عنوان : وظيفه حكومت با بيت المال مسلمين ، ثبات اعمال
نوع : سخنراني
تاریخ شمسی : صبح 13 شهريور 1364
تاریخ قمری : 18 ذي الحجه 1405
مناسبت : عيد سعيد غدير خم - مراسم تنفيذ حكم رياست جمهوري آقاي خامنه اي
جلد : 19
متن :
بسم الله الرحمن الرحيم
رعايت بيت المال مسلمين
من اين عيد سعيد بزرگ اسلامي را و مذهبي را به همه ملتهاي مستضعف و به مسلمين جهان و به ملت بزرگوار ايران تبريك عرض مي كنم . و به فال نيك مي گيرم كه در يك همچو روز بزرگي ، مسئله تنفيذ صورت گرفت . بايد عرض كنم كه مصادف با اين يوم ،مسئوليتهاي بزرگي در پيش دارد. حكومت ، حكومت حضرت امير - سلام الله عليه - ووضع حكومت او را ما در نظر بگيريم ، و كساني كه در حكومت هستند و در دستگاههاي دولتي هستند، سيره آن بزرگوار را در نظر بگيرند و ببينند كه بايد چه بكنند. البته قدرت اينكه آنطور كسي عمل بكند، ماها نداريم ، كسي ندارد. به طوري كه نقل كردند در يكي از چيزهايي كه به بعض از عمال خودشان نوشتند، نوشته اند كه : "سر قلمها را نازك بگيريد، سطرها را نزديك هم بنويسيد، از چيزهايي كه فايده ندارد، احتراز كنيد". (2) اين يك دستوري هست براي همه ؛ يعني ، دستوري هست براي كساني كه در بيت المال دست دارند. اينطور حضرت امير - سلام الله عليه - در وقت حكومتش دستور مي دهدبراي صرفه جويي . او مضايقه مي كند كه در يك صفحه كه مي شود ده سطر نوشت ، پنج سطر نوشته بشود؛ يك قلم كه مي تواند آن مركبي كه در آن وقت بوده است صرف كند،سرش ريزه باشد تا كم صرف بشود، حرفهاي غير اصولي نوشته نشود، كه صرفه واقع بشود. باز از ايشان نقل شده است كه حساب بيت المال را مي كشيدند، چراغي روشن بود،شمعي روشن بود و كسي آمد با ايشان حرف ديگري مي خواست بزند، شمع را خاموش كردند، فرمودند كه اين مال بيت المال است ، تو مي خواهي حرف ديگر بزني .
ما چه كنيم با بيت المال مسلمين ؟ وظيفه حكومتها چيست با بيت المال مسلمين ؟ اين مسئله ، مسئله اين نيست كه در آن وقت و در حكومت حضرت امير باشد؛ اين دستوراست در طول تاريخ براي كساني كه متكفل حكومت هستند كه تا اندازه ممكن دربيت المال تصرف نكنند، يك درهمش در آن طرف حساب دارد. بايد حساب بدهيم ،بايد در پيشگاه خداي تبارك و تعالي ، در كارهايي كه مي كنيم ، تصرفهايي كه دربيت المال مي كنيم ، بايد بعد حساب بدهيم چرا؟ زياده روي شده باشد، مجازات دارد؛عدالت شده باشد، مجازات خير دارد. بيت المال مسلمين را بزرگ بشماريد.
مصرف بيت المال در امور مربوط به مصالح مسلمين
حكومتهاي اسلامي بايد بيت المال مسلمين را براي جلال و جبروت خودشان صرفنكنند، بيت المال مسلمين صرف آن چيزي بشود كه براي مسلمين است . وزارتخانه هابايد وقتي كه مي بينند كه كارمند بيت المال مسلمين هستند و مسلمين هستند و از آنجاحقوق مي گيرند و ارتزاق مي كنند و اداره ، اداره بيت المال مسلمين است ، حتي در آن مسائلي كه حضرت امير گفته ملاحظه كنند، كوچك نشمرند مسئله را، مسئله بيت المال مسلمين است و دستور، دستور اسلام است به حد ضرورت . البته راجع به آن چيزهايي كه مربوط به حفظ مقامات است - در حالي كه ما الان درش مي گذرانيم - آن يك چيز لازم است ، اما به حد لزوم . حتي مطبوعات بايد اين توجه را داشته باشند كه چيزهايي كه براي ملت مفيد نيست در روزنامه ها ننويسند، كاغذ صرف اين نكنند، وقت صرف اين نكنند.بايد راديو - تلويزيون توجه به اين معنا داشته باشد كه اين از بيت المال مسلمين است ، بايدوقتش صرف چيزهايي كه مربوط به مصالح مسلمين نيست ، نشود، مسئوليت دارد اينها.بايد اشخاصي كه ، مقاماتي كه هستند، ملاحظه كنند كه به اندازه ضرورت مشاور بگيرند،به اندازه ضرورت خدمتگزار بگيرند، نه به اندازه دلخواه . و اين معنا را بايد همه ما بدانيم كه دلخواههاي ما آخر ندارد. گمال نبايد بكنيم كه اگر ما به آنجا رسيديم ، تمام شد مسئله ،آنجا كه رسيديم بيشتر خواهد شد. امروز حكومتهاي كوچك تقاضاهاي كوچك دارند،هواهاي كوچك دارند، لكن اينطور نيست كه اين هواها محدود بشود. وقتي به يك حكومت بالاتر رسيدند، تقاضاها زيادتر مي شود، هواهاي نفس بيشتر مي شود. وقتي رئيس جمهور يك كشور پهناور مثلا امريكا يا شوروي يا هندوستان شدند، آن وقت هوايشان بالاتر مي رود، قانع نيستند به آنجا، حدود ندارد، انسان لاحد است در همه چيز.گمان نكند انسان كه اگر يك جايي دارد كه درش زندگي مي كند، يك جا بهتر پيدا كند،آنجا وقتي رفت راحت است . آنجا تازه اول اين است كه يك جاي بالاتر داشته باشد.
