دسته بندی موضوعی احکام شرعی - غصب


1-آب غصبى
        حرمت و بطلان وضو با آب غصبی
        267 - وضو با آب غصبی و بان آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ، حرام و باطل است ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمی داند که ازرضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است .

        صحت وضوی کسی که نسیانا با آب غصبی وضو بگیرد اگرچه خودش آنرا غصب کرده باشد
        272 - اگر فراموش کند آب غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است .

2-تصرف در غصب
        ممنوعیت وضو از حوضیکه حتی یک آجر یا سنگ آن غصبی است
        274 - اگر در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است ، وضو بگیرد صحیح است ، ولی اگر وضوی او تصرف در غصب حساب شود، گناهکار است .

        عدم جواز از بین بردن کارهائی که غاصب روی شی غصبی انجام می دهد توسط غاصب
        2554 - اگر چیزی را که غصب کرده به طوری تغییر دهد که از اولش بهتر شود،مثلاطلایی را که غصب کرده گوشواره بسازد، چنانچه صاحب مال بگوید: مال را به همین صورت بده ، باید به او بدهد و نمی تواند برای زحمتی که کشیده مزد بگیرد بلکه بدون اجازه مالک حق ندارد آن را به صورت اولش درآورد و اگر بدون اجازه او آن چیز رامثل اولش کند باید مزد ساختن آن را هم به صاحبش بدهد و در صورتی که مزدساختن کمتر از تفاوت ساخته و نساخته باشد تفاوت قیمت را هم باید بدهد.

3-تعريف غصب
        تعریف غصب به تسلط بر مال یا حق دیگری به ظلم و ستم
        2544 - اگر کسی زن خود را بدون این که او بفهمد طلاق دهد، چنانچه مخارج او رامثل وقتی که زنش بوده بدهد و مثلا بعد از یک سال بگوید: یک سال پیش تو را طلاق دادم و شرعا هم ثابت کند، می تواند چیزهایی را که در آن مدت برای زن تهیه نموده و او مصرف نکرده است از او پس بگیرد ولی چیزهایی را که مصرف کرده نمی تواند از او مطالبه نماید.

        تعریف غصب به تسلط عدوانی بر مال یا حق دیگری
        2544 - اگر کسی زن خود را بدون این که او بفهمد طلاق دهد، چنانچه مخارج او رامثل وقتی که زنش بوده بدهد و مثلا بعد از یک سال بگوید: یک سال پیش تو را طلاق دادم و شرعا هم ثابت کند، می تواند چیزهایی را که در آن مدت برای زن تهیه نموده و او مصرف نکرده است از او پس بگیرد ولی چیزهایی را که مصرف کرده نمی تواند از او مطالبه نماید.

4-تلف غصب
        لزوم برگرداندن غصب به صاحب آن و ضمان عوض آن در صورت تلف شدن
        2548 - اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیزاز بین برود باید عوض آن را به او بدهد.

5-تيمم بر غصبى
        صحت تیمم بر چیز غصبی چنانچه نداند یا فراموش کند
        696 - اگر نداند محل تیمم غصبی است و یا فراموش کرده باشد، تیمم اوصحیح است ، اگر چه فراموش کننده ، خود غاصب باشد.

        لزوم تیمم اگر انسان در جای غصبی حبس باشد و آب و خاک آنجا غصبی باشد
        697 - کسی که در جای غصبی حبس است ، اگر آب و خاک او غصبی است ، باید با تیمم نماز بخواند.

6-تيمم در غصبى
        صحت تیمم بر چیز غصبی یا در مکان غصبی چنانچه نداند یا فراموش کند
        696 - اگر نداند محل تیمم غصبی است و یا فراموش کرده باشد، تیمم اوصحیح است ، اگر چه فراموش کننده ، خود غاصب باشد.

        لزوم تیمم اگر انسان در جای غصبی حبس باشد و آب و خاک آنجا غصبی باشد
        697 - کسی که در جای غصبی حبس است ، اگر آب و خاک او غصبی است ، باید با تیمم نماز بخواند.

