احکام شرعی - نمازهای واجب/ - نمازهای واجب یومیه/ - وقت نماز مغرب و عشا - تطابق با فتوای آیت الله العظمی بهجت

735 - مغرب موقعی است که ( آفتاب از زميني كه مسطح است ، غروب كند. و زميني كه پستي و بلندي دارد، مغرب موقعي مي شود كه آفتاب اگر زمين مسطح بود غروب مي كرد، ولي احتياطمستحب اين است كه سرخي طرف مشرق كه بعد از غروب آفتاب پيدا مي شود، از بين برود.) سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدامی شود، از بین برود.

736 - نماز مغرب و عشا هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند:وقت مخصوص نماز مغرب از اول مغرب است تا وقتی که از مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز بگذرد که اگر کسی مثلا مسافر باشد و تمام نماز عشا را سهوا در این وقت بخواند، ( خالي از اشكال نيست . و وقت مخصوص نماز عشا، براي مختار موقعي است كه ...) احتیاط مستحب آن است که بعداز نماز مغرب ، نماز عشا را دوباره بخواند. و وقت مخصوص نماز عشا موقعی است که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب مانده باشد که اگر کسی تا این موقع نماز مغرب را ( نخواند، بايد اول نماز عشا و...) عمدا نخواند، باید اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند. ( ولي احتياط در اين است كه آخر شب را ملاك براي وقت مخصوص نماز عشاقرار دهد. بنابر اين اگر به مقدار 5 ركعت به آخر شب وقت دارد، هر دو نماز رابه قصد ما في الذمه بخواند، و اگر كمتر وقت دارد، اگر چه يك ركعت باشد، اول نماز عشا را به قصد اينكه احتمالا وظيفه او نماز عشا است بخواند، بعد نماز مغرب را قضا كند، و بعد از آن از روي احتياط نماز عشا را بعد از مغرب دو مرتبه به نيت قضا بخواند. و بين وقت مخصوص نماز مغرب ...) و بین وقت مخصوص نماز مغرب ووقت مخصوص نماز عشا، وقت مشترک نماز مغرب و عشا است ، که اگر کسی در این وقت اشتباها نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و بعداز نماز ملتفت شود،نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن بجا آورد.

737 - وقت مخصوص و مشترک که معنی آن در مسأله پیش گفته شد، برای اشخاص فرق می کند. مثلا اگر به اندازه خواندن دو رکعت نماز از اول ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز ظهر کسی که مسافر است ، تمام شده و داخل وقت مشترک می شود. و برای کسی که مسافر نیست ، باید به اندازه خواندن چهار رکعت نماز بگذرد.

738 - اگر پیش از خواندن نماز مغرب ، سهوا مشغول نماز عشا شود و در بین نمازبفهمد که اشتباه کرده ، چنانچه ( تمام آنچه را خوانده يا مقداري از آن را در وقت مشترك خوانده و به ركوع ركعت چهارم نرفته (و يا واجبي از ركعت چهارم را انجام نداده است ، چنانچه در بعضي موارد مطرح مي شود) بايد نيت را به نماز مغرب ...) به رکوع رکعت چهارم نرفته است ، باید نیت رابه نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و بعد نماز عشا را بخواند. و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند، بعد نماز مغرب را بخواند. اما اگر تمام آنچه را خوانده ، در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد ( نمازش خالي از اشكال نيست .) و پیش از رکوع رکعت چهارم یادش بیاید، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز راتمام کند و بعد از آن عشا را بخواند. ولی احتیاط مستحب آن است که بعد از نمازعشا، دوباره نماز مغرب و عشا را بخواند و این احتیاط خیلی خوب است .

739 - آخر وقت نماز عشا ( براي شخص مختار - همچنانكه گذشت - نصف شب است ، و شب از اول غروب است تا طلوع فجر.) نصف شب است . ( ولي رعايت احتياطي كه در مسأله 736 گفته شد بنمايد. و مراد از نصف شب ، نصف مابين غروب آفتاب و طلوع فجر است ، نه طلوع آفتاب .) و احتیاط واجب آن است که برای نماز مغرب و عشا و مانند اینها، شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کرد، و برای نماز شب و مانند آن تا اول آفتاب حساب نمایند.

740 - اگر از روی معصیت یا به واسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تانصف شب نخواند، بنابر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح بدون اینکه نیت ادا و قضا کند، بجا آورد.