هواهاي نفساني سرچشمه همه فسادها
من به آقاي رئيس جمهور عرض مي كنم ؛ چهار سال گذشت و چهار سالها مي گذرد وهمه حكومتها همين طور است ، مي گذرد. آن كه نخواهد گذشت اعمالي است كه ماانجام بدهيم ، كه اينها ثابت است ، در دفترهاي خدا ثابت است . اعمال خوب به مابرمي گردد، اعمال بد به ما برمي گردد، همه چيز از خود ما هست و به ما برمي گردد،عكس العمل ماست . بايد توجه داشته باشند، همه توجه داشته باشيم به اينكه آفت انسان ،هواي نفس انسان است و اين در همه هست ، سرچشمه مي گيرد از آن فطرت توحيد.فطرت ، فطرت توحيد است ، فطرت كمال طلبي است . كمال مطلق را انسان مي طلبد،خودش نمي فهمد، خيال مي كند كه مقام مي خواهد، لكن وقتي بهش رسيد، مي بيند اين هم نيست . همه عالم را اگر چنانچه جمع كنند و به دست انسان بدهند، قانع نيست . مي بينيدكه قدرتمندهايي كه قدرتشان زياد است ، بيشتر دنبال قدرت هستند، بيشتر دنبال توسعه قدرت خودشان هستند. آنها هم اگر فضا را بگيرند و دريا را بگيرند و زمين را بگيرند وآسمان را بگيرند، قانع نيستند. اگر انسان جلوي خودش را نگيرد، اين سركشي اي كه حدوحدود ندارد، انسان را به باد فنا مي دهد. بايد سركشي را جلويش را گرفت ، و اين نفس رامهار كرد. در همه امور، در تمشيت همه امور بايد انسان آنچه را كه مصلحت اسلام است ،كساني كه متصدي امور هستند، آن چيزهايي كه مصلحت اسلام است ، آن چيزهايي كه مصلحت ملت اسلام است ، در نظر بگيرند. از هواهاي نفساني كه سرچشمه همه فسادهاهست ، جلو بگيرند. گمان نكنند كه ما حالا اينجا را مي خواهيم كافي است ، خير! هيچ چيزبراي انسان كافي نيست . قلب انسان قدرت مطلق طلب است ؛ يعني قدرت خدا،مي خواهد فاني در او بشود و اين حد ندارد، لاحد است . لكن چون ما مطلع نيستيم ،نمي فهميم ، از اين جهت ، گمان مي كنيم اين چيزها را مي خواهيم ، و همه عذابهاي انسان براي همين است كه نمي داند چي مي خواهد. اين چند روز دنيا رفتني است ، اين رياستهارفتني است ، آنچه كه به جا مي ماند اين است كه ما چه كرديم و در محضر مقدس حق تعالي چكاره هستيم . اين اگر اصلاح بشود، همه چيز اصلاح مي شود. و من اميدوارم كه براي همه و خصوصا آنهايي كه كارهايي كليدي در دستشان است ، اين مسئله حل بشود واگر حل شد، مسائل ديگر هم حل مي شود.
رعايت صلاح اسلام و كشور در كارها
در اين حكومتي كه الان در پيش داريد و در اين دوره تازه توجه كنيد كه كارهايي راكه مي خواهيد انجام بدهيد، كارهايي باشد كه همه اش صلاح كشور و صلاح اسلام باشد.دانشگاهها را در مد نظر بگيريد كه اسلامي بشود. و اگر دانشگاهها اسلامي بشود مسائل ما در آتيه هم حل است . در نظر بگيريد كه افرادي كه براي اسلام مفيد است ، انتخاب كنيد، خودي را كنار بگذاريد و خدا را توجه كنيد. اگر اين مسئله در هر انساني حل بشود،همه مسائلش حل شدني است .