7-خريد و فروش غصبى
        حرمت خرید و فروش عین نجاسات و مال غصبی و محرمات و چیزهائی که مالیت ندارد
        2055 - در چند مورد معامله باطل است : اول : خرید و فروش عین نجس ، مثل بول وغائط و مسکرات ، بنابر اقوی در بعضی و بنابر احتیاط واجب در بعضی . دوم : خرید وفروش مال غصبی ، مگر آنکه صاحبش معامله را اجازه کند. سوم : خرید و فروش چیزهایی که مال نیست . چهارم : معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار وموسیقی . پنجم : معامله ای که در آن ربا باشد. و حرام است غش در معامله ، یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است ، و این عمل را غش می گویند. از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم منقول است که فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزندیا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند.

8-دفن در غصب
        جایز نبودن دفن میت در جای غصبی و موقوفه
        622 - میت را نباید در جای غصبی دفن کنند، و دفن کردن در جایی که برای غیر دفن کردن وقف شده و در مسجد اگر ضرر به مسلمانان باشد یا مزاحم نمازشان باشدجایز نیست ، بلکه اقوی آن است که اصلا در مسجد دفن نکنند. و در زمینی که مثل مسجدبرای غیر دفن کردن وقف شده ، جایز نیست .

        جایز نبودن دفن میت در قبر مرده دیگر اگر موجب نبش شود
        623 - دفن میت در قبر مرده دیگر، اگر موجب نبش شود، جایز نیست .

9-زكات غصب
        حکم زکات مال یا زراعتی که از انسان غصب شده باشد
        1862 - مالی را که از انسان غصب کرده اند و نمی تواند در آن تصرف کندزکات ندارد و نیز اگر زراعتی را از او غصب کنند و موقعی که زکات آن واجب می شود، در دست غصب کننده باشد موقعی که به صاحبش برمی گردد زکات ندارد.

10-زمين غصبى
        لزوم شکافتن قبر اگر میت در زمین غصبی دفن شود
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

        لزوم جمع خواندن نماز اگر در زمین غصبی سفر کند
        1298 - اگر سفر او سفر حرام نباشد ولی حیوان سواری یا مرکب دیگری که سواراست غصبی باشد نمازش شکسته است ولی اگر در زمین غصبی مسافرت کند بنابر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.

11-شركت در غصب
        ضمان نصب بر عهده دو نفری که شی را غصب کنند
        2551 - هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی می توانسته اند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان به نسبت استیلایی که پیداکرده ، ضامن آن است .

12-شكار با سلاح غصبى
        حلال بودن شکار در صورت غصبی بودن اسلحه یا سگ یا ضمان اجرت
        2604 - اگر با سگ غصبی یا اسلحه غصبی حیوانی را شکار کند، شکار حلال است و مال خود او می شود. ولی گذشته از این که گناه کرده باید اجرت اسلحه یا سگ را به صاحبش بدهد.

13-ضمان در غصب
        جواز مطالبه مال الاجاره از غاصب مال
        2210 - اگر چیزی را که اجاره کرده تحویل بگیرد و بعد دیگری آن را غصب کندنمی تواند اجاره را به هم بزند و فقط حق دارد کرایه آن چیز را به مقدار معمول از غصب کننده بگیرد.

        جواز مطالبه مال الاجاره به مقدار متعارف از غاصب مال
        2210 - اگر چیزی را که اجاره کرده تحویل بگیرد و بعد دیگری آن را غصب کندنمی تواند اجاره را به هم بزند و فقط حق دارد کرایه آن چیز را به مقدار معمول از غصب کننده بگیرد.

        لزوم پرداخت قیمت چیزهای غصلی تلف شده که قیمت اجزا آن متفاوت است
        2558 - اگر چیزی را که غصب کرده از بین برود در صورتی که مثل گاو و گوسفندباشد که قیمت اجزای آن با هم فرق دارد مثلا گوشت آن یک قیمت و پوست آن قیمت دیگر دارد، باید قیمت آن را بدهد و چنانچه قیمت بازار آن فرق کرده باشد باید قیمت روزی را که تلف کرده بدهد.

        لزوم پرداخت مثل چیزهای غصلی تلف شده که قیمت اجزا آن متساوی است
        2559 - اگر چیزی را که غصب کرده و از بین رفته مانند گندم و جو باشد که قیمت اجزایش با هم فرق ندارد، باید مثل همان چیزی را که غصب کرده بدهد، ولی چیزی را که می دهد، باید خصوصیاتش مثل چیزی باشد که آن را غصب کرده و از بین رفته است .

