احکام شرعی - احکام خمس/ - گنج - تطابق با فتوای آیت الله العظمی صافی

1806 - گنج مالی است که در زمین یا درخت یا کوه یا دیوار پنهان باشد و کسی آن را پیدا کند، و طوری باشد که به آن گنج بگویند.

1807 - اگر انسان در زمینی که ملک کسی نیست گنجی پیدا کند، مال خود اوست و باید خمس آن را بدهد. ( ليكن در صورتي كه آن گنج غير از طلا و نقره باشد، وجوب خمس در آن بنابر احتياط است .)

1808 - ( نصاب گنج در غير طلا و نقره بنابر احتياط 105 مثقال نقره سكه دار يا 15مثقال طلاي سكه درا است ، يعني اگر قيمت چيزي را كه از گنج به دست مي آورد، بعداز كم كردن مخارجي كه براي آن كرده ، به يكي از اين دو نصاب برسد، بنابر احتياطواجب بايد خمس آن را بدهد و اما نصاب گنج طلا 15 مثقال طلاي سكه دار و گنج نقره 105 مثقال نقره سكه دار است .) نصاب گنج 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا است ، یعنی اگر قیمت چیزی را که از گنج به دست می آورد، بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهد.

1809 - اگر در زمینی که از دیگری خریده گنجی پیدا کند و بداند مال کسانی که قبلا مالک آن زمین بوده اند نیست ، مال خود او می شود و باید خمس آن را بدهد ولی اگر احتمال دهد که مال یکی از آنان است ، باید به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نیست ، باید به کسی که پیش از او مالک زمین بوده اطلاع دهد ( و به همين ترتيب بنابر احتياط واجب ...) و به همین ترتیب به تمام کسانی که پیش از او مالک زمین بوده اند خبر دهد، واگر معلوم شود مال هیچ یک آنان نیست مال خود او می شود و باید خمس آن را بدهد.

1810 - اگر در ظرفهای متعددی که در یک جا دفن شده مالی پیدا کند که قیمت آنهاروی هم 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا باشد، باید خمس آن را بدهد ولی چنانچه در چند جا گنج پیدا کند، هر کدام آنها که قیمتش به این مقدار برسد، خمس آن واجب است و گنجی که قیمت آن به این مقدار نرسیده خمس ندارد.

1811 - اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت سهم هر یک آنان به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهند. ( و اگر سهم هر يك از آنان به اين مقدار نباشد، بنابر احتياط مستحب خمس آن را بدهند.)

1812 - ( اگر كسي حيواني را از قبيل چهارپايان بخرد و در شكم آن مالي پيدا كندچنانچه احتمال دهد كه مال فروشنده است بايد به او خبر دهد و اگر معلوم شود مال او نيست بنابر احتياط لازم ، بايد به ترتيب صاحبان قبلي آن را خبر كند، و چنانچه معلوم شود كه مال هيچ يك آنان نيست ، ظاهر آن است كه حكم فايده و ربح دارد واگر حيوان از قبيل ماهي باشد، لازم نيست به فروشنده خبر دهد و حكم فايده و ربح را دارد، هر چند احتياط در هر دو صورت الحاق آن در حكم ، به گنج است بدون رعايت نصاب .) اگر کسی حیوانی را بخرد و در شکم آن مالی پیدا کند چنانچه احتمال دهد که مال فروشنده است ، بنابر احتیاط واجب باید به او خبر دهد و اگر معلوم شود مال او نیست ، باید به ترتیب ، صاحبان قبلی آن را خبر کند، و چنانچه معلوم شود که مال هیچ یک آنان نیست ، اگرچه قیمت آن 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا نباشد، بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد.