1 خرداد
سالروز تحریم اقتصادى ایران توسط آمریکا
سالروز تحریم اقتصادی ایران توسط آمریکا
یکی از مواهب بزرگ انقلاب و جمهوری اسلامی، حرکت بهسوی رهایی از تمامی وابستگیهای اقتصادی درسطوح مختلف میباشد؛ چرا که وابستگی اقتصادی، بیماری مزمنی است که توسط سیاستهای استعماریدشمنان بشریت به ابعاد دیگر زندگی انسانها سرایت میکند و فرهنگ و ویژگیهای جوامع را فاسد نموده وآنها را به خدمت خویش در میآورد و همین امر باعث گردیده که ملتها سالیان متمادی در زیر بار سنگیناستعمار در شکلهای کهنه و جدید آن، استخوان خُرد کرده و جان خویش را مایه ارتزاق قرار دهند
استعمارگران در طول سالهای متمادی کوشیدهاند که ملتها را همواره محتاج خود نگهدارند تا از این معبر بهحیات ننگین خویش بیشتر ادامه دهند و هرگاه با مخالفتهایی در این کشورها مواجه گردند، با سلاح »تحریماقتصادی« آنها را به تسلیم وادارند و علت اینکه امروز بخش اعظم گیتی را کشورهای جهان سوم تشکیلدادهاند، همین مسأله است این کشورها عمدتاً در فقر مادی بهسر برده و یا از برآوردن نیازهای خود عاجزهستند و البته نوع نیازها که اغلب کاذب است در کشورهای مختلف متفاوت میباشد
با نگاهی گذرا به آنچه که استعمار بر مملکت ما در دوران ستم شاهی روا داشته بود، بخوبی در مییابیم کهچگونه یک کشور صادر کننده گندم و برنج و غلات دیگر کمکم به یک کشور وارد کننده این اقلام تبدیلمیشود و اگر لطف الهی شامل نمیشد و انقلاب اسلامی به پیروزی نمیرسید، امروز از کشاورزی تنها نامیباقی مانده بود در راستای همین سیاستهای استعماری است که دشمنان بشریت برای تحمیل طرحها وبرنامههای خود، از هیچ جنایتی فروگذار نمیکنند؛ به عنوان نمونه، در حالی که میلیونها انسان در قارهآفریقا از گرسنگی رنج میبرند و در مقابل چشمهای بیرمق یکدیگر جان میدهند، آمریکاییها برای تثبیت و یابالا بردن قیمتها، هزاران هزار تن گندم را آتش زده و یا به دریا میریزند؛ و طبیعی است که انسانهای گرسنههر سیاستی را برای سیر کردن شکم خود بپذیرند؛ و این آغاز بردگی نوین است
شیطان بزرگ که به ایران پس از انقلاب به چشم همان ایران زمان ستمشاهی مینگریست، در اول خرداد 59بدنبال شکستهای سیاسی و تبلیغاتی خویش، برای رهایی گروگانها، به حربه تحریم اقتصادی توسل جست؛ولی از همان آغاز، شکست چنین توطئهای روشن بود
مطبوعات آلمان در مورد تأثیر محاصره اقتصادی ایران چنین اظهار نظر کردند:
»محاصره اقتصادی تأثیری سریع و فعال بر مسأله گروگانها ندارد، چه ایران خود را برای این چنین وضعیاز پیش آماده کرده است، در عوض نفت ایران در بازار قابل تعویض نیست و بالا گرفتن نزاع در هر صورتبه ضرر اروپاست و جهان را در وضع مبهم غیر قابل پیشبینی قرار میدهد«
محاصره اقتصادی دیگر حربهای نبود که بتوان از آن به عنوان یک سلاح مطمئن استفاده کرد طرق مختلفیبرای شکستن این محاصرهها وجود داشت تضادهای عمدهای در جهان سرمایهداری و سوسیالیستی بود کهایران اسلامی میتوانست به راحتی از آن بهره برده و اثرات یک تحریم همه جانبه اقتصادی را خنثی کندگره خوردن منافع امپریالیستها به نفت خاورمیانه و ایران، تمام آنها را از اعمال این روشها علیه ایرانبازمیداشت در جهان سوم، کشور ما دوستان خوبی داشت که میتوانستند نیازمندیهای ایران را بر طرفسازند نمونه بارز عدم هماهنگی غرب در تحریم اقتصادی ایران، رأی عدم اعتماد مجلس ژاپن به کابینه اینکشور