14-ضمان غصب
        لزوم برگرداندن غصب به صاحب آن و ضمان عوض آن در صورت تلف شدن
        2548 - اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیزاز بین برود باید عوض آن را به او بدهد.

        ضمان منافع شی غصبی بر عهده غاصب
        2549 - اگر از چیزی که غصب کرده منفعتی به دست آید، مثلا از گوسفندی که غصب کرده بره ای پیدا شود، مال صاحب مال است ، و نیز کسی که مثلا خانه ای را غصب کرده ،اگر چه در آن ننشیند، باید اجاره آن را بدهد.

        ضمان غصب از طفل یا دیوانه بر عهده غاصب برای ولی آن دو
        2550 - اگر از بچه یا دیوانه چیزی را غصب کند، باید آن را به ولی او بدهدو اگر از بین رفته ، باید عوض آن را بدهد.

        ضمان نصف بر عهده دو نفری که شی را غصب کنند
        2551 - هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی می توانسته اند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان به نسبت استیلایی که پیداکرده ، ضامن آن است .

        لزوم جدا کردن و برگرداندن شی غصبی در صورت مخلوط کردن به چیز دیگر
        2552 - اگر چیزی را که غصب کرده با چیز دیگری مخلوط کند، مثلا گندمی را که غصب کرده با جو مخلوط نماید، چنانچه جدا کردن آنها ممکن است اگر چه زحمت داشته باشدباید جدا کند و به صاحبش برگرداند.

        لزوم برگرداندن چیز غصبی تغییر داده شده به حالت اولیه آن در صورت درخواست مالک
        2555 - اگر چیزی را که غصب کرده به طوری تغییر دهد که از اولش بهتر شود وصاحب مال بگوید: "باید آن را به صورت اول درآوری "، واجب است آن را به صورت اولش درآورد، و چنانچه قیمت آن به واسطه تغییر دادن ازاولش کمتر شود،باید تفاوت آن را به صاحبش بدهد، پس طلایی را که غصب کرده ، اگر گوشواره بسازد و صاحب آن بگوید: "باید به صورت اولش درآوری "، در صورتی که بعد از آب کردن ، قیمت آن از پیش از گوشواره ساختن کمتر شود، باید تفاوت آن را بدهد.

        وجوب پرداخت غرامت اگر غاصب چیز غصبی را تغییر داده موجب افت قیمت شود
        2555 - اگر چیزی را که غصب کرده به طوری تغییر دهد که از اولش بهتر شود وصاحب مال بگوید: "باید آن را به صورت اول درآوری "، واجب است آن را به صورت اولش درآورد، و چنانچه قیمت آن به واسطه تغییر دادن ازاولش کمتر شود،باید تفاوت آن را به صاحبش بدهد، پس طلایی را که غصب کرده ، اگر گوشواره بسازد و صاحب آن بگوید: "باید به صورت اولش درآوری "، در صورتی که بعد از آب کردن ، قیمت آن از پیش از گوشواره ساختن کمتر شود، باید تفاوت آن را بدهد.

        لزوم کندن درخت و زراعت از زمین غصبی و جبران خسارت در صورت عدم رضایت مالک
        2556 - اگر در زمینی که غصب کرده زراعت کند، یا درخت بنشاند، زراعت و درخت و میوه آن مال خود او است ، و چنانچه صاحب زمین راضی نباشد که زراعت ، و درخت در زمین بماند، کسی که غصب کرده ، باید فورا زراعت ، یا درخت خود را، اگر چه ضررنماید، از زمین بکند، و نیز باید اجاره زمین را در مدتی که زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمین بدهد، و خرابیهایی را که در زمین پیدا شده درست کند، مثلاجای درختها را پر نماید، و اگر به واسطه اینها قیمت زمین از اولش کمتر شود،باید تفاوت آن را هم بدهد، و نمی تواند صاحب زمین را مجبور کند که زمین را به اوبفروشد، یا اجاره دهد، و نیز صاحب زمین نمی تواند او را مجبور کند که درخت یازراعت را به او بفروشد.