خداوند به همه توفيق بدهد كه راه مستقيم الهي را به پيش بگيرند و بگيريم و به اين راه مستقيم پيش برويم . صراط كه در روايات هست كه "ادق "(3) از مو(4)، مثلا تاريكتراست از شب ، چه و چه ، و در بعض روايات هست كه صراط از متن جهنم مي گذرد(5)؛يعني توي آتش عبور مي كند، آتش محيط است ، نه رو. ملاحظه كنيد آنجا بايد عبوركرد، و در اين دنيا از همين جا صراط است تا غير متناهي ، و اين صورت در آن عالم به آن نحو نمايش پيدا مي كند.
تربيت جوانان به راه مستقيم
در اين راه كه داريد، توجه كنيد كه مستقيم باشد، صراط مستقيم باشد، شرقي و غربي نباشد. جوانها را تربيت كنيد به اينكه مستقيم باشند، خداخواه باشند. ادارات را اصلاح كنيد و همه چيز را. براي اين مردم ستمديده خدمت كنيد، اين مردمي كه شما را به اينجارسانده اند، و اگر اينها نبودند حالا يا در حبسها بوديد يا در قبرستانها. براي اينها بايدخدمت بكنيد، همه مان خدمت بكنيم ، هر كس به هر اندازه اي كه مي تواند.
بزرگترين [سرمايه ] تقواست كه قرآن و حديث در آن ، آن قدر پافشاري كردند كه انسان متقي باشد، مواظب خودش باشد، كه نبادا با زبانش ، با چشمش ، با گوشش به مردم ظلم كند.
عدالت را اجرا كنيد، عدالت را براي ديگران نخواهيد، خودتان هم بخواهيد. دررفتار عدالت داشته باشيد، در گفتار عدالت داشته باشيد، تشريفات را كم كنيد، و اين ملت را خدمتگزار باشيد.
خداوند ان شاءالله همه ما را، همه شما را، همه مسئولين را توفيق بدهد كه خدمتگزاراين ملت باشند؛ توفيق بدهد كه رضاي خدا را در اين عالم تهيه كنند و مرز حركتشان ،حركت اسلامي و الهي باشد و من اميدوارم كه خداوند توفيق بدهد به دست اندركاران كه در كارهايشان موفق باشند.
والسلام عليكم و رحمه الله
پانویس :
1- خامنه اي ، سيد علي - هاشمي رفسنجاني ، اكبر "رئيس مجلس شوراي اسلامي " - خميني ، سيد احمد - موسوي اردبيلي ،سيد عبدالكريم "رئيس ديوانعالي كشور" - موسوي ، ميرحسين "نخست وزير" - نمايندگان مجلس خبرگان - اعضاي شوراي نگهبان قانون اساسي - شورايعالي قضايي - هيات دولت - نمايندگان مجلس شوراي اسلامي - جامعه مدرسين حوزه علميه قم - ائمه جمعه مراكز استانها - روساي سازمان بازرسي كل كشور - ديوان عدالت اداري - ستاد مشترك ارتش و نيروي زميني و دريايي و هوايي - اعضاي شورايعالي سپاه پاسداران - شورايعالي انقلاب فرهنگي و جهادهاي دانشگاهي - جامعه روحانيت مبارز و وعاظ تهران - شوراي سرپرستي و مدير عامل و مسئولان صدا و سيما - روساي شهرباني كل كشور، راهنمايي و رانندگي ، ژاندارمري ، كميته انقلاب اسلامي ، استانداري ، شهرداري و فرمانداري تهران ،دادستاني و دادگاه انقلاب ارتش و دادگاه انتظامي قضات - اداره سياسي عقيدتي نيروهاي انتظامي و نظامي - بنياد شهيد -بنياد پانزده خرداد - بنياد مستضعفان - دفتر تبليغات قم - سازمان تبليغات و ستاد تبليغات جنگ - خبرگزاري جمهوري اسلامي - دفتر مشاورت شورايعالي دفاع - ستاد برگزاري نماز جمعه تهران - دبيرخانه مركزي ائمه جمعه - سازمان اوقاف و حج و امور خيريه - كميته امداد امام - كميته امور صنفي تهران - بنياد مسكن - هيات هفت نفره واگذاري زمين - اتاق بازرگاني - روساي دانشگاههاي سراسر كشور و دانشگاه امام صادق "ع " و دانشگاه آزاد اسلامي - هلال احمر- هواپيمايي جمهوري اسلامي - ستاد پشتيباني مناطق جنگي - ستاد بازسازي - استانداران سراسر كشور - مسئولان جرايد- خبرنگاران خارجي - اعضاي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق - سفيران و كارداران كشورهاي خارجي - مسئولان آستان قدس رضوي - ستاد انتخابات رياست جمهوري و هيات نظارت مركزي انتخابات - بانك مركزي و سازمان حفاظت محيط زيست . 2- نهج البلاغه ، كلمات 307. 3- باريكتر.
4- روضه كافي ، ج 8، ص 312، ح 486.
5- بحارلانوار، ج 7، ص 331، ح 12.
بزرگتر کوچکتر