احکام شرعی - احکام خمس/ - مال حلال مخلوط به حرام - تطابق با فتوای آیت الله العظمی بهجت

1813 - اگر مال حلال با مال حرام بطوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را ازیکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن ، هیچ کدام معلوم نباشد، بایدخمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس ، بقیه مال حلال می شود.

1814 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاطواجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.

1815 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند ولی صاحبش را بشناسد، ( در صورتي كه انسان بداند چيز معيني مال اوست و شك كند كه بيشتر ازآن مال هم مال اوست يا نه ، بايد چيزي را كه يقين دارد مال اوست به او بدهد، واحتياط در اين است كه با او در مقداري كه احتمال مي دهد مال او باشد مصالحه نمايد، در صورتي كه مصالحه ممكن باشد و اگر مصالحه ممكن نشد بنابر اظهر دادن زيادتراز مقداري كه يقين دارد مال اوست بر اين شخص واجب نيست .) باید یکدیگر را راضی نمایند و چنانچه صاحب مال راضی نشود، در صورتی که انسان بداند چیز معینی مال اوست و شک کند که بیشتر از آن هم مال اوهست یا نه ، باید چیزی را که یقین دارد مال اوست به او بدهد، و احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتری را که احتمال می دهد مال اوست به او بدهد.

1816 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده ، ( بايد در مقداري كه مي داند از خمس بيشتر است ، به وظيفه فعلي خود عمل نمايد،و در مقداري كه نمي داند و احتمال مي دهد، مطابق مسأله قبلي (1815) عمل نمايد.) چنانچه مقدار زیادی معلوم باشد، بنابر احتیاط واجب مقداری را که می داند از خمس بیشتر بوده ، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.

1817 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش رانمی شناسد به نیت او صدقه بدهد، بعد از آنکه صاحبش پیدا شد ( بايد به مقدار مالش به او بدهد يا اينكه مصالحه نمايد و در مواردي كه از طرف صاحب مال صدقه داده است مالك مي تواند ثواب صدقه را براي خود اختياركند يا اينكه مالش را از اين شخص بگيرد.) بنابر احتیاطواجب باید به مقدار مالش به او بدهد.

1818 - اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداندکه صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست ، ( بايد بنابر احتياط با آنها مصالحه نمايد، و اگر مصالحه ممكن نيست ،بنابر اظهر بين آنها به نسبت سهم هر كدام تقسيم نمايد.) به احتیاطواجب باید از تمام آنان تحصیل رضایت نماید، و اگر ممکن نگردید باید قرعه بیندازد و به نام هر کس افتاد مال را به او بدهند.