        لزوم پرداخت اجاره اگر صاحب زمین غصبی راضی شود که درخت و زراعت در زمین او بماند
        2557 - اگر صاحب زمین راضی شود که زراعت و درخت در زمین او بماند، کسی که آن را غصب کرده ، لازم نیست درخت و زراعت را بکند، ولی باید اجاره آن زمین راازوقتی که غصب کرده تا وقتی صاحب زمین راضی شده بدهد.

        ضمان رشد چیز غصبی که از بین رفته بر عهده غاصب
        2560 - اگر چیزی را که مثل گوسفند قیمت اجزای آن با هم فرق دارد غصب نماید و از بین برد چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدتی که پیش اوبوده مثلا چاق شده باشد باید قیمت چاقی را که از بین رفته بدهد.

        جواز مطالبه مالک از هر کدام از غاصبان متعدد
        2561 - اگر چیزی را که غصب کرده دیگری از او غصب نماید و از بین برود، صاحب مال می تواند عوض آن را از هرکدام آنان بگیرد، و اگر از اولی بگیرد،می تواند اولی از دومی مطالبه کند، ولی اگر دومی به اولی برگردانده و پیش اوتلف شده ، نمی تواند از او مطالبه کند.

        حکم ضمان مال غصبی که غاصب دیگری آن را بگیرد
        2561 - اگر چیزی را که غصب کرده دیگری از او غصب نماید و از بین برود، صاحب مال می تواند عوض آن را از هرکدام آنان بگیرد، و اگر از اولی بگیرد،می تواند اولی از دومی مطالبه کند، ولی اگر دومی به اولی برگردانده و پیش اوتلف شده ، نمی تواند از او مطالبه کند.

15-ظرف غصبى
        وجوب تیمم در صورتی که آب وضو در ظرف غصبی یا طلا و نقره باشد
        273 - اگر آب وضو در ظرف غصبی است و غیر از آن آب دیگری ندارد بایدتیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است و اگر آب مباح دیگری داردچنانچه در آن ظرف غصبی ، وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف ، آب به صورت ودستها بریزد وضویش باطل است ولی اگر با کف دست آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است اگر چه از جهت تصرف در ظرف غصبی فعل حرام ، مرتکب شده است و وضوی او از ظرف طلا و نقره به احتیاط واجب مثل وضوی از ظرف غصبی است .

16-عاريه غصب
        بطلان عاریه شی غصبی یا چیزی که استفاده آن مال دیگری است مگر به اذن مالک
        2346 - عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت آن را به دیگری واگذار کرده مثلا آن را اجاره داده ، در صورتی صحیح است که مالک چیز غصبی یا کسی که آن چیز را اجاره کرده بگوید به عاریه دادن راضی هستم .

17-عاريه غصبى
        لزوم رساندن مال غصبی در صورت عاریه به صاحبش
        2360 - اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساندو نمی تواند به عاریه دهنده بدهد.

        ضمان عاریه ای که غصبی بوده و در دست عاریه گیرنده از بین رفته بر غاصب و عاریه گیرنده
        2361 - اگر مالی را که می داند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده ای ببردو در دست او از بین برود مالک می تواند عوض مال را از او یا از کسی که مال راغصب کرده مطالبه کند و نیز عوض استفاده هایی را که عاریه گیرنده برده می تواند ازاو مطالبه نماید و یا از غاصب بگیرد و اگر عوض مال یا استفاده آن را از عاریه کننده بگیرد او نمی تواند چیزی را که به مالک می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.

        ضمان منافعی که عاریه گیرنده از عاریه غصبی برده بر عاریه گیرنده
        2361 - اگر مالی را که می داند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده ای ببردو در دست او از بین برود مالک می تواند عوض مال را از او یا از کسی که مال راغصب کرده مطالبه کند و نیز عوض استفاده هایی را که عاریه گیرنده برده می تواند ازاو مطالبه نماید و یا از غاصب بگیرد و اگر عوض مال یا استفاده آن را از عاریه کننده بگیرد او نمی تواند چیزی را که به مالک می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.

        حکم عاریه ای که نمی داند غصبی است و در دست عاریه گیرنده تلف شود
        2362 - اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود،چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می تواند آن چه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش رابدهد نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.

