستم اشکال ندارد.

2307 - اگر طلبکار چیزی را که گرو برداشته با اجازه بدهکار بفروشد ( رهن باطل مي شود و پول آن رهن نيست مگر اين كه قبول وكالت در فروش مشروط به رهن گذاشتن پول آن باشد.) پول آن هم مثل خود مال گرو می باشد.

2308 - اگر موقعی که باید بدهی خود را بدهد طلبکار مطالبه کند و او ندهدطلبکار می تواند ( مالي را كه گرو برداشته بفروشد و طلب خود را بردارد و بايد بقيه رابه بدهكار بدهد ولي اگر به حاكم شرع دسترسي دارد بايد براي فروش آن از حاكم شرع بنابر احتياط لازم اجازه بگيرد.) در صورتی که وکیل از طرف مالک باشد مالی را که گروبرداشته بفروشد و طلب خود را بردارد و باید بقیه را به بدهکار بدهد و چنانچه وکالت از مالک نداشته باشد اگر به حاکم شرع دسترسی دارد باید برای فروش آن از حاکم شرع اجازه بگیرد.

2309 - اگر بدهکار غیر از خانه ای که ( مناسب شأن اوست و در آن نشسته ...) در آن نشسته و چیزهایی که ماننداثاثیه خانه محل احتیاج او است چیز دیگری نداشته باشد طلبکار نمی تواند طلب خودرا از او مطالبه کند ولی اگر مالی را که گرو گذاشته خانه واثاثیه هم باشدطلبکار می تواند بفروشد و طلب خود را بردارد.