11 شوال
مرگ سلطان محمود غازان خان(703 ق)
غازان، نخستین پادشاه مغول است که رسماً به دین اسلام درآمد.
پدرش به هنگام تولد وی، به سنت مغولی چشمش به اولین چیزی که افتاد نام همان را بر فرزند خویش گذاشت و آن غازان(دیگ) بود.
غازان خان، با تربیت سخت پدربزرگش، رشد یافت و در میان شاهزادگان و سرداران مغول، جوانی خودساخته، شجاع، دانشمند، مدیر و با کیاست شد.
آن گونه که از کتاب «تاریخ مبارک غازانی» اثر خواجه رشیدالدین فضلالله بر میآید، غازان ابتدا بودائی بود.
با این همه متخلق به اخلاق نیک و اهل تهذیب نفس بود و با همین اوصاف، طبعش برای پذیرش اسلام، مهیا میگردید.
وی در 10 ذیقعده سال 694 ق در تبریز به پادشاهی رسید.
اندکی بعد، با ارشاد سعدالدین قتلغ خالدی قزوینی (وفات محرم سال 728 ه.
ق) از عرفای زمان خویش، اسلام آورد و خود را «محمود» نامید.
اسلام آوردن وی، تحولی عظیم در مناسبات سیاسی و فرهنگی حاکم بر ایران پدید آورد و موجب تضعیف عوامل نفوذی دیگر آئینها، به ویژه یهودیان و بودائیان در دستگاه حکومتی شد.
پیشتر، جریان یهود با پیوستن یک بانوی یهود به دربار هلاکوخان، نفوذ گستردهای در ایران یافته بود.
همچنین مسیحیان و بودائیان برای نشر عقاید خود در قلمرو ایلخانان تلاش جدی داشتند.
با این حال، تا عهد غازان خان، هیچ آئینی، دین رسمی حاکم بر قلمرو ایلخانان نبود.
اما چون غازان خان، اسلام آورد، سرداران و سپاه مغول را نیز به قبول اسلام تشویق کرد و دین اسلام را آئین رسمی دولت ایلخانی اعلام کرد.
غازان دوبار به شام و مصر لشکر کشید ولی در بار دوم از لشکر مصر، شکست سختی خورد.
وی سرانجام در شوال سال 703 ق در 33 سالگی در نزدیکی قزوین درگذشت و بنا به وصیتش در بیرون شهر تبریز در مقبره عظیمی که پیشتر بنا نهاده بود، مدفون شد.
غازان، پس از اسلام آوردن، کلیساها، معابد یهود، بودایی و زرتشتی را به مسجد تبدیل کرد.
دستوراتی با نام یاساهای غازانی وضع کرد تا اوضاع ایران را سامان دهد.
از دیگر اقدامات وی انتشار پول کاغذی برای نخستینبار در ایران بود.
سخنانی از وی در جمع امرا، دبیران و قضات به جا مانده که اهتمام وی را به عدالت، مردمداری و آبادی قلمروش نمایان میسازد.