18-غصب از ديوانه
        ضمان غصب از طفل یا دیوانه بر عهده غاصب برای ولی آن دو
        2550 - اگر از بچه یا دیوانه چیزی را غصب کند، باید آن را به ولی او بدهدو اگر از بین رفته ، باید عوض آن را بدهد.

19-غصب از طفل
        ضمان غصب از طفل یا دیوانه بر عهده غاصب برای ولی آن دو
        2550 - اگر از بچه یا دیوانه چیزی را غصب کند، باید آن را به ولی او بدهدو اگر از بین رفته ، باید عوض آن را بدهد.

20-غصب از غاصب
        جواز مطالبه مالک از هر کدام از غاصبان متعدد
        2561 - اگر چیزی را که غصب کرده دیگری از او غصب نماید و از بین برود، صاحب مال می تواند عوض آن را از هرکدام آنان بگیرد، و اگر از اولی بگیرد،می تواند اولی از دومی مطالبه کند، ولی اگر دومی به اولی برگردانده و پیش اوتلف شده ، نمی تواند از او مطالبه کند.

        حکم ضمان مال غصبی که غاصب دیگری آن را بگیرد
        2561 - اگر چیزی را که غصب کرده دیگری از او غصب نماید و از بین برود، صاحب مال می تواند عوض آن را از هرکدام آنان بگیرد، و اگر از اولی بگیرد،می تواند اولی از دومی مطالبه کند، ولی اگر دومی به اولی برگردانده و پیش اوتلف شده ، نمی تواند از او مطالبه کند.

21-غصب حق
        غصبی بودن منع مردم از استفاده مسجد و مدرسه و پل و مانند آنها
        2545 - اگر انسان نگذارد مردم از مسجد و مدرسه و پل و جاهای دیگری که برای عموم ساخته شده است استفاده کنند، حق آنان را غصب نموده ، و همچنین است بنابراحتمال موافق با احتیاط، اگر جایی را در مسجد که قبلا دیگری به آن پیشی گرفته است تصرف کند.

22-غصب در مسجد
        غصب بودن تصرف جای دیگران در مسجد
        2542 - اگر پدر و جد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند، اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت صیغه باشد، مثلا برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دوساله صیغه کند چنانچه صلاح بچه باشد، می تواند مدت آن زن را ببخشد ولی زن دایمی او را نمی تواند طلاق دهد.

23-غصب رهن
        جواز مطالبه شی گرو یا عوض آن توسط صاحب مال و طلبکار در صورت غصب
        2547 - مالی را که نزد کسی گرو گذاشته اند، اگر دیگری غصب کند، صاحب مال وطلبکار می توانند چیزی را که غصب کرده ، از او مطالبه نمایند، و چنانچه آن چیز رااز او بگیرند، باز هم در گرو است ، و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن رابگیرند، آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو می باشد.

24-غصب زمين
        لزوم کندن درخت و زراعت از زمین غصبی و جبران خسارت در صورت عدم رضایت مالک
        2556 - اگر در زمینی که غصب کرده زراعت کند، یا درخت بنشاند، زراعت و درخت و میوه آن مال خود او است ، و چنانچه صاحب زمین راضی نباشد که زراعت ، و درخت در زمین بماند، کسی که غصب کرده ، باید فورا زراعت ، یا درخت خود را، اگر چه ضررنماید، از زمین بکند، و نیز باید اجاره زمین را در مدتی که زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمین بدهد، و خرابیهایی را که در زمین پیدا شده درست کند، مثلاجای درختها را پر نماید، و اگر به واسطه اینها قیمت زمین از اولش کمتر شود،باید تفاوت آن را هم بدهد، و نمی تواند صاحب زمین را مجبور کند که زمین را به اوبفروشد، یا اجاره دهد، و نیز صاحب زمین نمی تواند او را مجبور کند که درخت یازراعت را به او بفروشد.

        لزوم پرداخت اجاره اگر صاحب زمین غصبی راضی شود که درخت و زراعت در زمین او بماند
        2557 - اگر صاحب زمین راضی شود که زراعت و درخت در زمین او بماند، کسی که آن را غصب کرده ، لازم نیست درخت و زراعت را بکند، ولی باید اجاره آن زمین راازوقتی که غصب کرده تا وقتی صاحب زمین راضی شده بدهد.