است ژاپن از جمله کشورهایی است که نمیتواند بدون نفت و بازارهای تجاری خاورمیانه و ایران بهحیات اقتصادی خود ادامه دهد اگر چه فشارهای کارتر بر سران ژاپن، آنها را به اطاعت از روش آمریکا مجبور ساخت؛ ولی مجلس ژاپن نتوانست تسلیم مطامع آمریکا شود و رأی عدم اعتماد به دولت داد نمونه دیگر، خروج انگلیس از گروه کشورهای اروپایی تحریم کننده ایران بود انگلستان به سبب مشکلاتاقتصادی نمیتوانست در این تحریم شرکت کند چرا که در اثر تحریم اقتصادی ایران، بسیاری از کارگرانانگلیس، کار خود را از دست میدادند و تورم فزاینده انگلستان باز هم افزونتر میشد جناح محافظه کارانگلستان به رهبری تاچر موافق این تحریم بود، ولی حزب کارگر انگلستان این تحریم را صلاح نمیدانست وبه همین خاطر انگلستان با آنکه در اجلاسیه کشورهای بازار مشترک، با تحریم ایران موافقت کرده بود، پساز چند روز این تحریم را شکست فرانسه نیز چندان تمایلی به تحریم اقتصادی ایران نشان نمیداد در آلماننیز اگر چه سر و صدای زیادی برای به اصطلاح گوشمالی ایران میشد؛ ولی حقایق نشان میداد که اینتهدیدات دوام نخواهد آورد آلمان حدود 116 روز ذخیره نفتی داشت که اگر ایران به همراه کشورهایی نظیرالجزایر و لیبی میتوانست یک سیاست مشترک در اوپک اتخاذ نماید که جریان نفت به آلمان محدود شود،آلمان نیز نمیتوانست دوام آورد از سوی دیگر تحریم اقتصادی ایران از سوی کشورهای غربی، اقتصادداخلی آنها را نیز دچار رکود و تورم میکرد
سفیر سوئد در ملاقات با وزیر کشاورزی ایران ابراز داشت که دولت سوئد به هیچ وجه در تحریم اقتصادیایران شرکت نخواهد کرد وی در همین ملاقات آمادگی سوئد را برای صدور انواع مواد غذایی و کشاورزی ودارویی به ایران اعلام کرد و یادآور شد که اطلاعات لازم را در مورد تولید مواد لبنی، طیور و سبزیجات،انواع گوشت، کره، پنیر و تخم مرغ در اختیار مقامات ایران خواهد گذاشت
سفارت ایران در پاریس اعلام کرد که در دو ماهه اول سال 1980 در مقایسه با سالهای قبل، صادرات فرانسه به ایران دو برابر شده است و از رقم 35 میلیون دلار به 69 میلیون دلار بالغ گشته است اگر چه این افزایشصادرات برای ایران خوشایند نبود و احتمالاً نشانه وابستگی اقتصادی ایران به فرانسه بود، ولی از طرفدیگر نشان میداد که فرانسه هیچ علاقهای به تحریم ایران نداشت
رهبران کشورهای بازار مشترک اروپا به وزیر خارجه آمریکا گفته بودند که نباید انتظار داشته باشدکشورهایشان مجازات کاملی علیه ایران برقرار نمایند
همانطور که از ظواهر امر پیدا بود تحریم اقتصادی نمیتوانست ایران را از خواستههای بحق خود بازداردآنچه که در این میان آمریکا میکوشید از افکار عمومی جهان مخفی نگهدارد، علت اصلی گرو گانگیری در ایرانبود
آمریکا سعی میکرد با تبلیغات شدید، افکار عمومی را علیه گروگانگیری در ایران تهییج کند و جهان را بهمحکوم کردن این عمل وادارد جالب اینجاست که کشورهای عضو پیمان ورشو نیز که گرد هم آمده بودند،ضمن حمایت از خواستههای بحق ایران، مصونیت دیپلماتها و روابط دیپلماتیک را مورد تأیید قرار دادند؛ وبهطور ضمنی عمل گروگانگیری را محکوم ساختند این عمل نشان داد که برای کشورهای بلوک شرق نیزمفهوم خواستههای بحقّ ایران قابل درک نبوده است
تحریم اقتصادی از دیدگاه امام راحل(ره)
امام امت(ره) مسأله تحریم اقتصادی را از سه بعد مختلف مورد بررسی قرار دادند:
1 - از جهت آمادگی مردم
