1 ربیع الاول
ماموریت موفق عباسى براى نبرد با صاحب الزّنج (258 ق)
علی بن محمد، معروف به " صاحب الزّنج " که به روایتی از پیروان فرقه خوارج بود، در سال 255 قمری، آشوب هایی را در جنوب عراق رهبری کرد و به تدریج، افرادی را به خود وابسته نمود و آنان را برای آشوب، غارت و کشتار آماده کرد و داعیان خویش را به سایر مناطق جنوبی عراق و بخش هایی از جنوب غربی ایران گسیل داشت، تا مردم را بر ضد عباسیان شورانیده و با بیرون کردن عامل حکومت و سپاهیان خلیفه، اقدام به چپاول و کشتار کنند.
آنان، شهر بزرگ بصره را در پی هجومی سخت و شکننده، تصرف نمودند و در این راه، تعدادزیادی از سپاهیان دوطرف و مردم شهر کشته و زخمی گردیدند.
صاحب الزّنج و سپاهیان او، پس از تصرف بصره، دارایی‌‌های اهالی این شهر را غارت کرده و به بندرگاه و لنگرهای بصره نیز آسیب کلی رسانیدند و تمام قایق‌ها و کشتی‌‌ها را به همراه محموله و کالاهایشان به تاراج بردند.
پس از بصره، شهرهای عبادان (آبادان)، اهواز و ابله را نیز تصرف کردند و در این میان، وحشت و اضطراب عظیمی در مردم ایجاد نموده و خلافت عباسیان را با خطری بزرگ، مواجه کردند.
در اوّل ربیع الاوّل سال 258 قمری، معتمد بالله )پانزدهمین خلیفه عباسی( برادر خود، "موفق باللّه عباسی" را به همراه "مفلح ترکی" به نبرد صاحب الزّنج اعزام کرد.
مفلح، که فرماندهی جسور و جنگنده‌ای بی‌‌باک و ترک نژاد بود و در بسیاری از آشوب‌ها و قیام‌های مردمی بر ضد خلافت عباسی، نقش سرکوبگر رابر عهده داشت و معترضان را با بی‌‌رحمی تمام نابود می‌‌کرد، در نبرد با صاحب الزّنج نیز فرماندهی لشکر موفّق عباسی را بر عهده داشت.
ولیکن در این نبرد سخت و سهمگین، پیروزی با سپاهیان صاحب الزّنج بود و مفلح به همراه تعداد زیادی از یاران موفق عباسی کشته شدند.
تاریخ کشته شدن مفلح، هیجده جمادی الاولی سال 258 قمری است.
موفق عباسی که توان رویارویی با صاحب الزّنج را از دست داده بود، به ناچار عقب نشینی کرد.
(1)
شرح ماجرای صاحب الزّنج را در کتاب "ماه صفر" از سلسله روزشمار تاریخ اسلام، صفحه 53 بیان کردیم و بدین جهت خوانندگان ارجمند را جهت کسب اطلاع و آگاهی بیشتر به آن ارجاع می‌‌دهیم.
1- مروج الذهب، ج 4، ص 199؛ وقایع الایام، ص 202