25-غصب مال الاجاره
        جواز مطالبه مال الاجاره از غاصب مال
        2210 - اگر چیزی را که اجاره کرده تحویل بگیرد و بعد دیگری آن را غصب کندنمی تواند اجاره را به هم بزند و فقط حق دارد کرایه آن چیز را به مقدار معمول از غصب کننده بگیرد.

        جواز مطالبه مال الاجاره به مقدار متعارف از غاصب مال
        2210 - اگر چیزی را که اجاره کرده تحویل بگیرد و بعد دیگری آن را غصب کندنمی تواند اجاره را به هم بزند و فقط حق دارد کرایه آن چیز را به مقدار معمول از غصب کننده بگیرد.

26-فضاى غصبى
        باطل نبودن تیمم در فضای غصبی
        695 - تیمم در فضای غصبی باطل نیست . پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد، تیمم او باطل نمی شود.

27-كار روى غصب
        انتفا مزد برای کارهائی که روی شی غصبی انجام می شود
        2553 - اگر ظرف طلا و نقره یا چیز دیگری را که نگاه داشتنش جایز است ،کصب کند و خراب نماید، باید آن را با مزد ساختنش به صاحب آن بدهد، و در صورتی که مزد ساختن کمتر از تفاوت ساخته و نساخته باشد، تفاوت قیمت را هم باید بدهدو چنانچه برای این که مزد ندهد بگوید: "َن را مثل اولش می سازم "، مالک مجبورنیست قبول نماید، و نیز مالک نمی تواند او را مجبور کند که آن را مثل اولش بسازد.

        عدم جواز از بین بردن کارهائی که غاصب روی شی غصبی انجام می دهد توسط غاصب
        2554 - اگر چیزی را که غصب کرده به طوری تغییر دهد که از اولش بهتر شود،مثلاطلایی را که غصب کرده گوشواره بسازد، چنانچه صاحب مال بگوید: مال را به همین صورت بده ، باید به او بدهد و نمی تواند برای زحمتی که کشیده مزد بگیرد بلکه بدون اجازه مالک حق ندارد آن را به صورت اولش درآورد و اگر بدون اجازه او آن چیز رامثل اولش کند باید مزد ساختن آن را هم به صاحبش بدهد و در صورتی که مزدساختن کمتر از تفاوت ساخته و نساخته باشد تفاوت قیمت را هم باید بدهد.

28-كفن غصبى
        جایز نبودن کفن با پوست مردار و چیز غصبی
        579 - کفن کردن با چیز غصبی ، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود، جایز نیست . وچنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگر چه او را دفن کرده باشند. و همچنین جایز نیست با پوست مردار او را کفن کنند.

        لزوم خارج کردن کفن از تن میت اگر غصبی باشد و صاحبش راضی باشد
        579 - کفن کردن با چیز غصبی ، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود، جایز نیست . وچنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگر چه او را دفن کرده باشند. و همچنین جایز نیست با پوست مردار او را کفن کنند.

        لزوم شکافتن قبر اگر کفن میت یا چیزی که با او دفن شده است غصبی باشد
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

29-لباس غصبى
        لزوم خارج کردن لباس غصبی از بدن اگر در وسط نماز متوجه شود
        818 - اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد،چنانچه چیز دیگری عورت او را پوشانده است و می تواند فورا یا بدون اینکه موالات یعنی پی در پی بودن نماز بهم بخورد لباس غصبی را بیرون آورد، باید آن را بیرون آورد و نمازش صحیح است . و اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده یانمی تواند لباس غصبی را فورا بیرون آورد یا اگر بیرون آورد پی در پی بودن نماز به هم می خورد، در صورتی که به تعداد یک رکعت هم وقت داشته باشد، باید نماز رابشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند. و اگر به این مقدار وقت ندارد، باید درحال نماز لباس را بیرون آورد و به دستور نماز برهنگان ، نماز را تمام نماید.

