15 ذی القعده
قتل عام بنی امیه در شام توسط سپاهیان عباسی (132 ق)
مروان بن محمد بن مروان، معروف به مروان حمار، آخرین زمامدار بنی امیه بود که به مقام خلافت مسلمانان دست یازید.
وی، پس از خلع ابراهیم بن ولید در صفر سال 127 قمری، از مردم برای خویش بیعت گرفت(1) و تا محرم سال 132 در این منصب قرار داشت و در این زمان به دست انقلابیون عباسی کشته شد و به حکومت پنج ساله مروان و خلافت نود و چند ساله امویان پایان داده شد.
سپاهیان بنی عباس پس از فتح شهرهای مختلف، به سوی دمشق رسپار شده و آن را در محاصره خویش گرفتند.
پنجاه هزار تن از مدافعان اموی، به فرماندهی ولید بن معاویه بن عبدالملک بن مروان، در برابر مهاجمان بی شمار عباسی به فرماندهی عبدالله بن علی بن عبدالله بن عباس قرار گرفتند و نبرد سنگینی میان آنان به وقوع پیوست و سرانجام امویان متحمل شکست و اضمحلال شدند و عباسیان به قتل عام آنان پرداختند.
ابن ابی الحدید، در این باره گفت: و قتل عبدالله بن علی بدمشق خلقا کثیراً من اصحاب مروان و موالی بنی امیه و اتباعهم.
(2)
آن گاه عباسیان به سوی رود ابی فطرس در اردن هجوم آوردند و در این مکان، که بازماندگان اموی، از جمله خانواده و کسان مروان حمار را که پناه گرفته بودند مورد تاخت و تاز خویش قرار داده و تعدادی از آنان را قتل عام کردند.
(3)
صاحب وقایع الایام در این باره گفت: در این روز (15 ذی قعده) سال 132، بنی عباس جمع کثیری از بنی امیه را در نهر اردن به قتل رسانیدند.
پس از آن فرشی بر روی ایشان گسترانیدند و به طعام خوردن مشغول شدند، در حالی که بنی امیه ناله و اضطراب می نمودند و در تحت ایشان جان می دادند.
(4)
1- نک: تاریخ الطبری (محمد بن جریر طبری)، ج6، ص 298؛ تاریخ الیعقوبی (احمد بن ابی یعقوب)، ج2، ص 265
2- شرح نهج البلاغه (عبدالحمید بن ابی الحدید)، ج4، جزء 7، ص 122
3- همان
4- وقایع الایام (شیخ عباس قمی)، ص 94