امام در این رابطه طی دیداری با نماینده ویژه پاپ - رهبر کاتولیکهای جهان - که برای آزادی گروگانها بهایران آمده بود فرمودند:
»ما یک ملتی هستیم که پنجاه سال در این گرفتاریها بودیم و به این گرسنگی خوردنها عادت داریم، و مإے؛ّّروزه میگیریم، اگر بنا باشد که فرضاً بتوانند محاصره اقتصادی بکنند، ما در هر هفته یک روز گوشتمیخوریم و در یک روز ممکن است یک وعده غذا بخوریم، ما را از این چیزها نترسانند، اگر امر دائر بشودبه اینکه آبروی ما حفظ بشود و یا شکممان سیر بشود، ما ترجیح میدهیم که آبرویمان حفظ بشود وشکممان گرسنه باشد« بدین ترتیب امام1 آمادگی کامل امّت خویش را برای هرگونه فشار اقتصادی از سوی آمریکا و اذناب آن اعلامداشتند
2 - از بعد خودکفایی و خودسازی
امام در دیداری با کارکنان و مسؤولین صنعت نفت فرمودند:
»من اعتقادم این است که اگر ما در محاصره اقتصادی 10 سال، 15 سال واقع بشویم، شخصیت خودمان راپیدا میکنیم وقتی این احساس پیدا شد در یک ملتی که من خودم باید هر چیز میخواهم تهیه کنم، دیگران بهمن نمیدهند، مغزها براه میافتد این محاصره اقتصادی را که خیلی از آن میترسند، من یک هدیهای میدانمبرای کشور خودمان مهم این است که ما بفهمیم دیگران به ما چیزی نمیدهند« این پیشبینی امام(ره) به حقیقت پیوست و در طول این مدت و بخصوص در دوران جنگ تحمیلی شاهد بودیمکه ملت، چه گامهای بلند و مؤثری برای خودکفایی و رفع وابستگی به غرب برداشت و در صنایع نظامی نیزبه ساخت بسیاری از وسائل نظامیِ لازم، توفیق یافت
3 - از بعد نیاز دنیا به نفت
امام راحل(ره) در آستانه فرا رسیدن چهاردهمین قرن هجری فرمودند:
»کارتر، ما را از محاصره اقتصادی و نظامی میترساند و خودش هم میداند که طبلشان تهی است ما نفتداریم، دنیا نفت میخواهد، دنیا آمریکا را نمیخواهد، مملکتهای دیگر به ما رجوع خواهند کرد، نه به تو کهمیخواهی ریاست جمهور باشی و راهش را نمیدانی! این پیشبینیهای امام نیز همانند دیگر آیندهنگریهای ایشان درست بود؛ زیرا محاصره اقتصادی نه تنهاایران را وادار به تسلیم نساخت، بلکه ملت ما را در راهی که در پیش گرفته بود مصممتر و راسختر ساخت رهبر معظم انقلاب حضرت آیةاللَّه خامنهای که در آن زمان عضو شورای انقلاب بودند، طی یک گفتگوی تلفنیبا خبرگزاری جمهوری اسلامی فرمودند:
»آنچه که پیش آمده غیر قابل پیشبینی نبود با توجه به این پیشامد و امثال آن بود که ما تصمیمات قبلی رااتخاذ کردیم و از این اتفاق هم نگران نیستیم ملت ما باید استقلال کامل و بر روی پای خود ایستادن و بهخود متکی بودن را در همین حوادث دشوار آزمایش کند، و بیش از پیش به خود متکی شود
لیبرالها و تحریم اقتصادی
در آن هنگام که امام و مسؤولین ما اینگونه قاطع با مسأله تحریم اقتصادی برخورد مینمودند، لیبرالهایحاکم مرتب در روزنامه انقلاب اسلامی وابسته به بنیصدر، آیه یأس و نومیدی در گوش امت میخواندند، بهاین امید که بتوانند خللی در عزم راسخ مردم بهوجود آورده و از این راه رهبر انقلاب را تحت فشار افکارعمومی برای سازش با آمریکا قرار دهند خوشبختانه ملت هشیار ما که راه رهبر خویش را بخوبی دریافته بودند، از خلال این تبلیغات سوء، بهمنویات شوم و اهداف ناپاک این وابستگان به آمریکا پیبردند و آنان راچنانکه لازم بود شناختند، از اینروکمترین خللی در تصمیم آنان پیدا نشد و سرانجام از این آزمایش تاریخی نیز موفق و پیروز بیرون آمدند