30-مطالبه غصب
        جواز مطالبه شی گرو یا عوض آن توسط صاحب مال و طلبکار در صورت غصب
        2547 - مالی را که نزد کسی گرو گذاشته اند، اگر دیگری غصب کند، صاحب مال وطلبکار می توانند چیزی را که غصب کرده ، از او مطالبه نمایند، و چنانچه آن چیز رااز او بگیرند، باز هم در گرو است ، و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن رابگیرند، آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو می باشد.

31-معامله غصب
        بطلان فروش مال غصبی
        2064 - فروختن مال غصبی باطل است ، و فروشنده باید پولی را که از خریدارگرفته به او برگرداند.

        حکم مال غصبی که فروخته شود و صاحل آن اجازه دهد
        2088 - اگر کسی مالی را غصب کند و بفروشد و بعد از فروش صاحب مال معامله را برای خودش اجازه دهد معامله صحیح است ، و احتیاط واجب آن است که مشتری و صاحب مال در منفعتی که برای جنس و عوض آن بوده با یکدیگر مصالحه کنند.

        عدم ملکیت بهای مال غصبی برای غاصب
        2088 - اگر کسی مالی را غصب کند و بفروشد و بعد از فروش صاحب مال معامله را برای خودش اجازه دهد معامله صحیح است ، و احتیاط واجب آن است که مشتری و صاحب مال در منفعتی که برای جنس و عوض آن بوده با یکدیگر مصالحه کنند.

        بطلان معامله چیز غصبی در صورت رضایت ندادن مالک
        2089 - اگر کسی مالی را غصب کند و بفروشد به قصد این که پول آن ، مال خودش باشد، چنانچه صاحب مال معامله را اجازه نکند معامله باطل است ، و اگر برای کسی هم که مال را غصب کرده اجازه نماید صحیح بودن معامله اشکال دارد.

32-مكان غصبى
        صحت تیمم بر چیز غصبی یا در مکان غصبی چنانچه نداند یا فراموش کند
        696 - اگر نداند محل تیمم غصبی است و یا فراموش کرده باشد، تیمم اوصحیح است ، اگر چه فراموش کننده ، خود غاصب باشد.

33-نماز بر غصبى
        بطلان نماز چنانچه حیوان سواری یا زین آن غصبی باشد و او ناچار باشد بطور ایستاده نماز بخواند
        871 - کسی که ناچار است نماز واجب را سواره بخواند، چنانچه حیوان سواری یازین آن غصبی باشد، نماز او باطل است و همچنین است اگر بخواهد سواره نماز مستحبی بخواند.

34-نماز در غصب
        بطلان نماز در جای غصبی اگر بداند غصبی است و نداند نماز در غصبی باطل است
        870 - اگر بداند جایی غصبی است ولی نداند که در جای غصبی نماز باطل است ، و در آنجا نماز بخواند، نماز او باطل است .

        حرمت و بطلان نماز در ملک میتی که خمس یا زکات بدهکار است
        875 - تصرف در ملک میتی که خمس یا زکات بدهکار است حرام و نماز درآن باطل است مگر آنکه بدهکاری او را بدهند یا بنا داشته باشند بدون مسامحه بپردازند.

        صحت نماز در مکان غصبی اگر نتواند از آنجا خارج شود
        1126 - دوازده چیز نماز را باطل می کند و آنها را مبطلات می گویند:اول : آنکه در بین نماز یکی از شرطهای آن از بین برود مثلا در بین نماز بفهمد مکانش غصبی است .

        لزوم اتمام نماز در حال خروج از مکان غصبی اگر وقتی متوجه شود که وقت تنگ باشد
        1129 - اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شک کند که در سجده آخر نمازاست یا در سجده شکر باید آن نماز را دوباره بخواند.

35-نماز در غصبى
        بطلان نماز در لباس غصبی هر چند نخ یا تکمه آن غصبی باشد
        815 - لباس نمازگزار باید مباح باشد. و کسی که می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است ، اگر عمدا در لباس غصبی یا در لباسی که نخ یا دگمه یا چیزدیگر آن غصبی است نماز بخواند، باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده نماید.

        بطلان نماز در لباس غصبی اگر چه نداند که نماز در لباس غصبی باطل است
        816 - کسی که می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است ولی نمی داند نماز را باطل می کند، اگر عمدا با لباس غصبی نماز بخواند، باید آن نماز را با لباس غیرغصبی بخواند.

        صحت نماز اگر نداند یا فراموش کند که لباسش غصبی است مگر آنکه خودش غصب کرده باشد
        817 - اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و با آن ، نمازبخواند، نمازش صحیح است . ولی اگر خودش آن لباس را غصب کرده باشد وبعدا فراموش کرده و با آن نماز خوانده ، به احتیاط واجب باید آن نماز رااعاده کند.

        صحت نماز اگر از روی ناچاری لباس غصبی بپوشد
        819 - اگر کسی برای حفظ جانش با لباس غصبی نماز بخواند، یا مثلا برای اینکه دزد لباس غصبی را نبرد با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است .

        بطلان نماز در لباسی که با پول خمس یا زکات نداده خریده باشد
        820 - اگر با عین پولی که خمس یا زکات آن را نداده لباس بخرد، نماز خواندن در آن لباس باطل است . و همچنین است اگر به ذمه بخرد و درموقع معامله قصدش این باشد که از پولی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.

        بطلان نماز در لباسی که نسیه خریده و قصد کرده از پولی که خمس یا زکاتش را نداده، بها آنرا بپردازد
        820 - اگر با عین پولی که خمس یا زکات آن را نداده لباس بخرد، نماز خواندن در آن لباس باطل است . و همچنین است اگر به ذمه بخرد و درموقع معامله قصدش این باشد که از پولی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.

        جواز پوشیدن لباس غصبی، ابریشمی، طلابافت و از جنس مردار در حالت ناچاری
        839 - پوشیدن لباس غصبی و ابریشمی خالص و طلاباف و لباسی که از مردارتهیه شده ، در حال ناچاری مانعی ندارد. و نیز کسی که ناچار است لباس بپوشد ولباس دیگری غیر از اینها ندارد و تا آخر وقت هم ، ناچاری او از بین نمی رود،می تواند با این لباسها نماز بخواند.

        لزوم نماز خواندن بطور برهنه اگر غیر از لباس غصبی و مردار لباس دیگری ندارد
        840 - اگر غیراز لباس غصبی و لباسی که از مردار تهیه شده لباس دیگری ندارد و ناچار نیست لباس بپوشد، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شدنماز بخواند.

        بطلان نماز در ملک غصبی
        866 - کسی که در ملک غصبی نماز می خواند، اگر چه روی فرش و تخت و مانند اینهاباشد، نمازش باطل است . ولی نماز خواندن در زیر سقف غصبی و خیمه غصبی ، مانعی ندارد.

        صحت نماز زیر سقف غصبی و خیمه غصبی اگر تصرف در آن حساب نشود
        866 - کسی که در ملک غصبی نماز می خواند، اگر چه روی فرش و تخت و مانند اینهاباشد، نمازش باطل است . ولی نماز خواندن در زیر سقف غصبی و خیمه غصبی ، مانعی ندارد.

        لزوم اعاده نماز اگر جای کسی را در مسجد تصرف کند و نماز بخواند
        868 - کسی که در مسجد نشسته ، اگر دیگری جای او را غصب کند و در آنجانماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید دوباره نمازش را در محل دیگری بخواند.

        بطلان نماز اگر در مکانی که خود غصب کرده است نسیانا نماز بخواند
        869 - اگر در جایی که نمی داند غصبی است ، نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد، یا در جایی که غصبی بودن آن را فراموش کرده ، نماز بخواند، و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است . مگر آنکه خودش غصب کرده باشد، که در این صورت به احتیاط واجب ، نمازش باطل است .

        صحت نماز اگر نداند و یا فراموش کند که مکان غصبی است
        869 - اگر در جایی که نمی داند غصبی است ، نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد، یا در جایی که غصبی بودن آن را فراموش کرده ، نماز بخواند، و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است . مگر آنکه خودش غصب کرده باشد، که در این صورت به احتیاط واجب ، نمازش باطل است .

        بطلان نماز در ملکی که با پول خمس و زکات نداده خریده باشد
        873 - اگر با عین پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد تصرف او در آن ملک حرام و نمازش هم در آن باطل است . و همچنین است اگر به ذمه بخرد و در موقع خریدن قصدش این باشد که از مالی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.
در باره ما  | تماس با ما |  نظر دهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 313,673,003